Moskova’da can kaybı 143... ABD ‘DEAŞ-H’, Rusya ‘Ukrayna’ diyor: Kim yaptı

Rusya’nın başkenti Moskova’da Crocus City Hall eğlence ve fuar merkezine yönelik önceki akşam düzenlenen terör saldırısında ölen sivillerin sayısı 143’e yükselirken, kanlı eylemi gerçekleştiren kişilerin güvenlik güçleri tarafından yakalanmış olması Rusya ve dünyada “Bu teröristler kimin” sorusuna henüz net yanıt veremedi.

ABD’YE GÖRE DEAŞ-H

Başta ABD olmak üzere batılı ülkeler saldırının arkasında Afganistan çıkışlı DEAŞ-Horasan terör örgütü militanlarını durduğunu öne sürerken, Rus güvenlik güçleri şüpheli 11 kişinin Ukrayna’ya doğru yol alırken ele geçirilmesini Rusya lideri Vladimir Putin’e “Teröristlerin Ukrayna ile bağlantılı olduklarına işaret ediyor.” diye rapor etti.

PUTİN’DEN SERT ÇIKLAMA

Bu istihbarat raporu üzerine televizyondan halka hitap eden Rusya lideri Putin, Ukrayna polemiğini kızıştırdı. Putin, savaşın başında Ukrayna’ya yönelik kullandığı “Faşist Kiev yönetimi” ifadesini tekrarlayarak “Tıpkı Nazilerin İkinci Dünya Savaşı’nda yaptığı gibi dün halkımızı katlettiler. Suçluları cezalandırılacak.” ifadelerini kullandı.

11 KİŞİ YAKALANDI

Rusya güvenlik servisi FSB, önceki akşam 20.00 sularında Crocus City’ye saldırı düzenleyen ve sayıları 6 olduğu tespit edilen teröristlerin iki grup halinde olay yerinden ayrıldığını belirledi. Güvenlik kameraları sayesinde teröristlerin plakası okunan aracı adım adım takibe alındı. Saldırganlar Rusya-Ukrayna-Belarus sınırına yakın bölgede açık arazideki karayolunda önleri kesilerek ele geçirildi. Araçtaki dört kişi tutuklanırken farklı adreslere yapılan baskınlarda olayla bağlantılı 7 kişi daha yakalandı.

ABD TEPKİ ÇEKTİ

Ukrayna’ya karşı savaş yürüten Rusya yönetiminin kanlı terör eyleminin Kremlin tarafından Kiev’e mal edileceğini ilk andan itibaren sezinleyen Washington, Moskova’daki terör saldırısının kesinlikle Ukrayna bağlantılı olmadığını ilan etti. Beyaz Saray Güvenlik Danışmanı, eylemin Afganistan merkezli DEAŞ-Horasan militan örgütünün işi olduğunu ön plana çıkardı. ABD, 7 Mart’ta yaptığı açıklamada Moskova’da kalabalık toplantılara yönelik saldırı olabileceği uyarısında bulunmuştu.

UKRAYNA REDDETTİ

Rusya Dışişleri Sözcüsü Maria Zaharova, ABD’nin kanıt göstermeden DEAŞ’ı işaret etmesine tepki gösterirken Ukrayna ise saldırıyla alakasının olmadığını açıkladı. Ukrayna askeri istihbaratı sert beyanda bulunarak, “Rusya başkenti Moskova’da sivil halkın ulu orta infaz edilmesi Rusya yönetiminin Ukrayna savaşını daha da alevlendirme niyeti güttüğünü gösteriyor. Terör eyleminden hemen önce Putin’in sözcüsü Dmitri Peskov’un (bu artık özel harekât değil, savaş) demesi niyetlerini açıkça ortaya koyuyor” dedi.

100’DEN FAZLA YARALI HASTANEDE

SALDIRGANLARIN yaylım ateşi ve sonrasında çıkarılan yangında ölenlerin sayısı 143’e çıkarken 100’den fazla kişi de hastanede tedavi görüyor. Olay sırasında çok sayıda kişinin dumandan boğulduğu ya da yaralandığı belirtiliyor. Öte yandan enkaz altındaki kayıplarla ilgili arama da sürüyor. Yetkililer arama kurtarma faaliyetlerinin birkaç gün süreceğini belirtti.

PİKNİK ROCK GRUBU KONSER VERECEKTİ

SALDIRI tam da Rus rock grubu Piknik’in konseri öncesinde yaşandı. Grubun 2016 yılında Kırım’ın Rusya tarafından ilhak edilmesinin ardından Kırım’da konser vermesi nedeniyle Ukrayna’da sahne alması yasaklanmıştı. 1978 yılında Leningrad’da Sergey Omelnichenko, Evgeny Voloschuk, Aleksey Dobychin ve Edmund Shklyarskiy tarafından kurulan grup, özellikle Ukrayna savaşının ardından yurt dışına yerleşen sanatçıların boşluğunda ülkede konser veren sayılı müzik grupları arasında yer alıyordu.

TERÖRİSTLER: PARA İÇİN YAPTIK

SOSYAL medyada yakalanan saldırganlar olduğu öne sürülen kişilere dair görüntüler yayınlandı. Adını Şemsettin Faydulin olarak açıklayan 1998 doğumlu olduğu belirtilen kişi Rusya’ya bir araç satın alarak taksicilik yapmak için geldiğini söylüyor. 10-12 gün önce ‘Abdullah’ isminde birisinin kendisiyle irtibata geçtiğini ve para karşılığında bu saldırıyı gerçekleştirmesini istediğini dile getirdi. 500 bin ruble (yaklaşık 138 bin TL) karşılığında konser salonundaki insanları öldürme talimatı aldığını öne sürdü. Yakalanan bir diğer terörist ise Rusça bilmediği için Tacikçe sorgulandı. Saldırgan, “Tacikistan’dan gelen diğer göçmenlerle birlikte bir pansiyonda yaşıyorduk. Uzun süre iş bulamadım. Daha sonra ‘Abdullah’ adında biri bana mesaj attı ve para için insanları öldürmeyi teklif etti” diye konuştu. Saldırıyı üstlenen DEAŞ ise saldırganların yer aldığı belirtilen bir fotoğraf yayınladı.

11 EYLÜL GİBİ: KONSER SALONU KÜL OLDU

MOSKOVA’da önceki akşam saldırıya uğrayan Crocus City Hall eğlence ve alışveriş merkezinin konser salonu tamamen kül oldu. İzleyicileri yaylım ateşine tutan saldırganların giderken kundakladığı binadaki yıkımın büyüklüğü yangının kontrol altına alınması sonrasında ortaya çıktı.

GÖZDE MEKÂNLARDAN BİRİ

9 bine kadar kapasitesi genişletilebilen konser salonu demir ve moloz yığınına dönüşürken ortaya çıkan görüntü ABD’de 11 Eylül 2001 saldırılarında yıkılan Dünya Ticaret Merkezi enkazını akıllara getirdi. Crocus, kent merkezine 22 kilometre uzaklıkta yer alan, çevre yolunun kenarında, yaklaşık 10 hektar üzerine kurulu bir kompleks.

AZERBAYCANLI MİLYARDERİN

Fuarların düzenlendiği, alışveriş merkezinin bulunduğu ve aynı zamanda kentin en büyük konser salonlarından birine ev sahipliği yapan merkez, Azerbaycan kökenli milyarder iş insanı Aras Agalarov’un sahip olduğu onlarca yatırımdan biri olarak gösteriliyor.

2009 yılında açılan kompleks, ilk yıllarında atıl kalsa da daha sonra Agalarov’un kendi parasıyla en yakın metro hattından, buraya uzanacak bir istasyon inşa ettirmesiyle, özellikle son 5-6 yıldır Moskovalıların en önemli uğrak noktalarından biri haline geldi. Öte yandan merkezle ilgili ortaya atılan bir diğer iddia ise inşasında veya işletmesinde bazı problemlerin olması. Zira saldırı esnasında çıkan yangın sonrası kompleksin bazı noktalarında çökmeler meydana gelmesi, ihmal iddialarını da beraberinde getirdi.

O FİLMİ VE OYUNU ANIMSATTI

KONSER salonuna kamuflajlı ve makineli tüfekli kişilerce düzenlenen saldırı, İngiliz Christopher Nolan’ın yönettiği 2020 yapımı TENET filminin açılış sahnesini akla getirdi. Sosyal medyada bazı kullanıcılar, Moskova’daki terör saldırısının daha önceden simüle edildiğini iddia etti. TENET filminin başlangıç sahnesinde Kiev’deki Opera binasının hedef alındığı bir silahlı saldırı kurgulanmıştı. Önceki geceki saldırı ile benzerlik kurulan bir diğer yapım ise 14 yıl önce piyasaya çıkan Call of Duty MW2 bilgisayar oyunu oldu. Oyunun ‘No Russian’ bölümünde teröristler Moskova’daki bir havalimanına girer girmez önlerinde bekleyen sivil insanlara ateş açıyordu.

MİNİ YORUM: PUTİN ŞİMDİ NE YAPACAK

RUSYA lideri Vladimir Putin’in başkent Moskova’da kanlı Crocus City terör eyleminden sonra ilk açıklamasında Kiev’i işaret etmesi Rusya-Ukrayna savaşının daha da kızışacağı yorumlarına neden oldu. Putin’in Rus halkına hitaben terör saldırısı konuşmasını yapmadan önce özellikle en yakın ve yegane müttefiki Belarus lideri Aleksander Lukaşenko ile görüşmesi manidar bulundu.

İKİNCİ CEPHE Mİ

Rusya yönetiminin önümüzdeki günlerde Ukrayna savaşında Belarus üzerinden ikinci cephe açabileceği konuşulmaya başlandı. 24 Şubat 2022 tarihinde Rus kuvvetleri ilk saldırılarını Belarus topraklarını da kullanarak başlatmıştı. Putin’in ikinci cephe için Lukaşenko’nun rızasının yanı sıra ek askeri güce de ihtiyacı var. Ukrayna’da Donetsk, Lugansk, Zaporojye ve Herson cephelerinde bulunan kuvvetleri yeni cepheye aktarmak istemediği, bunun yerine Rusya çapında en az 300 bin askerlik yeni seferberlik ilan edebileceği üzerinde duruluyor. Bu durumda Moskova terörü gerekçe gösterilerek vatanseverlik kozu devreye sokulabilir.

DÜNYADAN KINAMA VE TAZİYE: BİDEN, PUTİN’İ ARAMAYACAK

MOSKOVA’daki terör saldırısının ardından birçok ülke Rusya’ya taziye mesajları iletirken Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü Adrienne Watson, Rus Haber Ajansı RIA Novosti’ye verdiği demeçte Rus halkına başsağlığı dileklerini iletse de ABD Başkanı Joe Biden’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i aramayı planlamadığını söyledi. Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby de günlük basın brifinginde saldırıyı ‘korkunç’ olarak nitelendirdi. Sosyal medyadaki Rus kullanıcılar ise Putin’in 11 Eylül 2001’deki terör saldırısının ardından dönemin ABD Başkanı George Bush’u telefonla aradığını hatırlattı.

BM TAZİYE AÇIKLADI

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Rusya’nın başkenti Moskova’da konser salonuna düzenlenen terör saldırısını şiddetle kınadı. BM Sözcülük Ofisinden yapılan yazılı açıklamada Guterres’in yakınlarını kaybeden ailelere ve Rusya hükümetine başsağlığı dilediği belirtildi.

AB SÖZCÜSÜ: ‘ŞOKE’ OLDUK

Avrupa Birliği (AB) sivillere yönelik her türlü saldırıyı kınadığını bildirdi. AB Komisyonu Sözcüsü Peter Stano​​​​​​​, X hesabından yaptığı açıklamada, AB’nin saldırı haberi karşısında şoke olduğunu ve dehşete düştüğünü bildirdi.

MACRON: KORKUNÇ OLAY

Son dönemde Ukrayna’daki savaşla ilgili Rusya’nın tepkisini çeken açıklamalar yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron  X sosyal medya platformundan yaptığı açıklamada “Moskova’dan gelen görüntüler korkunç. Düşüncelerimiz, kurbanlar, yaralılar ve Rus halkıyla birlikte. Bu menfur eylemler tüm yönleriyle açıklığa kavuşturulmalıdır” dedi.

ERDOĞAN’DAN TAZİYE TELEFONU

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Moskova saldırısıyla ilgili Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Putin’e duyduğu derin üzüntü ve taziye dileklerini ileten Erdoğan, ‘masum insanları alçakça hedef alan menfur terör saldırısını en sert biçimde lanetledi’ ve Rusya halkına başsağlığı ve sabır dileklerini ifade etti. Cumhurbaşkanı Erdoğan görüşmede, saldırının bölgedeki krizlere bir an önce barışçıl şekilde son verilmesi ihtiyacını ortaya koyduğunu, Türkiye’nin terörün her türlüsü ile ayrımsız mücadele anlayışı içinde Rusya ile terörle mücadele alanında iş birliğini geliştirmeye hazır olduğunu belirtti.