NATO ailesinden güç gösterisi
Güncelleme Tarihi:
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından toplanan ve üye 30 ülkenin liderlerini bir araya getiren NATO zirvesi dayanışma, kararlılık ve güç gösterisine dönüştü. Türkiye’yi Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın temsil ettiği toplantı, geçmiş dönemlerde işlevi sorgulanır hale gelen NATO açısından bir tür ‘diriliş’ niteliğindeydi.
RUSYA’nın Ukrayna’yı işgalinde bir ay geride kalırken dünyanın gözü dün Brüksel’deki üç kritik zirveye kilitlendi. En önemli toplantı, Rus işgali karşısında ve müttefik ülkelerin güvenliğini sağlamak için atılacak adımların ele alındığı olağanüstü nitelikli NATO Zirvesi’ydi. NATO’da askeri boyut ele alınırken G7 Zirvesi ve ABD Başkanı Joe Biden’ın da bir bölümüne katıldığı Avrupa Birliği Zirvesi’nde Rusya’ya ve işgalin yarattığı olumsuzlukların giderilmesine yönelik ekonomik hamleler ön plandaydı.
BEKLENTİLER KARŞILANDI
NATO toplantısında öncelikli dört beklenti vardı. Bunlardan ilki Ukrayna’ya, kendisini savunmasını sağlama amaçlı askeri desteği mümkün olduğu kadar arttırmaktı. Liderler bu konuda mutabık kaldı. Bu çerçevede tank ve uçaklara karşı kullanılan füze tedariki arttırılacak. Ukrayna’ya daha fazla insansız hava aracı sağlanacak. Askeri desteğin boyutu artarak sürecek. Çıkan sonuçlar bir başka beklenti olan müttefiklerin tek sesle hareket etmesinin de karşılandığına işaret ediyor. Liderler, Moskova’ya yanlış hesap yapması halinde karşısında tüm NATO’yu bulacağı yönünde kararlı bir uyarı yaparak bir başka beklentiyi karşıladı.
İşte Gezek kardeşlerin gezemediği araba
4 MUHAREBE GRUBU
Müttefikler, oluşan yeni güvenlik ortamını da dikkate alarak İttifak’ın uzun vadeli savunma ve güvenlik planlarının güncellenmesi gerektiği konusunda da uzlaştılar. Liderler doğu kanadında dört yeni muharebe grubu konuşlandırılmasını onayladı. Yeni gruplar Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Slovakya’ya yerleşecek. Sayısı sekize yükseltilen muharebe gruplarıyla Baltık Denizi’nden Karadeniz’e kadar bir “duvar” çekilmiş oldu. Planlamadaki yeni unsurlara ilişkin detaylar haziranda Madrid’de yapılacak zirvede nihai hal alacak.
3 bin TL’lik kira 12 bin TL oldu
PUTİN’E ÖFKE YÜKSEK
NATO Zirvesi, Ukrayna’ya saldırarak uluslararası tüm kuralları ihlal eden Rusya lideri Vladimir Putin’e yönelik öfkenin dozunun her geçen gün yükseldiğini gösterdi. ABD yönetimi Moskova’nın savaş suçu işlediğini yüksek sesle dile getirirken İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Putin’in kırmızı çizgiyi geçtiğini belirtti ve kendisini barbarlıkla suçladı. Estonya Başbakanı Kaja Kallas ise “Savaş suçlusunu durdurmalıyız” ifadelerini kullandı. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de bu savaşı sona erdirmek için Rusya’ya bedel ödetmeyi sürdürme konusunda kararlı olduklarının altını çizerek, “Başkan Putin, bağımsız bir ulusa savaş açarak büyük bir hata yaptı” diye konuştu.
NATO hiç olmadığı kadar birlik içindeRUSYA NATO’YU DİRİLTTİ
RUSYA’nın Ukrayna’yı işgali Avrupa’nın güvenlik endişelerini arttırsa da son dönemde “beyin ölümü” vurgusuyla karşı karşıya kalan, üye ülkeleri arasındaki görüş ayrılıklarının imajını olumsuz etkilediği NATO, bir bakıma “diriliş” yaşadı. Ukrayna’nın işgali NATO açısından altı sonuç doğurdu:
NATO, kuruluş hedeflerine uygun olarak esas rolü olan müttefiklerin korunması ve savunulması rolünü tam anlamıyla sahaya yansıtmaya başladı.
Ortak savunma ilkesi olan ve bir müttefike yönelik saldırının tüm İttifak’a yapılmış sayılmasına dayanan 5. madde ruhunun sağlamlığı ve birlikte hareket etmenin önemi teyit edildi.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un iddia ettiği “beyin ölümü” şöyle dursun İttifak, ABD-Avrupa güvenliğinin vazgeçilmez aktörü olduğunu net şekilde gösterdi.
Üye ülkeler, eskiden çok uzun sürede alınan kararların çok hızlı bir şekilde alınabileceğini gösterdiler.
NATO’nun, sürekli değişen sınamalar karşısında etkili çözümler üretme kapasitesinin ve kendisini günün şartlarına uydurma yeteneğinin yüksek olduğu kanıtlandı.
Bazı ülkelerin gerekli adımları atma konusunda isteksiz davrandığı savunma harcamaları gündemin ilk sıralarına yükseldi. Güvenliğin bedelsiz olmadığı anlayışı odağa yerleşti.
Yeni bir anket ve ilginç sonuçlarUKRAYNA’YA İKİ RET
NATO, Ukrayna’nın işgalinin başlamasından bu yana iki konuda adım atmayı reddediyor. Bunlardan ilki Ukrayna’ya NATO gücü gönderilmesi diğeri ise uçuşa yasak bölge oluşturulması. Ukrayna’nın bu konuda ısrarlı talebi NATO tarafından bir kez daha geri çevrildi. Bunun opsiyon olarak görülmemesinin en önemli nedeni ise teknik olmaktan ziyade siyasi. NATO, bu adımın atılması halinde savaşın içine çekileceği ve Rusya’yla ister istemez sıcak temasa girileceği görüşünde. Liderler uçuşa yasak bölgeye yine kırmızı ışık yaksa da ikili düzeyde Ukrayna’nın hava saldırılarına karşı koyabilme kabiliyetini güçlendirici destek sürecek. Ukrayna’nın deniz unsurlarına karşı savunma kapasitesinin güçlendirilmesi de masadaydı.
ZELENSKİ TANK VE UÇAK İSTEDİ
ZİRVEYE videokonferans aracılığıyla bağlanan Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski, desteği için teşekkür ettiği NATO’dan bir kez daha uçuşa yasak bölge uygulamasını istedi. Ukrayna halkını ve şehirlerini korumak için kısıtlamasız askeri desteğe ihtiyaç duyduklarını vurgulayan Zelenski’nin, “En az 20 bin tankınız var. Ukrayna bunların yüzde 1’ini istedi. Cevap alamadık. Verin ya da satın. Binlerce savaş uçağınız var bir tane bile verilmedi” dediği belirtiliyor.
ORTAK BİLDİRİ: RUSYA’YA UYARILAR
NATO liderlerini Brüksel’de bir araya getiren ve üç saatten fazla süren olağanüstü nitelikli zirvenin ardından, İttifak’ın Rusya’ya karşı birlik ve beraberlik içinde olduğu mesajının odakta yer aldığı bir bildiri yayınlandı. NATO’ya üye tüm ülkelerin pozisyonunu yansıtan ortak bildiride öne çıkan vurgular şunlar:
Müttefik halkaların ve İttifak’ın her santimetresinin korunması ve savunulması konusunda gerekli tüm adımların atılmaya devam edileceği kaydedildi. Ortak savunma ilkesi olan 5. maddeye tam bağlılık mesajı verildi.
Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı Avrupa-Atlantik güvenliğinin onlarca yıldır karşı karşıya kaldığı en ciddi tehdit olduğu kaydedildi.
İşgal nedeniyle Rusya’yı mümkün olan en güçlü ifadelerle kınayan liderler Rusya lideri Vladimir Putin’in tırmandırıcı söylemi için “sorumsuz ve istikrarı bozucu” ifadelerini kullandılar.
Putin’in Ukrayna’ya saldırma tercihi, stratejik hata olarak nitelendirildi. Bunun Rusya ve Rus halkı için ciddi sonuçları olacağı belirtildi. Rusya’nın saldırganlığına karşı çıkma konusunda birleşmiş ve kararlı olunduğu mesajı verildi.
Herhangi bir kimyasal ya da biyolojik saldırının kabul edilemez olacağını vurgulayan liderler, Rusya’yı sonuçları olacağı konusunda uyardı.
Ukrayna’yla tam dayanışma içinde olunduğu belirtildi. Bu ülkenin bağımsızlığına, egemenliğine ve toprak bütünlüğüne destek teyit edildi.
Ukrayna’nın kendini savunmaya devam etmesi için siyasi ve pratik desteğin süreceğinin altı çizildi.
Rusya’ya karşı koordine edilmiş uluslararası baskının sürmesi konusunda kararlı olunduğu belirtildi.
Çin’den Rusya’nın savaş çabalarına ve uygulanan yaptırımları delmesine destek olmama çağrısı yapıldı.
NATO’nun, genişleme politikasının temelini oluşturan Açık Kapı Politikası’na bağlı olduğu yinelendi.
ABD Harekete geçti: Nükleer tehdide karşı Kaplan TimiSICAK GÖRÜNTÜLER
NATO aile fotoğrafı sıcak görüntülerin yaşanmasına neden oldu. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ilk selamlaştığı liderlerden biri Yunanistan Başbakanı Kyriakos Miçotakis oldu. Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın fotoğraf öncesinde tokalaşmak için yerini terk ederek Erdoğan’ın yanına gitmesi dikkat çekti. Erdoğan, ABD Başkanı Joe Biden’la da el sıkıştı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bir ara elini Erdoğan’ın omzuna koyarak İtalya Başbakanı Mario Draghi’yi yanlarına çağırdı. Üç lider arasında kısa süreli bir sohbet yaşandı. Erdoğan ve İngiltere Başbakanı Boris Johnson da fotoğraf çekimi sırasında selamlaşıp konuştu.
OLAF SCHOLZ GEÇ KALDI FOTOĞRAFI KAÇIRDI
Brüksel’deki zirve trafiğinin yoğunluğu bir ilkin yaşanmasına da neden oldu. G7 liderleri ilk kez NATO Karargâhı’nda toplandı.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, NATO Zirvesi’ne geç kalarak aile fotoğrafını kaçırdı.
Brüksel’de aynı gün üç zirve yapılması onlarca liderin şehrin bir ucundan diğer ucuna geçmek zorunda kalmasına neden oldu. NATO’da 30 devlet ve hükümet başkanı bir araya geldi. AB Zirvesi’ne ise çoğu aynı zamanda NATO üyesi olan 27 ülkenin lideri katıldı.
ABD Başkanı Joe Biden, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Olaf Scholz ve İtalya Başbakanı Mario Draghi, Brüksel’deki NATO, AB ve G7 zirvelerinin tümüne katılan dört lider oldu.
Zirveler için sıkı güvenlik önlemleri uygulandı. Brüksel’deki bazı yollar ulaşıma kapatılırken NATO Karargâhı ve AB Konseyi binasının bulunduğu bölgelere erişim engellendi.
1400 GAZETECİ
Üç zirve için akredite olan gazeteci sayısı toplam 1400’dü.
NATO liderleri Genel Sekreter Jens Stoltenberg’in görev süresinin bir yıl daha uzatılmasını kararlaştırdı. Alınan karar gereği görevi daha önce bir dönem uzatılan ve normalde 30 Eylül’de görevden ayrılması beklenen Stoltenberg, 30 Eylül 2023’e kadar görevini sürdürecek. Stoltenberg’in görevinin uzatılmasında Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin yarattığı ortam etkili oldu.
4 KADIN LİDER
NATO Zirvesi’nin dört kadın lideri Slovakya Cumhurbaşkanı Zuzana Caputova, Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, Estonya Başbakanı Kaja Kallas ve İzlanda Başbakanı Katrin Jakobsdottir’di.