Myanmar'daki kritik seçimlerde oy verme işlemi sona erdi
Güncelleme Tarihi:
Myanmar'da yarım asırlık askeri yönetime son veren 2010 yılındaki seçimin ardından, cuntanın desteklediği hükümetin iktidarında yapılacak ilk genel seçim için halk sandık başına gitti. Batı medyası, bugünkü seçimleri son 25 yılın en özgür ve en adil seçimi olarak tanımlıyor. Ancak milyonlarca Müslüman'ın aday olmasına ve oy kullanmasına izin verilmemesi seçimlerin özgür bir ortamda yapılmayacağının göstergesi olarak kabul ediliyor.
Toplam 91 partinin yarıştığı seçimlerde oy verme işlemi yerel saatle 16.00'da (TSİ 11.30) sona erdi. Seçim Komisyonu, katılım oranını yüzde 80 olarak açıkladı.
Myanmar'daki kritik seçimin iki favorisi, muhalif lider Aung San Suu Çii'nin liderliğindeki Demokrasi İçin Ulusal Birlik Partisi (NLD) ve emekli bir General olan Devlet Başkanı Thein Sein'in kurucusu olduğu iktidardaki Dayanışma ve Kalkınma Partisi (USDP).
Yaklaşık 30 milyon seçmenin bulunduğu ülkedeki genel seçimin ilk sonuçlarının 10 Kasım'da açıklanması bekleniyor. Beş yıllığına seçilecek adaylar, 664'ü parlamentonun alt ve üst kanadı olmak üzere eyalet ve bölge meclislerindeki bin 100 sandalye için yarışıyor.
Myanmar anayasasına göre, milletvekillerinin yüzde 75'ini halk belirleyecek, kalan yüzde 25'i ordu tarafından atanacak. Ülkede 300 seçim bölgesinde güvenlik nedeniyle sandık kurulamadı. Müslümanların yoğun olarak yaşadığı Arakan eyaletinde de halk seçme ve seçilme hakkından faydalanamayacak.
Suu Çii, Yangon'daki Bahan seçim bölgesinde oy kullandı.
Parlamentoda halk tarafından belirlenen sandalyelerin üçte ikisinden fazlasını alan parti hükümeti kurup, devlet başkanını seçiyor.
Milletvekillerinin dörtte birinin ordu tarafından atanacak olması, parlamentodaki askeri bloğun desteğini alacağı tahmin edilen USDP'ye avantaj sağlıyor.
ORDU KABUL EDECEK Mİ
Myanmarlı birçok seçmen, ordunun 1990'da yaptığı gibi bu seçimde de olası bir mağlubiyeti kabul etmeyeceğini düşünüyor.
Suu Çii'nin kazandığı seçimlerin sonuçları cunta yönetimi tarafından tanınmamış ve çok sayıda muhalif politikacı sürgüne gitmişti. Suu Çii de bu tarihten sonraki 20 yılın büyük bölümünü ev hapsinde geçirmişti.
Ancak Myanmar Genelkurmay Başkanı Min Aung Hlaing, bu kez benzer bir tablo yaşanmayacağı konusunda güvence verdi.
NLD'nin seçimleri kazanması halinde ne düşüneceği sorulan Hlaing, "İnsanlar onları seçerse, bunu kabul etmememiz için bir neden yok" cevabını verdi.
DEVLET BAŞKANI OLMASI YASAK
Ordu tarafından yazılan anayasaya göre, ülkeyi bağımsızlığa götüren milliyetçi liderlerden Aung San'ın kızı olan Suu Çii'nin devlet başkanı olması yasak. Myanmar anayasası, yabancı eşi ya da çocukları olan kişilerin, devlet başkanı olmasını engelliyor. Vefat eden eşi İngiliz olan Suu Çii'nin iki oğlu da İngiltere pasaportu taşıyor. Bu maddenin, Suu Çii'ye başkanlık yolunun kapanması için anayasaya özellikle eklendiği düşünülüyor.
NE KADAR ÖZGÜR
Batı medyası, yaklaşık 11 bin Myanmarlı ve yabancı gözlemcinin izlediği seçimleri son 25 yılın en özgür ve en adil seçimi olarak tanımlıyor. Ancak 51 milyonluk nüfusunun yüzde 5'ini oluşturan Müslümanların aday olmasına ve oy kullanmasına izin verilmemesi seçimlerin özgür bir ortamda yapılmayacağının göstergesi olarak kabul ediliyor.
Başta NLD olmak üzere çeşitli kesimler, iktidardaki USDP'nin oy hırsızlığı yapabileceğinden endişe ediyor. Seçim öncesi, ölmüş kişilerin kayda alındığının ortaya çıkması da seçmen veri tabanından kaynaklı hataların meydana gelebileceği kaygılarına neden oluyor.
Suu Çii'nin partisi NLD ise Arakan Müslümanları konusundaki sessizliği ve diğer etnik halkların siyasi hak ve özgürlükleriyle ilgili duruşu nedeniyle eleştiriliyor.
