Müzakereler çökmenin eşiğinde... Blinken 9’uncu kez eli boş dönüyor

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, İsrail’in Gazze’ye saldırıları başlattığı 7 Ekim’den beri Ortadoğu’ya yaptığı dokuzuncu ziyaretten de ateşkes anlaşması olmadan döndü. ABD Başkanı Joe Biden’ın mayıs ayında açıkladığı ateşkes planı etrafında aylardır süren müzakereler tıkanma noktasında.

FİDAN’LA GÖRÜŞTÜ

İsrail, Mısır ve Katar’da temaslarda bulunan ABD’li bakan Blinken, İsrail ve Hamas’a “daha fazla esneklik gösterme” çağrısında bulunarak Ortadoğu turunu sonlandırdı. Temaslarına hafta bitmeden anlaşmaya varma hedefiyle başlayan Blinken, son durak Doha’dan ayrılırken “Gazze’de ateşkesin gelecek günlerde sağlanması gerektiğini ve İsrail’in bölgede uzun süreli işgaline karşı olduklarını” söyledi. Blinken, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile de telefonda görüştü. Dışişleri Sözcüsü Öncü Keçeli’nin açıklamasına göre ABD’nin talebiyle yapılan görüşmede “ateşkes müzakerelerindeki son durum” ele alındı.

BLINKEN, İSRAİL’İN TAVRINDAN RAHATSIZ

Geçen hafta Doha’da yapılan görüşmelerin ardından müzakerelerin bugün ve yarın Mısır’ın başkenti Kahire’de devam etmesi bekleniyor. İsrail Başbakanı Netanyahu, Blinken ile görüşmesinde Kahire’ye bir heyet göndereceğini söylemişti. Ancak İsrail hükümetinin ateşkese yaklaşımı Washington yönetimini memnun etmiyor. İsrail basını, önceki gün rehine yakınlarıyla görüşen Netanyahu’nun “Bir ateşkes olacağından emin değilim. Askerlerimizi Gazze’den çekmeyeceğiz” dediğini yazdı. ABD’li yetkililer, Netanyahu’nun “Gazze’yi kontrol etme yönündeki açıklamalarının” anlaşma sürecine yardımcı olmadığını ifade ediyor.

ABD’Yİ UYARMIŞLAR

İsrail kamu yayıncısı Kan’ın haberine göre, arabulucular Katar ve Mısır; müzakereler sırasında ABD’yi “Formüle ettiğiniz yeni anlaşmayı Hamas’ın kabul etme ihtimali çok düşük” diyerek uyardı. Hamas’ın “Amerikan teklifi olarak” nitelendirdiği yeni anlaşmada “İsrail ordusunun Mısır sınırından kademeli şekilde çekilmesi”, “rehinelere karşı bırakılacak Filistinli mahkumların bazılarının sınır dışı edilmesi”, “kalıcı ateşkesin sonraki aşamalarda tartışılması” ve “İsrail’in savaşa dönme hakkının saklı tutulması” maddeleri bulunuyor. Hamas bu şartları kabul etmeyeceğini daha önce yaptığı açıklamalarda belirtmişti.

ZAYIF DA OLSA BİR İHTİMAL VAR

Haber sitesi Politico’ya konuşan ABD’li ve İsrailli yetkililer, Gazze’de ateşkes görüşmelerinin “çökmenin eşiğinde” olduğunu söyledi. Kaynaklara göre, arabulucuların elinde alternatif anlaşma da yok. Haberde İsrail tarafının güncellenmiş teklifin altına imza atmaya hazır olduğu iddiasının yanı sıra, savaşı tamamen bitirecek bir anlaşma isteyen Hamas’ın bir müzakere taktiği uygulamış olabileceğini kaydeden kaynaklar, zayıf da olsa yeni teklifi kabul etme ihtimalinin bulunduğunu ifade etti.

İDDİA: TRUMP, NETANYAHU’YA ‘ŞİMDİ ANLAŞMA’ DEDİ

ABD’de Cumhuriyetçilerin başkan adayı Donald Trump’ın, Gazze’de ateşkes müzakerelerine müdahale etmeye çalıştığı iddia edildi. 14 Ağustos’ta Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun telefonda görüştüğü yönünde haberler çıkmış; hem Netanyahu hem Trump iddiaları yalanlamıştı. Amerikan PBS haber kanalından muhabir Judy Woodruff, ikili arasındaki görüşmede Trump’ın Netanyahu’ya “şu anda Gazze’de ateşkes anlaşmasını imzalamamasını, çünkü bunun Demokratların lehine olacağını söylediğini” öne sürdü.

SORUŞTURMA TALEBİ

Woodruff’un iddialarının ardından ABD’de faaliyet gösteren siyasi eylem komitesi American Muckrakers, ABD Adalet ve Dışişleri bakanlıklarından “Trump’ın ABD’nin Gazze’de ateşkes sağlama çabalarını etkilediği yönündeki raporları” araştırmasını istedi. Komitenin dilekçesinde iddiaların doğru çıkması halinde Trump’ın Logan Yasası’nı ihlal etmiş olacağı belirtildi. Söz konusu yasa, herhangi bir yetkisi olmayan Amerikan vatandaşlarının yabancı ülkelerin temsilcileriyle müzakere etmesini yasaklıyor.