Merkel anlattı: Bu savaş affedilemez

Görevini 8 Aralık 2021 tarihinde Olaf Scholz’a devrettiğinden bu yana basına açıklama yapmamaya özen gösteren Merkel, önceki akşam Alman Devlet Televizyonu ARD ve ZDF’nin ortak kanalı Phönix’te haftalık “Der Spiegel” dergisinin yazar-muhabiri Alexander Osang’ın sorularını canlı yayında yanıtladı. Merkel, 16 yıllık başbakanlığı döneminde hiçbir zaman sorumluluk üstlenmekten kaçınmadığını vurguladı. Rusya’nın Kırım’ı ilhakından sonra müttefiklerle ve Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülke liderleriyle yaptığı görüşmelerde, yaptırım konusunda ciddi sıkıntılar yaşandığına dikkat çekti. Çok açık bir biçimde “Yaptırım için kendi aramızda çoğunluk sağlayamadık” itirafında bulundu. Angela Merkel, Rusya ile yaşanan sorunların diplomatik yöntemlerle çözülmesi için uyguladığı politika nedeniyle özür dilemesinin söz konusu olmadığının da altını çizdi.

‘SOĞUK SAVAŞ BİTMEDİ’

Başkent Berlin’deki ünlü “Berliner Ensemble” tiyatro binasının dev salonunda çok sayıda izleyicinin katıldığı “Benim ülkem nedir” adı altında yapılan söyleşide Merkel, görevi boyunca tarihe karışan eski Sovyetler Birliği sonrası gelişmelerle yakından ilgilendiğini söyledi. Angela Merkel, “Putin, 2007 yılında bana Sovyetler Birliği’nin dağılmasının 20’nci yüzyılın en kötü gelişmesi olduğunu söyledi. Benim için ise bu kurtuluştu. Putin’in bu yaklaşımı, bu konuda çok farklı düşündüğümüzü açık bir biçimde ortaya koydu. Soğuk Savaş’ı sona erdirmek amacı gerçekleşmemişti. Putin’in görüşünü paylaşmıyorum. Ama bunu engellemek için bir güvenlik mimarisi yaratmak da mümkün olmadı” dedi. Merkel, “Ama şunu da bir defa daha çok açık bir biçimde vurgulamak istiyorum: Ukrayna’ya saldırının savunulacak hiçbir yönü yoktur. Uluslararası hukuka aykırı biçimdeki bu saldırının, savaşın affedilecek de hiçbir yönü yoktur” dedi.

PUTİN VE DEMOKRASİ

Angela Merkel, değerler anlayışında Putin ile kendisi arasında dağlar kadar fark olduğunu da söyledi. “Putin, demokrasiyi yanlış buluyor, ben ise doğru buluyorum. Ben hep ülkemin çıkarları için çalıştım. Savaşsız, barış içinde bunun nasıl mümkün olacağını bulmak için çalıştım. Kalbim hep Ukrayna için attı. Ama gerçekleri de göz önünde bulundurmalıyız. Günümüzde herkes zaferin ne olduğunu soruyor. Ben, Ukrayna’nın mümkün mertebe başarıyla çıkmasını istiyorum bu savaştan. Hedef bu” açıklamasında da bulundu.

‘SİNYALLERİ HİSSETMİŞTİM’

Merkel, Rusya’nın Ukrayna’da giriştiği savaşın sinyallerinin görevi bırakmadan önce Moskova’ya yaptığı veda ziyareti sırasında hissettiğini de söyledi. Rusya’nın askeri hareketliliğinin kendi iktidarının son döneminde başladığını belirten Merkel, “İyi şeyler olmayacağını anlamıştım. Olup bitenlerin ve gelişmelerin ciddiye alınması gerektiğinin bilincindeydim. Kendi kendime sonradan ‘Acaba bazı hatalar mı yaptık, eksiklerimiz mi oldu? Acaba daha fazla yapmamız gereken şeyler var mıydı’ diye sordum” dedi.

YENİ BİR DÖNEM

Angela Merkel, Almanya’nın savaş bölgelerine silah gönderilmemesi politikasının yanlış olduğunu da itiraf etti. “Rusya haritadan silinmeyecektir. Ama Ukrayna’daki şu andaki durum yeni bir tutum sergilenmesini gerektiriyor. Sadece konuşma zamanı geçti. Yeni bir dönem başladı” diyerek Ukrayna’ya ağır silah gönderilmesini savundu. Rusya’nın başlattığı savaş nedeniyle Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattı projesi nedeniyle ABD Başkanı Joe Biden ile sorun yaşandığını hatırlatan Merkel, “Biz doğalgaz konusunda farklı düşündüğümüz için Biden’ın Almanya’ya yaptırım uygulamasını doğru bulmadım. Ama daha sonra müttefiklere yaraşır biçimde yeniden işbirliği yaptık” dedi. Merkel, röportajda başbakanlık görevini bıraktıktan sonra 5 hafta tatil yaptığını da ekledi.

PUTİN’İN OYUNCAK KÖPEK HEDİYESİ

Merkel, 2007 yılında Moskova’da görüştüğü Putin’in kendisini korkutmak için köpeğiyle geldiği yönündeki anekdotla ilgili olarak da “Cesur bir şansölye olarak buna katlanmak zorundaydım. Katlandım da” açıklamasında bulundu. Ancak Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, kendisine kumaştan oyuncak bir köpek armağan ettiğini de hatırlattı.

‘SEÇİMLE GELDİM GÖNÜLLÜ GİTTİM’

16 yıl Almanya’nın başbakanlığını yapan Angela Merkel, 2015 yılında yaşanan sığınmacı krizi döneminde istifa edip görevi bırakmamasının yerinde bir karar olduğunu da savundu. Bazılarının seçimle gelip demokratik yöntemlerle gittiğini hatırlatan Merkel, “Ben seçimle geldim. Hem de üst üste 4 dönem seçildim. Ama yeniden aday olmama kararı verip gönüllü olarak gittim” dedi. Görevi bıraktıktan sonra daha sakin bir yaşam sürdüreceğini hayal ettiğini, ancak yaşanan savaş ve krizler nedeniyle şu aşamada bunun mümkün olmadığını da söyledi. Merkel, yaklaşık bir buçuk saat süren söyleşinin sonunda, özgeçmişini ve siyasette yaşadıklarını içeren bir kitap yazmakta olduğunun müjdesini de verdi.

NERELERDE ELEŞTİRİLDİ

* Almanya’nın eski Başbakanı Angela Merkel, özellikle Rusya’nın Kırım’ı ilhakından sonra yaptırımlar konusunda kararlı bir tutum sergilememekle itham edildi.

* Aynı zamanda Ukrayna’nın NATO üyeliği talebine Rusya’yı kızdırmamak için sıcak bakmaması yüzünden de eleştirildi.

* Putin’in Kırım’ı ilhakına rağmen Kuzey Akım 2 doğalgaz boru hattı projesinde ısrar etmesi nedeniyle de ağır eleştirilere hedef oldu.

* Merkel ise her fırsatta Rusya’da yaşanan insan hakları ihlallerini eleştirdi.

* Sibirya’dan Moskova’ya giderken uçakta zehirlenen ve daha sonra Berlin’de tedavi görüp Moskova’ya döner dönmez havaalanında gözaltına alınıp cezaevine gönderilen muhalif politikacı Aleksey Navalny’nin akıbetinden ötürü Merkel, Putin’e ağır eleştirilerde bulundu.

* 16 yıllık iktidarı döneminde Putin ile en çok görüşen ve telefonlaşan politikacılar arasında yer aldığı halde, bazı çevrelerin arabulucu olarak devreye girmesi önerilerine sıcak bakmadı.

* Merkel, Rusya’nın Kırım’ı ilhakı üzerine yaptırımlara başvurulmaması suçlamalarını hep geri çevirdi.

* Kuzey Akım 1 ve 2 projelerinde ise Almanya’nın ve halkın çıkarına olduğu için ısrar ettiğini savundu.

* Almanya Cumhurbaşkanı Frank-Walter Steinmeier, “Rusya politikasında hata yaptık” itirafında bulunurken, Angela Merkel ise Almanya’nın Rusya politikasının doğru olduğunda ısrar etti.