Nancy döndü krizi kaldı: Çin tatbikatlarla Tayvan'ı ablukaya aldı
Güncelleme Tarihi:
Çin’in uyarılarına karşın önceki gece Tayvan’a giden ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi dün adadan ayrıldı. Ancak ziyareti, ABD-Çin ekseninde ciddi yara açtı. Çin Dışişleri Bakanı Wang, ‘Çin’i taciz edenler cezalandırılacaktır’ dedi. Çin ordusu Tayvan’ı kuşatma altına alan tatbikatlar başlattı.
ABD Kongresi’nin en güçlü isimlerinden Demokrat Partili Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi dün Tayvan’dan ayrılarak Güney Kore’ye hareket etti. Tayvan adasını bir parçası kabul eden Çin Halk Cumhuriyeti’nin son sert tepkisinin gölgesinde önceki gece başlayan ziyarette Pelosi, Tayvan’ı asla yalnız bırakmayacakları mesajını vererek, “Amerika’nın Tayvan’la dayanışması bugün hiç olmadığı kadar büyük önem taşıyor. Biz de buraya bu mesajı getirdik” dedi. Tayvan Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen de ülkesine yönelik askeri tehdidin arttığını ancak Çin karşısında geri adım atmayacaklarını söyledi.
Soçi’de 5 kritik dosyaÇİN: ‘CEZALANDIRILACAKLAR’
Çin ise Tayvan adasının çevresini sararak altı sahada gerçek mühimmat ile hafta sonuna kadar sürecek bir dizi askeri tatbikat başlattı. Bu tatbikatları ‘gerekli ve haklı’ olarak niteleyen Pekin yönetiminden en sert tepkiyi Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi dile getirdi. Wang, “Bu tam bir maskaralıktır. ABD, sözde ‘demokrasi’ adı altında Çin’in egemenliğini ihlal ediyor. Çin’i taciz edenler cezalandırılacaktır” ifadelerini kullandı.
TAYVAN’DAN SERT TEPKİ
Tayvan Savunma Bakanlığı, önceki gün 21, dün ise 27 Çin savaş uçağının hava savunma sahalarını ihlal ettiğini bildirdi. Çin ordusu tarafından yayınlanan koordinatlara göre, Çin tatbikat bölgeleri bazı noktalarda Tayvan kıyı şeridinin 20 kilometre (12 mil) yakınında bulunuyor. Savunma Bakanlığı Sözcüsü Sun Li-fang dün düzenlediği basın toplantısında, “Çin’in tatbikatlarından bazıları (Tayvan’ın) karasularını ihlal ediyor. Bu, uluslararası düzene meydan okuyan irrasyonel bir harekettir” dedi. Japonya, dün Çin’e tatbikatlarla ilgili endişelerini dile getirdi. Güney Kore de, bölgesel barış ve istikrarı korumak için diyalog çağrısında bulundu. Singapur, Malezya ve Tayvan’dan sonra Pelosi dün Güney Kore’ye geçti.
KPSS sınavı iptal edilir miPELOSİ, TİANANMEN’DE PANKART AÇMIŞTI
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi, Tayvan’a ziyaretiyle bir anda uluslararası gündemin bir numarasına oturdu. Başkan ve Başkan Yardımcısı’ndan sonra ABD Başkanlık Veraset Çizgisi’nde üçüncü sırada olan Pelosi, 5 çocuğu üniversite yaşlarına geldikten sonra 47 yaşında siyasete atıldı.
* Pelosi 1987’de hayatını kaybeden bir Demokrat parlamenter koltuğu için yapılan seçimi kazandı ve o günden bu yana San Francisco bölgesini Kongre’de temsil ediyor.
* İtalyan-Amerikan kökenli bir aileden gelen 82 yaşındaki politikacı, üç dönemdir Temsilciler Meclis Başkanı ve Çin’e karşı da katı tutumuyla biliniyor.
* 1991’de Çin ziyareti sırasında mihmandarları atlatıp Tiananmen Meydanı’na gidip üzerinde “Demokrasi için ölenler anısına” yazan bir pankart açmıştı. Çin’de 1989 ilkbaharında başkent Pekin’deki Tiananmen Meydanı’nda toplanan demokrasi yanlısı göstericiler askeri müdahale ile bastırılmış, binlerce kişi ölmüştü.
* Pelosi’nin sonraki yıllarda da Çin yönetimini insan hakları ihlalleriyle suçlayan faaliyetleri devam etti.
NEW YORK TİMES YAZDI: TAYVAN, UKRAYNA OLUR MU
Çin’in hak iddia ettiği Tayvan ile yaşadığı son kriz, akla Rusya-Ukrayna ilişkisini getirdi. Tayvan ve Ukrayna sorunları birbirine benzese de ayrılan noktaları da var. Amerikan New York Times gazetesinde yer alan bir analize göre ABD’li yetkililer, Çin’in Ukrayna’yı yakından takip edip Tayvan’da olası senaryolara karşı plan ve hazırlık yapıyor. Buna göre Rusya da Çin de toprak talebinde bulunuyor. Rusya kara harekâtı başlatmıştı, Çin’in deniz ve hava harekâtı yapması gerekiyor.
TEKNOLOJİ FAKTÖRÜ
Olası bir Tayvan savaşının da Ukrayna gibi orta vadeli bir silahlı çatışmaya dönebileceği öngörülüyor. Ayrıca Tayvan’ın mikroçip üretici olması vesilesiyle krizin dünyayı bu kez teknolojik yönden vurabileceği yorumları yapılıyor. Rusya’da Putin yönetimi, Ukrayna’yı tarihsel olarak eski Rus medeniyetinin bir parçası olarak görürken, Tayvan’ın bugünkü statüsü ise Çin’de komünistlerin iktidara geldiği 1949’da rakiplerinin ada olan Tayvan’a çekilmesinden kaynaklanıyor. Komünist lider Mao Zedong’a yenilen Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvan’a yerleşip 1912’de kurulan “Çin Cumhuriyeti” iktidarının adada devam edeceğini belirterek bağımsızlık ilan etmişti. Çin ise Tayvan’ın bu tek taraflı kararını tanımıyor.