Milliyetçiliğe yüklendi

FRANSA’da Birinci Dünya Savaşı’nın sona erişinin 100’üncü yıldönümü başkent Paris’te dün düzenlenen törenle kutlandı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron liderlere hitabında, “Vatanseverlik milliyetçiliğin tam zıddıdır. Milliyetçilik vatanseverliğe ihanettir. ‘Başkalarına ne olursa olsun, bizim çıkarlarımız önce gelir’ demek, bir milletin büyük olmasına neden olan en değerli şeyi yok etmek anlamına gelir” dedi. Macron’un bu sözlerinin Avrupa ile ABD arasındaki gerginliğe işaret ettiği yorumu yapıldı.

‘KORKU DEĞİL UMUT’

ABD Başkanı Donald Trump, ABD’de 6 Kasım’da düzenlenen araseçimlerden önce, “Ben bir milliyetçiyim ve bundan gurur duyuyorum” ifadesini kullanmıştı. Trump’ın ABD’de uzun süredir rafa kaldırılmış halde olan ‘milliyetçilik’ kavramını yeniden kullanması tartışma yaratmıştı. AFP haber ajansı, Macron’un konuşmasının Avrupa’da ve ABD’de yükselen milliyetçilik dalgasının yarattığı tehlikeye bir uyarı olduğu yorumunda bulundu. Macron, “Gelin, birbirimize korku salmak yerine umut inşa edelim” dedi.

TRUMP’A ÖZEL İZİN İDDİASI

Paris’te Zafer Takı ve Meçhul Asker Anıtı’nda düzenlenen törene 47 devlet başkanı, 23 hükümet başkanı, 15 uluslararası kuruluşun başkanı ve eşleri katıldı. Zafer Takı ve Meçhul Asker Anıtı’na gelmek için liderlerin buluştuğu Élysée Sarayı’na gitmeyen ABD Başkanı Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, törenin yapılacağı alana kendi makam araçları ile gitti. Anmaya katılan liderler arasında güvenlik riski en yüksek olarak gösterilen Trump’a kendi makam aracını kullanması için özel izin verildiği öne sürüldü. Liderlerin Champs-Élysées Bulvarı’ndaki tören alanına kısa yürüyüşü esnasında Paris genelindeki birçok kilisenin çanları çaldı. Törende asker ve polisin yanı sıra terörle mücadele için özel ekiplerin de dâhil olduğu yaklaşık 10 bin polisin güvenliği sağladığı ifade edildi. Yaklaşık iki saat süren anma töreni sonrasında liderler ve eşleri, Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve eşi Brigitte Macron tarafından verilen öğle yemeğine katıldı.

BİRKAÇ DAKİKALIK GECİKME

Liderler, resmi olarak 11 Kasım 1918’de saat 11.00’de sona eren Birinci Dünya Savaşı’nın anma törenine planlanan saatten birkaç dakika geç katıldı. Liderleri Élysée Sarayı’ndan tören alanına taşıyan otobüs konvoyunun gecikmesi, liderlerin ‘resmi saati’ kaçırmalarına neden oldu.

FEMEN’DEN PROTESTO

Öte yandan, kadın hakları savunucusu Femen örgütü, ABD Başkanı Trump’ın konvoyuna protesto gösterisi düzenledi. Yarı çıplak bir şekilde Trump’ı taşıyan konvoya doğru koşan iki kadın konvoya birkaç metre kadar yaklaşmayı başardı.

BİLGİ NOTU

1914-1918 yılları arasında süren savaş, 11 Kasım 1918 tarihinde Paris’te ateşkes ilan edildiğini duyurmak amacıyla çanların çalınmasıyla bitmişti. Savaşta en az 10 milyon asker ve altı milyonu aşkın sivil yaşamını yitirmişti. Öte yandan, Birinci Dünya Savaşı’nın sona erişi Fransa’nın yanı sıra dünyanın birçok ülkesinde törenlerle anıldı. Avustralya’nın başkenti Canberra’da Avustralya Savaş Anıtı’nda anma töreni düzenlendi. Yeni Zelanda’nın başkenti Wellington’da 2 dakikalık saygı duruşunun ardından 100 pare top atışı yapılırken, Belçika ve Polonya’da da anma töreni düzenlendi.

PUTİN 5 DAKİKA GEÇ GELDİ

BİRİNCİ Dünya Savaşı’nın sona erişinin 100’üncü yıldönümü vesilesiyle Paris’te düzenlenen etkinliklerine en son katılan lider Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin oldu. Diğer konuklardan farklı olarak Élysée Sarayı’na uğramadan havalimanından Zafer Anıtı’na gelen Putin, tüm konukları 5 dakika kadar bekletmiş oldu. Ön sıralarda kendisi için ayrılan yere hızlı adımlarla ilerleyen Putin, yolda ev sahibi Fransa Cumhurbaşkanı Macron ve Almanya Başbakanı Angela Merkel ile hızlıca tokalaştı.

‘AB ORDUSU’NA DESTEK

Bu arada Rusya lideri Putin, ABD’nin rahatsız olduğu Fransa’nın Avrupa Ordusu fikrine destek verdi. Fransız televizyonuna verdiği demeçte Putin, “Avrupa’nın kendi ordusunu kurma fikri yeni değil. Fransa Cumhurbaşkanı Macron sadece konuyu tekrar gündeme getirmiş oldu” dedi. Rusya lideri sözlerini şöyle sürdürdü: “Avrupa Birliği günümüzde ekonomik ve siyasi açıdan büyük ve kuvvetli bir oluşum. Savunma alanında da kimseye bağımlı olmaksızın kendi güvenliğini sağlama isteğine Rusya olarak olumlu ve saygıyla yaklaşıyoruz. AB’nin kendi ordusunu kurması ayrıca bizim Sovyetler Birliği sonrasında konuştuğumuz çok kutuplu dünya felsefesiyle de uyumlu. Bu konuda Fransa ile Rusya’nın görüşleri çakışıyor.” (Nerdun HACIOĞLU) 

İngiltere Kraliçesi 2. Elizabeth (ortada), Birinci Dünya Savaşı’nın bitişinin 100. yıldönümü vesilesiyle başkent Londra’da düzenlenen anma törenine katıldı. Kraliçe’ye Cornwall Düşesi Camilla (solda) ve Cambridge Düşesi Kate (sağda) de eşilik etti.

FRANSIZ VE ALMAN ELÇİLERDEN ORTAK ANMA

Birinci Dünya Savaşı’nda, İstanbul ve yakın çevresinde yaşamını yitiren Fransız ve Alman askerleri, iki ülkenin büyükelçileri tarafından el ele anıldı. Birinci Dünya Savaşı’nda çatışmaları sona erdiren ateşkesin imzalanmasının 100’üncü yıldönümü sebebiyle düzenlenen törenlere Ankara ve İstanbul’da görev yapan Fransız ve Alman diplomat ve askerlerin yanı sıra, Türk Silahlı Kuvvetleri’ni temsilen subaylar da katıldı.

İLK TÖREN TOPKAPI’DAYDI

İlk tören Topkapı Maltepe Mezarlığı’nda gerçekleştirildi. 1918 ve 1923 yıllarında İstanbul ve Zonguldak’ta hayatlarını kaybeden 179 Müslüman Fransız askeri, ortak törenle anıldı. İkinci tören Feriköy’deki Katolik Mezarlığına defnedilen 120 Fransız Katolik asker için yapıldı. Fransız askerlerinin mezarlarının bulunduğu alandaki anıta, Almanya’nın Ankara Büyükelçisi Martin Erdmann ve Fransa’nın Ankara Büyükelçisi Charles Fries birlikte çelenk bıraktı. Son olarak Almanya’nın İstanbul Başkonsolosu’nun rezidansının bulunduğu Tarabya’daki yerleşkedeki Alman askeri mezarlığı ziyaret edildi. (Özgür ALTUNCU /İSTANBUL)