Makedonya, NATO ve AB üyeliği yolunda

Balkanlar'ın iki komşu ülkesi Yunanistan ile Makedonya arasında, Makedonya'nın eski Yugoslavya'dan ayrılıp bağımsızlığı ilan ettiği 1991'den beri devam eden isim sorunu, iki ülke başbakanlarının katılımıyla 17 Haziran'da imzalanan Prespa Anlaşması ile çözüme kavuşmuştu. Makedonya'nın adının "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" olarak değiştirilmesini öngören anlaşmanın önce Makedonya'da, ardından Yunanistan'da gerekli yasal süreçleri tamamlamasıyla tarihi meselenin çözümünde sona gelindi.

Anlaşmanın imzalanması ile Yunanistan, Makedonya'nın AB ve NATO üyelik süreçlerinin önüne koyduğu engeli de kaldırdı. Ekim ayında NATO'ya üyelik müzakerelerine resmen başlayan Makedonya'nın yıl sonuna kadar ittifakın 30. üyesi olması bekleniyor.

Makedonya'nın yeni adıyla bu yıl içinde AB'ye katılım müzakerelerine de başlaması bekleniyor.

ATILMASI GEREKEN ADIMLAR NELER?

İki ülkenin de Prespa Anlaşması'nı kendi meclislerinde onaylamasının ardından öncelikle Yunan hükümetinin söz konusu sürecin tamamlandığına dair NATO Genel Sekreterliğini bilgilendirmesi gerekiyor.

Akabinde ise NATO'nun mevcut 29 üyesi, Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'nin üyeliğe katılım protokolünü imzalaması ve ardından kendi parlamentolarında onaylaması gerekecek.

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Makedonya Dışişleri Bakanı Nikola Dimitrov'un kendisine gönderdiği ve Makedonya'nın NATO'ya üye olması yönündeki yükümlülük ve taahhütleri kabul etmeye hazır olduğunu belirttiği mektubu kabul ettiğini teyit etti.

Makedonya'nın NATO'ya katılım protokolünün hazırlanma sürecinde olduğunu belirten Stoltenberg, protokolün en kısa sürede NATO üyesi ülkeler tarafından imzalanması ve akabinde her üye ülkenin kendi parlamentosunda bu protokolün onaylanması gerektiğini hatırlattı.

NATO üyesi Yunanistan'ın, Makedonya'nın NATO'ya üyelik davetini onaylamasının ardından Prespa Anlaşması yürürlüğe girecek ve Makedonya'nın adı "Kuzey Makedonya" olarak değişecek.

Makedonya, söz konusu süreçlerin tamamlanmasının ardından Prespa Anlaşması'nın yürürlüğe girdiğini üye olduğu tüm uluslararası ve bölgesel kurumlara bildirecek. Anlaşmaya göre, Makedonya, bu uluslararası kurumlar ve Birleşmiş Milletlerin (BM) tüm üyelerinden ülkenin yeni adını kabul etmelerini talep edecek. Bundan sonraki süreçte ise diğer ülkeler Makedonya'yı resmen "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" olarak kabul edecek.

Makedonya'nın adını resmen değiştirilmesinin akabinde, iki ülke başkentleri Üsküp ve Atina'da bulunan ülke temsilcilikleri ise büyükelçiliklere dönüştürülecek.

İSİM SORUNU NEDİR?

Başta Türkiye olmak üzere birçok ülke, Makedonya'yı anayasal adı olan "Makedonya Cumhuriyeti" olarak tanısa da Yunanistan, kendi sınırları içinde "Makedonya" isimli bir bölge bulunduğu gerekçesiyle ülkenin isminin değiştirilmesini talep ediyordu.

Makedonya, bağımsızlığını ilan ettiği 1991'den bu yana güney komşusu Yunanistan ile süregelen isim sorunu nedeniyle AB ve NATO'ya üye olamıyordu.

Yunanistan Başbakanı Aleksis Çipras ile Makedonya Başbakanı Zoran Zaev, "Kuzey Makedonya Cumhuriyeti" adı üzerinde anlaştıklarını açıklamış, iki ülke hükümet temsilcilerinin katılımıyla 17 Haziran 2018'de Prespa Anlaşması imzalanmıştı.