Oluşturulma Tarihi: Temmuz 24, 2010 00:00
İsrail, Türkiye ile ilişkileri düzelme yoluna sokacak bir adım daha attı. Tel Aviv Yönetimi, Gazze’ye yardım götürürken 31 Mayıs’ta baskın düzenleyip el koyduğu üç Türk yardım gemisini bırakma kararı aldı, Ankara’ya sunduğu “bir daha yardım gemisi gönderilmemesi” şartından da vazgeçti.
TÜRKİYE’nin defalarca geri gönderilmesini istediği yardım gemileri konusunda İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Savunma Bakanı Ehud Barak ve Dışişleri Bakanı Avigdor Lieberman önceki gün yaptıkları değerlendirme sonucunda Ankara’nın talebini kabul etti.
Tel Aviv yönetimi Ankara ile gerginliği azaltmak üzere 53 gündür rehin tutulan gemilerin geri verilmesi için koştuğu “Türk gemilerinin bir daha Gazze ablukasını kırma amaçlı filolara katılmaması” şartından vazgeçti.
Mavi Marmara’ya 31 Mayıs’ta yapılan ve 9 Türk’ün yaşamına mal olan baskın sonrası teknik donanımı bozularak İsrail’in Aşdod ve Hayfa limanlarına çekilen 7 gemiden 3’ü Türkiye’den gönderilecek bir römork filosuyla götürülecek. Bu konuda İsrail Savunma Bakanlığı ile bir Türk delegasyonu işbirliği yapacak.
Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, birkaç gün içinde teknik hazırlıkların tamamlanarak, gemileri, Mersin’de hazır tutulan ve şimdi bölgeye gidecek römorklarla çektireceklerini belirtti. Davutoğlu, “Bu, İsrail’in yapması gereken bir şeydi zaten. İsrail’in atması gereken belli adımlar vardı, bu da onlardan biriydi. Umarız ki diğer gerekenler de yapılır” dedi.
‘Baskın üç ay önce önlenebilirdi’
Kanlı baskınla ilgili askeri soruşturmayı yapan komisyonun başındaki İsrailli eski General Giora Eiland “Filonun hareketinden üç ay önce, eylemin gerçekleşmesini önleyecek siyasi adımlar atılabilirdi. Örneğin şimdi olduğu gibi Gazze ablukası gevşetilebilirdi” dedi. İsrail ise Lübnan’dan yola çıkmaya hazırlanan iki yardım gemisini durduracağını açıklayarak BM’ye şikayet ve uyarı yazısı gönderdi.
Dördüncü adım
İsrail gemileri bırakarak ilişkileri normalleştirmek için dördüncü geri adımı atmış oldu. Tel Aviv, daha önce de Türkiye’ye seyahat uyarısını kaldırmış, Ankara’ya 4 Heron’un gönderilmesine karşı çıkmamış, Avrupa Ligi finalleri için Bayan Milli Voleybol Takımı’nın Türkiye’ye gelmesine izin vermişti.
BM’den üç üyeli araştırma komisyonu
BİRLEŞMİŞ Milletler İnsan Hakları Konseyi, İsrailli komandoların kanlı Mavi Marmara baskınını araştırmak için uluslararası uzmanlardan oluşan bir ekip atadı.
Konuyla ilgili BM açıklamasına göre olayla ilgili kanıt toplayacak ekip, üç bağımsız uzmandan oluşuyor. İngiltere’den Sir Desmond de Silva, Trinidad Tobago’dan Karl Hudson-Phillips ve Malezya’dan Mary Shanthi Dairiam ekipte yer alacak isimler olarak açıklandı.
De Silva, Sierra Leone için kurulan BM Özel Mahkemesi’nde savaş suçları konusunda başsavcılık yapmıştı. Trinidad Tobagolu eski başsavcı Hudson-Phillips, Uluslararası Adalet Divanı’nda yargıç olarak görev almıştı. Dairiam ise BM ve Asya bölgesel forumlarında görev yapmış Malezyalı bir insan hakları eylemcisi.
Ağustosta ziyaret, eylülde rapor
47 üyeli Konsey, geçen ay baskını uluslararası hukukun ihlali olarak nitelendirmiş ve komisyon kurma kararı almıştı. Üç uzmanın gelecek ay İsrail, Türkiye ve Gazze’yi ziyaret etmesi, eylülde komisyona rapor sunması bekleniyor.
ABD Başkanı Barack Obama’nın, Başbakan Tayyip Erdoğan ile görüşmesinde Ankara’nın uluslararası komisyon talebinden vazgeçmesini istediği, aksi halde Türk hükümeti ile filo organizatörleri arasında ilişki olup olmadığının da soruşturulabileceğini söylediği iddia edilmişti.