Mehriban hanıma rekor oy
Güncelleme Tarihi:
Azerbaycan'da dün yapılan parlamento seçimlerinin sonuçlarıyla ilgili olarak bölgelerden Merkez Seçim Komisyonu'na (MSK) ulaşan verilere göre, oyların yüzde 91,39'u sayılırken, iktidardaki Yeni Azerbaycan Partisi (YAP) 64 sandalye ile ilk sırada yer alıyor.
MSK yetkilileri tarafından henüz teyit edilmeyen rakamlara göre, Müsavat Partisi 4, Halk Cephesi (AHCP) 1 sandalye aldı.
 |
| Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in eşi Mehriban Aliyeva |
Toplam 4 milyon 662 bini aşkın kayıtlı seçmenin bulunduğu Azerbaycan'da seçimlere katılımın yüzde 46,8 oranında gerçekleştiğine işaret eden gözlemciler, seçmenlerin yarıdan fazlasının sandık başına gitmemesinin dikkate alınması gerektiğini belirtiyor.
Penahov, 3 seçim dairesinde ise kazanan ismin henüz belirlenmediğini, bu konuda daha sonra açıklama yapılacağını kaydetti.
Seçimler sırasında “sandık çıkışı” uygulamalarına da değinen Penahov, “PA Consulting” şirketinin yaptığı sandık çıkışı anketi ile seçim sonuçlarının yüzde 85 oranında uyumlu olduğunu belirtti.
Azerbaycan'da 125'e bölünen ve seçim dairesi adı verilen 125 ayrı bölgenin her birinden 1 milletvekili belirleniyor. Azerbaycan'da seçimlerin geçerli olması için seçmenlerin yüzde 25'inden fazlasının oy kullanması gerekiyor.
MARMARA VAKFI'NIN İZLENİMLERİ OLUMLU
Ülkedeki seçimleri izleyen Marmara Vakfı Başkanı Akkan Suver, oy kullanma sürecini 82 gözlemciyle izlediklerini belirterek, “Seçimler Avrupa standartlarında geçirildi” dedi.
Suver, düzenlediği basın toplantısında, Bakü'nün yanı sıra Zakatala, Gence, Sumgayıt, Lenkeran, İsmailli ve Göyçay gibi bölgelerde de gözlem yaptıklarını anlatarak, “Gözlemcilerimiz hiçbir yasa ihlaliyle karşılaşmadı. Oyların sayımında da yasaların gerektirdiği yapıldı. İktidar partisi 63, bağımsızlar 41 sandalye kazandı. Bu da seçimlerin demokratik olduğunun teyit edilmesidir” diye konuştu.
Akkan Suver, “oy verme gününde sokak ve caddelerde seçimlere yönelik afiş, resim bulunmadığını, bunun da bir başka seçim uygarlığı olduğunu” söyledi.
İRANLI GÖZLEMCİLER
Seçimleri izleyen 21 kişilik İranlı gözlemci heyetinin oy verme süreciyle ilgili izlenimlerinin de olumlu olduğu bildirildi.
İran'ın Bakü Büyütelçisi Afşar Süleymani ile birlikte basın toplantısı düzenleyen gözlemciler, 180'den fazla oy kullanma merkezini ziyaret ettiklerini anlatarak, “seçimlerin şeffaf ve demokratik geçtiğini” söylediler.
Söz konusu ziyaretler sırasında sadece küçük çaplı ihlallere tanık olduklarını belirten İranlı gözlemciler, “Azerbaycan'da seçim sisteminin geliştiğini ve mükemmelleştiğini” kaydettiler.
MUHALEFET İTİRAZA HAZIRLANIYOR
Azerbaycan'da halk dün sandık başına gitti. Muhalefet, seçimlere hile karıştığını öne sürdü ve itiraza hazırlanıyor.
Dünkü Azerbaycan genel seçimlerinde oy verme işlemi devam ederken muhalefet Bakü’deki birçok seçim sandığında listelere son gün eklenen askerlerin usulsüz oy kullandıklarını iddia etti. Bu seçim, 2003 yılında baba Haydar Aliyev’den iktidarı devralan İlham Aliyev’in asıl şimdi ülkeyi yönetmeye başladığının göstergesi olarak değerlendiriliyor.
MUHALEFET "BARIŞCIL MİTİNG" YAPACAK
Azerbaycan'da iktidarın ‘Demokratik seçki olacak’ sözüne karşılık muhalefetin ‘İktidar sandıkta yine sahtekarlık yapacak’ eleştirileri arasında dün sabah yerel saatle 8.00’de oy verme işlemi beklentilerin ötesinde sakin başladı.
Ana muhalefet partilerini bir çatı altında toplayan ‘Azatlık’ blokundaki Müsavat ve Halk Cephesi liderleri İsa Kamber ile Ali Kerimli yüzlerce yabancı gazetecinin kamera ve objektifleri önünde oy kullandı. Kamber ‘Sahtekarlık yapıldığı
Ali Kerimli de Kamber gibi temkinli kısa bir konuşma yaparak ‘Sahtekarlık yapıldığı yönünde haberler bize geliyor. Bunların bir bölümü resmi kayıtlara da geçmiş durumda. Gereken itirazlarımızı dile getireceğiz’ açıklamasını yaptı.
İktidardaki ‘Yeni Azerbaycan’ partisi Genel Başkanı, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de oyunu kullanırken ‘Seçimlerin demokratik yapılması için gerekli önlemler alınmıştır. Bu seçimlerin ülkenin demokratik gelişimine katkı sağlayacağını düşünüyorum’ dedi. Azeri başkentinde yapılan yorumlarda ‘Sandıktan hangi sonuç çıkarsa çıksın bu seçim, yeni Milli Meclis’in siyasi yapısının değil, 2003 yılında baba Haydar Aliyev’den iktidarı devralan İlham Aliyev’in asıl şimdi ülkeyi yönetmeye başladığının göstergesi oldu’ deniyor.
Dün akşam saatlerine doğru ‘İktidar gizli rezervi orduyu kullanıyor’ itirazları duyulmaya başlandı. Muhalefet, Bakü’deki birçok seçim sandığında listelere son gün eklenen askerlerin usulsüz oy kullanmaya başladıkları iddia edildi.
TURUNCULARA SINIRDIŞI
Azerbaycan’daki seçimlerin Ukrayna misali ‘Turuncu devrim’e dönüşmeyeceği iktidar tarafından her fırsatta dile getirilirken, Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko’nun gözlemci olarak Bakü’ye gönderdiği 16 kişilik heyet havalimanından geri çevrildi.
YA İKTİDAR, YA İKTİDAR
Seçimi izlemeye giderken bizi şehre götüren taksicinin sözleri nedense aklıma geliyor. Ömrünün yarısını Sovyet rejimi döneminde geçirmiş taksici Mezahir K. ‘Azerbaycan’da iktidarla muhalefet arasında bir kavga çıkar mı?’ sorumuza şu ilginç cevabı veriyor: ‘Bak efendim. Eski Sovyet respublikalarında bugün iktidar veya muhalefet olmak şeklinde bir anlayış yoktur. Anlayış şudur. Ya iktidar vardır, veya iktidar yoktur.’
SEÇİM NOTLARI
Azerbaycan Milli Meclisi’ndeki 125 milletvekilinin belirleneceği parlamento seçimleri, TSİ 06.00’da başladı. Sandıklar TSİ 17.00’de kapandı. 4 milyon 660 bin 71 seçmen, ülke genelindeki 5 bin 137 sandıkta, 1541 aday için oy kullandı.
Seçim sürecinin başlangıcındaki 2063’ten 1541’e düşen milletvekili adaylarının yaklaşık yarısını bağımsızlar, diğer yarısını ise toplam 48 siyasi parti veya blok temsilcisi oluşturuyor. Seçmenler, oy pusulalarında milletvekili adayının ismini işaretledi.
Oyunu kullanan seçmenin parmağına görünmeyen boya sürülmesi, ‘sandık çıkışı’ uygulaması ilk kez yapıldı.
TÜRKİYELİ ADAY
Azerbaycan’daki seçimlerde Türkiye açısından da bir ilk yaşanıyor. Azerbaycan’da tıpkı Almanya, Hollanda veya Belçika’da olduğu gibi Azerbaycan vatandaşlığına geçmiş bir Türk vatandaşı milletvekili adayları arasında yer alıyor. İlk defa 1992 yılında Bakü’ye gelerek buraya yerleşen şimdi Azerbaycan vatandaşı olan Ahmet Ardıç, Bakü Sabayi bölgesinden milletvekili adayı. Ahmet Ardıç sandıkta oyların çoğunu toplaması durumunda Azerbaycan’daki ilk Türkiye kökenli milletvekili olacak.
AGİT, DEMOKRATİK BULMADI
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı Parlamenterler Asamblesi (AGİTPA) Başkanı ve AGİT Gözlemcileri Koordinatörü Alcee L. Hastings, “Azerbaycan'da dün yapılan parlamento seçimleri, seçim sürecinin iyileştirilmesi yönünde çeşitli adımlar atılmasına rağmen, gerek AGİT'in gerekse uluslararası kuruluşların standartlarına uygun değildir” dedi.
Hastings, AGİT gözlemci heyetinin izlenimlerine ilişkin olarak Bakü'deki Hyatt Oteli'nde düzenlenen basın toplantısında, seçimlerin uluslararası standartlara uygun geçirilmediğini vurgulayarak, seçim sürecinde siyasi gruplara yönelik serbest toplanma özgürlüğünün kullanılmasının kısıtlanması başta olmak üzere, çeşitli olumsuz uygulamalar yapıldığını, oy verme işlemlerinin tamamlanarak sandıkların açılmasıyla usulsüz uygulama ve ihlallerin de giderek arttığını, oy sayımları sırasında çok sayıda ihlalin olduğunu belirtti.
Seçmenlerin parmaklarının boyanması gibi bazı uygulamaların seçim sürecine güveni artırdığına işaret eden Hastings, ancak daha sonraki uygulamaların bu güveni boşa çıkardığını söyledi. “Bizi bu süreçte en çok rahatsız eden, seçim komisyonlarının yapısıydı” diyen Hastings, gerek merkez seçim komisyonlarında, gerekse bölge seçim komisyonlarında iktidar yanlılarının ağırlıkta olduğunu, bunun da sürece güveni azalttığını kaydetti.
AKPM HEYETİ BAŞKANI PLATVOET
Seçimleri izleyen Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM) heyetine başkanlık yapan Leo Platvoet ise “seçim sürecinde olumlu gelişmelerin yanı sıra olumsuz gelişmelerin de sıklıkla görüldüğünü” söyleyerek, “Bu seçim süreci, Azerbaycan'a Avrupa Konseyi'ne giden yolda yardımcı olmayacak” dedi.
Platvoet, devlet televizyonundaki seçim propagandası yayınlarına muhalefet temsilcilerinin çıkabilmesi, muhalefete miting için izin verilmesi gibi olayların olumlu gelişmeler olarak görüldüğünü, ancak aynı süreçte televizyon kanallarının haber programlarında bile iktidar yanlısı bir görüntü vermesi, muhalefete mitingler için izin verilse bile çeşitli kısıtlamalar ve polis engeliyle bu iznin kullanışsız hale getirilmesi gibi olayların da olumsuz gelişmeler arasında yer aldığını kaydetti.
Tüm bu gelişmelerin seçim sürecine güveni azalttığını vurgulayan Platvoet, “oy verme günü yaptıkları gözlemlere göre, seçim bölgelerinin yüzde 43'ündeki süreci ancak çok kötü olarak tanımlayabildiklerini” kaydetti. “Azerbaycan'ın hala çok şey yapması gerekir” diyen Platvoet, demokratikleşme sürecinin günlük hayatta ve diğer alanlarda kesinlikle uygulanması gerektiğini de bildirdi.
Azerbaycan'da dün yapılan parlamento seçimlerini, 600'ü aşkın gözlemciyle izleyen AGİTPA ve AKPM'nin bu çalışması, Avrupa parlamentosu ve NATO Parlamenterler Asamblesi tarafından da destekleniyor. Gözlem süreci, AGİT'in Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları ofisi (ODIHR) tarafından hayata geçirildi.