Myanmar'da iç savaş riski artıyor
Güncelleme Tarihi:
Myanmar'da askeri darbenin ardından cunta muhalifi siyasetçilerin sivil hükümet kurma çalışmaları ve bazı etnik grupların darbe karşıtlarının yanında yer alması, ülkede iç savaş ihtimalini güçlendiriyor.
1 Şubat askeri darbesinin ardından cuntayı tanımayan seçilmiş milletvekilleri tarafından sivil hükümeti geri getirmek için kurulan Ulusal Meclisi Temsil Komitesi (CRPH), darbeden rahatsız olan etnik silahlı gruplarla birleşerek federal ordu kurmaya çalışıyor.
Federal ordu sayesinde darbe karşıtı protestocuları cuntaya karşı korumayı planlayan CRPH, dün ilan ettikleri Federal Demokrasi Anlaşması uyarınca nisanın ilk haftası içinde sivil hükümeti kurma çalışmalarını tamamlamayı planlıyor.
Darbe karşıtı protestolara Myanmar ordusunun silahlı müdahale etmesi üzerine cuntaya karşı çıkan ve protestocuları koruyacaklarını duyuran etnik silahlı gruplardan Kachin Bağımsızlık Ordusu (KIA) ve Karen Ulusal Birliği (KNU) federal ordu planını destekliyor.
Arakan Ordusu, Ta'ang Ulusal Özgürlük Ordusu (TNLA) ve Myanmar Ulusal Demokratik İttifak Ordusu (MNDAA) ise 30 Mart'ta, darbe karşıtı protestoculara silahlı müdahaleye son verilmemesi durumunda orduyla yürürlükteki ateşkes anlaşmasını bozarak protestocuların safına geçeceklerini duyurdu.
Diğer etnik silahlı gruplar darbe karşısında tarafsız kalırken CRPH'nin bu grupları federal ordu planına dahil etmek üzere müzakerelerde bulunduğu biliniyor.
Etnik silahlı grupların açıklamalarının ardından Myanmar ordusu, 29 ve 31 Mart'ta ülkenin doğusundaki Karen eyaletinde KNU'nun bulunduğu bölgelere hava saldırısı düzenledi.
Saldırıların ardından en az 10 bin sivil Tayland'a sığınmak üzere evlerini terk ederken 6 kişi hayatını kaybetti.
BM'DEN "İÇ SAVAŞ İHTİMALİ ARTIYOR" UYARISI
Uluslararası camia, bazı etnik grupların protestocuları savunması ve Myanmar ordusunun Karen eyaletindeki saldırıları üzerine, ülkede ordu ile etnik gruplar arası çatışmaların geri döneceğinden endişe ediyor.
Birleşmiş Milletler (BM) Myanmar Özel Temsilcisi Christine Schraner Burgener, 31 Mart'taki açıklamasında Myanmar'da darbenin ardından yaşanan sivil can kayıplarına işaret ederek, "Ordunun müdahalesi çok acımasız ve bu durum iç savaş olasılığını artırıyor." ifadesini kullandı.
Burgener, etnik silahlı grupların orduya karşı hareket geçmesi durumunda ülkede çok yönlü facialar yaşanabileceğini vurguladı.
MYANMAR'DA 20 ETNİK SİLAHLI GRUP VAR
Ülkede resmi olarak tanınan 135 etnik grup bulunurken bağımsızlık, yerel özerklik ve uyuşturucu ticareti gibi amaçlarla silahlanan 20 etnik silahlı grup mevcut.
Aktif silahlı mücadele yürüten grupların en önemlileri olarak bilinen KIA'ya ait 12 bin savaşçı bulunurken KNU'nun 7 bin, Şan Ulusal Ordusunun (SNA) 1000 ve Zomi Devrim Ordusunun (ZRA) 3 bin savaşçısı var.
2015'ten bu yana Myanmar ordusuyla ateşkes içinde olan 10 etnik silahlı gruptan Şan Devlet Ordusunda (SSA) 16 bin, Arakan Ordusunda 7 bin, TNLA'da 3 bin 500, MNDAA'da 4 bin ve Birleşik Wa Devlet Ordusunda (UWSA) 25 bin savaşçının olduğu biliniyor.
Buna karşın Myanmar ordusunda görevdekiler ve rezerve askerler dahil yaklaşık 500 bin personel bulunuyor.
"BÜTÜN ETNİK GRUPLAR BİRLEŞİRSE BAŞARILI OLURUZ"
Myanmar'daki protestolara katılan ve gösterilerdeki can kayıplarını sosyal medyada duyuran aktivistler, ülkedeki iç savaş ihtimali ve federal ordu planlarını AA muhabirine değerlendirdi.
Aktivist Thinzar Shunlei Yi, ülkede yaşananların iç savaştan ziyade bir devrim olduğunu belirterek, "Federal ordunun kurulması, cuntanın elimizden aldığı demokrasiyi geri getirmeye yardımcı olacaktır." dedi.
Barışçıl protestoların cuntayı durdurmaya yeterli olmadığını belirten Yi, protestocuları koruyacak bir silahlı gücün inşa edilmesinin şart olduğunu dile getirdi.
Bir diğer aktivist Keren Khin ise "Cuntanın terörüne karşı etnik gruplarla birlikte silahlı direniş başlatmak tek çözüm yolu haline geldi. Dışarıdan yardım beklemeyi sürdüremeyiz." şeklinde konuştu.
Bu kapsamda darbe karşıtı protestocuların da federal orduya dahil edilmesinin planlandığını belirten Khin, "Bütün etnik gruplar birleşirse başarılı oluruz." ifadesini kullandı.
MYANMAR ORDUSUNUN KAREN EYALETİNDEKİ HAVA SALDIRILARINDA 12 BİN KİŞİ YERİNDEN EDİLDİ
Askeri darbenin yaşandığı Myanmar'da ordunun, darbe karşıtı silahlı etnik gruplardan Karen Ulusal Birliğinin (KNU) üslerine düzenlediği hava saldırılarında yerinden edilen sivillerin sayısı 12 bini geçti.
KNU sözcülüğünden yapılan açıklamada, Myanmar ordusunun Karen eyaletinde sivillerin bulunduğu bölgeleri kasten hedef aldığı belirtildi.
Açıklamada, "Hava saldırıları en az 12 bin kişinin yerinden edilmesine sebep oldu. Çok sayıda sivil, köylerini terk etti." ifadesi kullanıldı.
KNU'nun Karen eyaletinde Myanmar ordusuna ait bir üssü ele geçirmesinin ardından Myanmar ordusu, 27-30 Mart'ta eyalete bağlı Hpapun bölgesinde hava saldırıları düzenlemişti.
Saldırılarda yaklaşık 20 sivil hayatını kaybederken onlarca kişi yaralanmıştı.
PROTESTOLARA MÜDAHALELERDE ÖLENLERİN SAYISI 550'YE ULAŞTI
Öte yandan Myanmar'da askeri darbe karşıtı protestolara güvenlik güçlerinin silahlı müdahalesi sonucu yaşamını yitirenlerin sayısı 550'ye çıktı.
Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşundan (AAPP) yapılan açıklamaya göre, son 24 saatte 7 can kaybı daha doğrulanırken toplam can kayıpları 550 olarak güncellendi.
Açıklamada 2 bin 751 kişinin gözaltında tutulduğu ve 126 kişi hakkında gözaltı kararı bulunduğu bildirildi.
Myanmar'da cuntanın kablosuz internet erişimine yasak getirmesine rağmen darbe karşıtları, ülkenin birçok şehrinde protestolara devam etti.
Askeri darbenin yaşandığı Myanmar'da polis, darbe karşıtı protestolara destek veren şarkıcı, oyuncu, yönetmen ve sosyal medya fenomenlerinden oluşan 20 kişi hakkında gözaltı kararı çıkardı.
Cuntanın yayın organlarından Myawaddy TV'de yer alan haberde, isimleri açıklanmayan 20 ünlünün, şöhretlerini kullanarak halkı isyana teşvik ettikleri öne sürüldü.
Haberde ünlülerin devlet memurlarını sivil itaatsizliğe teşvik ettiği de belirtilerek, bu kişiler hakkında gözaltı kararı çıkarıldığı ifade edildi.
Myanmar ordusu 21 Şubat'ta, darbe karşıtı protestolara destek verdiği gerekçesiyle ülkenin ünlü oyuncularından Lu Min'i gözaltına almıştı.
Bir diğer oyuncu Paing Phyo Thu hakkında geçen ay gözaltı kararı çıkarılmıştı.
İNTERNET KESİNTİLERİNE RAĞMEN PROTESTOLAR SÜRÜYOR
Öte yandan cuntanın dün kablosuz internet erişimine getirdiği yasaklara rağmen ülke genelinde darbe karşıtı protestolar bugün de sürdü.
Yangon'da "çiçek bırakma eylemi" başlatan darbe karşıtları, güvenlik güçlerinin silahlı müdahalesiyle yaşamını yitiren protestocuların anısına şehrin birçok bölgesindeki sokak, otobüs durağı ve parklara çiçekler bıraktı.
Mandalay, Bago, Sagaing ve Magway gibi şehirlerde de farklı yaş ve meslek gruplarından binlerce kişi, darbeyi protesto ederek güvenlik güçlerinin silahlı şiddetini kınadı.