Milyarlarca Mark'ı yeraltında sakladılar

GİZLİ YER ALTI DÜNYASI
1960’ların ortaları Soğuk Savaş’ın en ‘kızıştığı’ dönemdi. Almanya Merkez Bankası yedek para depolamak için sığınak yaptırmıştı.Sığınağın gizli ve saldırılara dayanıklı olması gerekiyordu. Mosel nehri kıyısındaki küçük bir kentte bulunan 9 bin metrekarelik arsanın altına inşa edilen 1500 metrekare genişliğindeki ve koridor uzunluğunun 300 metreyi bulduğu sığınak için 3 bin ton beton kullanıldı.

İDARESİZ OLMAZ

Merkez bankası memurlarına arsadaki eski bir evde kurs verildi. Eğitim merkezinin altındaki sığınaktan sadece ‘eğitim merkezi müdürünün’ haberi vardı. Yakınlardaki Büchel nükleer silah merkezine atom bombasıyla saldırılması durumunda yer altı sığınağındaki bodrum katı idare merkezi olarak kullanılacaktı.

RADYASYON KORKUSU

Sığınaktakilerin radyasyon ve diğer zehirlerden etkilenmeden çalışabilmeleri için her türlü tedbir alınmıştı. Sığınakta radyasyon ölçümü yapan bir aletle radyasyondan temizlenme tertibatı da bulunuyordu.

175 KİŞİLİK GEÇİCİ BARINAK

Yer altı sığınağı sadece yedek banknotları ve bekçilerini korumak için yapılmamıştı. Nükleer saldırı halinde 175 kişinin sığınabileceği şekilde planlanmıştı. Sıhhi tesisat kadınlara uygun olmadığından burada erkekler kalabilecekti. Stoklar iki hafta yetecek kadar hesaplanmıştı.

DIŞ DÜNYAYLA BAĞLANTI

Sığınak personeli olduğu yerden dış dünya ile bağlantı kurabilecekti. Dört telefon ve bir de teleks bulunuyordu. İçişleri Bakanlığına kırmızı hat çekildiğine rivayetler doğru çıkmadı.

MİLYARLARA AÇILAN KAPI

Nükleer sığınak değil de dev bir kasaya benziyordu. Yedek para tonlarca ağırlıktaki çelik kapıların arkasında stoklanmıştı. İçerde anahtar yoktu. Bütün anahtarlar ve kasanın şifresi merkez bankası kontrolörlerine emanet edilmişti. Parayı saymak için kapı düzenli olarak açılıyordu. 25 yıl boyunca tek bir banknotun dahi kaybolmadığı anlatılır.

15 MİLYAR YEDEK ALMAN MARKI

Banknotlar, yabancı bir gücün muazzam miktardaki sahte parayla Mark’ı değersizleştirmesini önlemek amacıyla bastırılmıştı. Ama yedek Marklara ihtiyaç kalmadı. Soğuk Savaşın sona ermesine yakın endişeler dağılmış olacak ki, yedek Marklar ödeme aracı olarak kullanılmadan imha edildi. Sadece hatıralık birkaç banknot yakılmadı.

ÖZEL ANIT MÜZE

Yeni açılan dokümantasyon merkezi Petro ve Manfred Reuter tarafından yaptırıldı. Komşu kentte otobüsçülük yapan Reuterler 2014 yılında sığınağı arsasıyla birlikte Mosel nehri kıyısındaki turistik Cochem’den satın aldı. Çift eski ‘eğitim merkezi’ni de otel yapmayı düşünüyor.

COCHEM’İN YENİ TURİSTİK ATRAKSİYONU

Sığınak, şirin Cochem’deki bir çok yapı gibi tarihi eser koruması altına alındı. Cochem gotik stilde inşa edilmiş şatosu, Ortaçağ’dan kalma kent merkezi, ahşap kâgir evleri ve ünlü şarabıyla tanınan bir belde. Dokümantasyon merkezi kente yeni bir atraksiyon kazandırdı. Yedek Markların depolandığı eski sığınak önümüzdeki günlerden itibaren gruplar halinde gezilebilecek.