Meme kanserine genetik tedavi

ABD'li uzmanlar meme kanserine karşı yeni bir ilaç geliştirdiler. ‘Herceptin’ adlı ilaç kansere yol açan geni kontrol altına alarak kanserli tümörleri yok ediyor ya da küçültüyor. Sonbaharda piyasaya çıkması beklenen ‘Herceptin’in saç dökülmesi, kusma gibi yan etkileri de bulunmuyor.

Bilimadamları bir tür genetik bozukluk yüzünden meme kanserine yakalanan hastalar için yan etkileri yok denecek kadar az olan yeni bir ilaç geliştirdiler. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatan, bazı hastalarda ise kanserli tümörleri yok eden ‘Herceptin’ adlı ilacın bu yıl sonunda piyasaya çıkması bekleniyor.

Kanserle mücadele önemli bir ‘hamle’ olarak kabul edilen ‘Herceptin’le ilgili araştırmalar Los Angeles'ta yapılan Amerikan Onkoloji Derneği'nin önceki günkü yıllık toplantısında açıklandı. Sözkonusu ilaç, Dr. Dennis Slamon öncülüğünde Los Angeles'taki California Üniversitesi uzmanları tarafından geliştirildi.

‘Herceptin’ adı verilen ilacın geliştirilmesiyle ilgili çalışmalar, 1986 yılında Dr. Slamon'un meme kanserine yakalanan kadınların % 39'unda aynı tür genetik bozukluk tesbit etmesiyle başladı. Değişime uğramış ‘HER-2/neu’ adlı bu gen, aşırı derecede protein salgılayarak kanserli hücrelerin hızla çoğalmasına neden oluyor. Dr Slamon'un geliştirdiği ‘Herceptin’ adlı antikor, değişime uğramış bu geni kontrol altına alarak kansere yol açan proteinin salgılanmasını azaltıyor.

Herceptin ilacıyla ‘sadece’ genetik bozukluk yüzünden meme kanserine yakalanan hastalar tedavi edilebilecek. Dr Slamon bu nedenle ilacı kullanmak isteyen hastalara ilk önce gen testi yaptırmalarını tavsiye ediyor. Çünkü bu ilaç sadece ‘HER-2’ geni bulunan hastalarda uygulanabilecek. Bu grup da meme kanserli hastaların sadece % 30'unu oluşturuyor.

Haftada yarım saat süren seanslarla damardan hastaya verilen bu ilaç, kemoterapide olduğu gibi saç dökülmesi, kusma, kansızlık gibi yan etkilere de neden olmuyor. Dr Slamon, ‘Birkaç hastada ‘Herceptin' yüzünden kalp şikayeti oldu. Ancak birçoğunda bu yan etki ortadan kaldırılarak tedavi sürdü' dedi.

RAHİM KANSERİNE DE ÇARE

Dr Slamon'un meme kanserine karşı geliştirdiği genetik tedavi yöntemi diğer kanser türlerinin tedavisi için de umut oldu. Dr Dennis Slamon, ‘Bu teorimizi doğruluyor. Habis hücrelerin nasıl oluştuğunu anlarsak onları durdurabiliriz de' diye konuştu. ‘Herceptin'in kanserle mücadelede yeni bir cephe açtığını belirten Slamon, rahim kanserine yakalanmış kadınların % 20'sinde de büyük miktarda HER-2/neu geni bulunduğuna işaret ederek ‘Herceptin'in belki de bu hastalarda da kullanılabileceğini kaydetti. İlacın lenf kanseri hastalarında da uygulanabileceği belirtiliyor.

Genentech Firmasınca üretilen bu ilacın bir an önce Amerikan Federal İlaç ve Gıda Dairesi tarafından onaylanması için çabalar sürüyor.

Dr Dennis Slamon'un kanser araştırması büyük ölçüde kozmetik devi Revlon tarafından finanse edildi. Slamon 1980'li yıllarda Revlon Şirketi'nin üst düzey yöneticilerinden birinin eşini tedavi etmişti. Revlon Şirketi, Slamon'a 13 milyon dolar bağışta bulunarak kanser araştırmalarının % 85'ini finanse etti. Doktor bu bağış sayesinde araştırmalarda 10 yıllık bir ilerleme sağladıklarını söyledi.

Yaşama şansını arttırıyor

Yeni ilaç, ilk önce ileri derecede kanser hastası olan 469 hasta üzerinde denendi. Bir gruba sadece kemoterapi uygulandı, diğer gruba ise kemoterapinin yanı sıra Herceptin verildi. Herceptin verilen 235 kadının % 49'unda kanserli tümörler ortadan kayboldu ya da yarı yarıya azaldı. Sadece kemoterapi uygulanan grupta ise hastaların % 32'inde iyileşme tesbit edildi.

Bir yıl sonra kemoterapiyle birlikte Herceptin verilen hastaların % 78'i yaşamaya devam ederken, diğer grubun sadece % 67'si hayattaydı. Herceptin sayesinde kanserli hastaların yaşama şansı % 67'den % 78'e yükseldi. Yeni ilaçtan alan kadınların % 28'inde kanserin gelişimi durdu. Kemoterapi uygulanan hastalarda ise bu oran ancak % 14 olarak gerçekleşti. Bir başka denemede ise hastalara sadece Herceptin verildi. Bu araştırmada ise 213 hastanın % 16'sında kanser tamamen yok oldu ya da yarı yarıya azaldı.

Çözüm hemen gelmeyecek

Şimdilik hastalığın ilerlemesini yavaşlatan bu ilacın hastalığa kesin çare olup olmayacağı henüz bilinmiyor. Ancak bu yönde umut verici gelişmeler yaşanıyor. 6 yıl önce bu ilacı almaya başlayan bir hasta bugün hala hayatta. Bu ilaç sayesinde hayata geri dönenlerden biri de 53 yaşındaki emekli okul hemşiresi Virginia Empey. Üç yıl önce tedavi görmeye başlayan hasta şimdi torunlarıyla birlikte gayet sağlıklı bir yaşam sürüyor. Herceptin sayesinde ölümün eşiğinden dönen Californialı Empey, ‘Doğru zamanda doğru yerdeydim' diyor.

İlaç için kura çekilecek

Yeni ilaç piyasada satışa sunulmak için Amerikan İlaç ve Gıda Dairesi'nin (FDA) onayını bekliyor. FDA, Herceptine ile kararını Kasım ayında açıklayacak. Bu süre zarfında ilaç sadece klinik deneylerde kullanılabilecek. Klinik deneylere katılmak için de kuraya girmek gerekiyor. İlacı üreten şirket her 3 ayda bir çekiliş yaparak araştırmaya katılabilecek 100 kadını belirliyor. Bu sayının önümüzdeki yaz için 200'e çıkması bekleniyor. Genentech Şirketi Sözcüsü Paul Laland, yıl sonuna kadar şirketin 50 bin hastaya ilaç verebileceğini kaydediyor.