Moskova saldırganları ilk kez mahkemede: Kimi sedyede kimi sargılı

Rusya’nın başkenti Moskova’daki Crocus Hall isimli konser salonuna düzenlenen ve en az 139 kişinin öldüğü 180 kişinin de yaralandığı terör saldırıyı gerçekleştirdiği gerekçesiyle tutuklanan dört sanık önceki akşam mahkemeye çıkarıldı. Terörizm suçlamasıyla hâkim karşısına çıkan sanıklardan üçü suçlarını itiraf ederken, Rus istihbarat servisleri sanıklara sorgu sırasında yapılan işkence görüntülerini sızdırdı. Sanıkların duruşma sırasında yüzlerindeki şiş ve morluklar dikkat çekti.

ÖMÜR BOYU HAPİS

Dördü de Tacikistan vatandaşı olan 32 yaşındaki Dalercon Mirzoev, 30 yaşındaki Saidakrami Rachabalizoda, 25 yaşındaki Şemseddin Fariduni ve 19 yaşındaki Muhammedsober Faizov, Moskova Basmanny Bölge Mahkemesi’nde hâkim karşısına çıkarıldı. Ayrı ayrı duruşma salonlarına alınan şüphelilere, “Organize bir grubun üyesi olarak ölümle sonuçlanan terör saldırısı gerçekleştirme” suçlaması yöneltildi. Mahkeme, ömür boyu hapis cezası ile karşı karşıya kalmaları beklenen dört sanığın 22 Mayıs’a kadar cezaevinde tutuklu kalmasına karar verdi. Rus yetkililer saldırıyla bağlantılı olduğundan şüphelenilen yedi kişiyi daha gözaltına almıştı.

DURUŞMADA BAYGINDI

Sanıkların adliye binasına götürülürken ve mahkeme salonunda çekilen görüntüleri dikkat çekti. Rus medyasının sorgu sırasında işkence gördüğünü duyurduğu sanıkların vücutlarının çeşitli yerlerinde şişlikler, morluklar ve yaralar olduğu görülüyor. Sanıklardan Muhammedsober Faizov mahkeme salonuna doktor eşliğinde sedye ile getilirken, duruşma süresince neredeyse baygın halde olduğu bildirildi. Bazı muhabirler Faizov’un yoğun bakımdan çıkarılarak mahkemeye getirildiğini öne sürdü. Rus güvenlik birimleri söz konusu işkencelerin görüntülerini de çeşitli Telegram kanallarından servis etti.

ELEKTRİKLİ İŞKENCE VİDEOSU

Mahkemede yüzünün sağ tarafı sargılı olduğu görülen Rachabalizoda’nın yakalandığında bir kulağının kesildiği videolar dolaşıma girmişti. Telegram’da yayılan bir başka görüntüde ise Şemseddin Fariduni olduğu anlaşılan bir sanığın cinsel organına sorgu sırasında elektrik verildiği anlar görülüyor. Görüntülerde, TA-57 askeri iletişim cihazına ait bir telin, Fariduni’nin mahrem bölgelerine bağlı olduğu anlaşılıyor.

KİM BU SALDIRGANLAR?

- Dalercon Mirzoyev: 32 yaşındaki adam mahkemeye çıkarılan ilk sanıktı. RIA Novosti’ye göre, Tacikistanlı Mirzoyev’in Rusya’nın güneyindeki Sibirya şehri Novosibirsk’te üç aylığına geçici kaydı vardı, ancak bu kaydın süresi dolmuştu.

- Saidakrami Rachabalizoda: İkinci sanık olarak mahkemeye çıktı. Devlet medyası RIA Novosti’ye göre bir tercüman aracılığıyla iletişim kurdu. Rachabalizoda’nın 1994 yılında doğduğu bildirildi.

- Şemseddin Fariduni: Tacikistan’da doğmuş. RIA Novosti’ye göre, Fariduni resmi olarak Rusya’nın Podolsk kentindeki bir fabrikada çalışıyordu ve Krasnogorsk şehrinde kayıtlıydı.

- Muhammadsober Faizov: Faizov işsizdi, daha önce Moskova’nın kuzeydoğusundaki Ivanovo şehrinde bir berber dükkânında çalışıyordu ve bu şehirde kayıtlıydı. 2004 yılında doğduğu söyleniyor.

TERÖR SALDIRISINDA AKSARAY DETAYI

Moskova’da terör eylemini gerçekleştiren dört kişiden ikisinin Rusya’ya Türkiye üzerinden gittikleri iddia ediliyor. Kremlin’e yakın İzvetsiya gazetesinin haberine göre Şemseddin Fariduni ile Dalercon Mirzoev 2024 yılı başından itibaren İstanbul’da bulunmuş. Sanıklardan Fariduni’nin telefonunu inceleyen güvenlik güçleri bu kişinin şubat ve mart ay başlarında İstanbul Fatih’teki Aksaray semtinde bulunduğunun tespit edildiğini aktardı. Haberde ismi açıklanmayan güvenlik servisi görevlisinin görüşüne de yer verilerek, “Yaptığımız ön araştırma sanıkların 3-4 hafta öncesine kadar terör örgütleriyle bağlantıda olmadıklarını gösteriyor” denildi.     (Nerdun HACIOĞLU)

RUSYA’DA RADİKALLEŞTİLER

SALDIRIYI gerçekleştiren teröristlerin, uzun süredir Moskova’da ikamet ettikleri öğrenildi. İkamet sürelerini uzatmak için Türkiye’ye kısa süreliğine giriş-çıkış yaptıkları, Türkiye’yi, Rusya’ya yakın olduğu için tercih ettikleri belirlendi. Saldırgan Saıdakram Rajabalizoda’nın 05 Ocak 2024’te İstanbul’a geldiği, aynı gün İstanbul Fatih’te bulunan bir otele giriş yaptığı, 21 Ocak 2024’te de otelden çıktığı belirlendi. Rajabalizoda’nın diğer saldırgan Fariduni ile 02 Mart 2024 tarihinde İstanbul’dan aynı uçak ile Moskova’ya döndükleri de ortaya çıktı. İki saldırganın da Rusya’da radikalleştiği, Türkiye’de geçirdikleri sürenin “radikalleşme” için yetersiz olduğu değerlendiriliyor.                     (Fevzi KIZILKOYUN / ANKARA)

BATI’DA ENDİŞE: DEAŞ TERÖRÜ HORTLUYOR MU

Rusya’yı sarsan Crocus konser salonu saldırısını DEAŞ’ın Horasan kolunun üstlenmesi, dünyada terör örgütünün saldırılarının tekrar yükseleceği korkusuna yol açtı. Birleşmiş Milletler’in yakın tarihli raporu örgütün internetten yeni militanlar bulduğuna işaret ederken, DEAŞ militanlarının Suriye’deki El Hol kampında tekrar örgütlenme ihtimalinden endişe ediliyor.

İNTERNETTEN MİLİTAN ALIMI

Birleşmiş Milletler’in DEAŞ-Horasan’ın faaliyetlerine ilişkin Ocak ayındaki rapora göre, örgüt geçen yıl Tacikistan ve diğer Orta Asya ülkelerinden militan toplama kampanyası başlattı. BM Güvenlik Konseyi’ne de sunulan rapora göre, DEAŞ-H son bir sene içinde aralarında Tacikistan’ın aşırıcı İslamcı grubu Cemaat Ensarullah’ın eski militanlarının da yer aldığı elemanları, sosyal medyayı kullanarak örgütlemeyi başardı. Örgüt, Afganistan’da 2021’de yönetime gelen Taliban’ın ılımlı hareket ettiğini düşünen militanlar ve diğer yabancı savaşçıları cezbetmek için “kapsayıcı bir işe alım stratejisi” benimsedi.

‘EL HOL SAATLİ BOMBA’

Amerikan Wall Street Journal’ın hazırladığı haberde ise DEAŞ endişesiyle ilgili Suriye’de yaklaşık 44 bin kişinin kaldığı El-Hol kampı işaret edildi. Kampta yakın dönemde yapılan güvenlik taramasında çok sayıda silah ve DEAŞ militanları bulunduğu belirtilen haberde, özellikle Donald Trump’ın tekrar Oval Ofise gelmesi halinde ABD güçlerinin bölgeden çekilmesi ihtimalinin ortaya çıkabileceğini ve bu durumun tehlikeyi daha da arttırabileceği savunuldu. Haberde eski bir Pentagon görevlisinin, “El-Hol patlamayı bekleyen bir saatli bomba” ifadesi dikkat çekti.