Güncelleme Tarihi:
DÜNYANIN en büyük petrol rezervlerine sahip ülkesi olan Venezuela dün güne darbe girişimi ile uyandı. Kendini devlet başkanı ilan eden ve ABD’nin destek verdiği Venezuela Meclis Başkanı Juan Guaido (35) yerel saatle 05.50’de başkent Caracas’taki La Carlota Hava Üssü yakınında bir grup askerle çektiği ve Twitter’dan paylaştığı videoyla halka ve askere sokağa çıkma çağrısı yaptı. Üç dakikalık videoda, bir zırhlı aracın önünde duran Guaido, askerleri, anayasayı korumak üzere meydanlara davet etti. Yanında 70 kadar asker bulunan Guaido, “Ülkeyi demokratik olarak yeniden ayağa kaldırmak için sizleri harekete geçmeye çağırıyorum. Artık zamanı geldi” ifadelerine yer verdi. Caracas’ta bazı askeri birlikler yolları keserken, bazı yollarda da askeri araçlar konuşlandı.
MAVİ PAZIBENT
Kalkışmaya ‘Özgürlük Operasyonu’ adını veren Guaido’nun açıklama yaptığı videoda, 2014’teki hükümet karşıtı gösteriler sırasında halkı şiddete teşvik etmekle suçlanan ve Yüksek Mahkeme tarafından 14 yıl hapse mahkâm edilen ev hapsindeki muhalif ‘Voluntad Popular’ (VP) (Halkın İradesi) lideri Leopoldo Lopez’in de yer aldığı görüldü. Lopez’in muhalefeti destekleyen askerler tarafından serbest bırakıldığı açıklandı. Bu arada görüntülerde Guaido ve kendisini destekleyen asker ve sivillerin kollarına mavi pazıbent taktıkları kameralara yansıdı. Maduro hükümetine bağlı askerler Leopoldo Lopez’in de bulunduğu kalabalığa gazlı müdahalede bulundu. Bölgede silah sesleri de duyuldu.
Kalkışma üzerine Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro yanlıları da alarma geçti. Savunma Bakanı Vladimir Padrino Lopez, Venezuela silahlı kuvvetlerinin darbe girişimine karşı koyacaklarını bildirdi. Twitter’dan açıklama yapan Lopez, şiddet ortamı oluşturmayı hedefleyen bu darbe girişimini reddettiklerini belirterek, “Silahlı kuvvetler olarak anayasal düzeni savunmaya yemin ettik. Hain darbe girişimi karşısında teyakkuzdayız. Askeri birliklerde olağandışı bir durum söz konusu değil, herkes komutanların emrindedir” ifadelerini kullandı.
MADURO’DAN AÇIKLAMA
İlerleyen saatlerde açıklama yapan Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, üst düzey komutanlarla konuştuğunu söyleyerek, “Bana tam sadakat gösterdiler” dedi. Twitter üzerinden mesaj veren Maduro, “Çelikten sinirler! Barışın zaferinin teminatı için maksimum halk seferberliği çağrısı yapıyorum. Kazanacağız” ifadelerini kullandı. Venezuela Kurucu Meclis Başkanı Diosdado Cabello da Maduro’yu destekleyen halkı sokaklara çıkmaya ve başkanlık sarayı Miraflores önünde toplanmaya çağırdı. Venezuela Dışişleri Bakanı Jorge Arreaz, darbe girişiminin Washington’da planlandığını savundu. Arreaz, gösterdiği “kararlı ve açık destek” için Cumhurbaşkanı Erdoğan’a teşekkür etti.
Öte yandan, Şili Dışişleri, akşam saatlerinde Leopoldo Lopez’in ailesiyle Caracas’taki büyükelçilik rezidansına sığındığını açıkladı.
YARALILAR VAR
Sokak çatışmalarında bir kişinin ateşli silahla, 30 kişinin plastik mermiyle yaralandığı, 16 kişinin ise vücutlarına aldıkları darbeler nedeniyle tedavi gördüğü açıklandı. Üç kişi ise solunum güçlüğü şikâyetiyle hastaneye başvurdu.
ERDOĞAN: DEMOKRASİLERDE SANDIK ESASTIR
CUMHURBAŞKANI Tayyip Erdoğan, darbe girişimine ilişkin Twitter’dan şu mesajı paylaştı: “Halkın egemen olduğu, Başkanın’ın seçimle iş başına geldiği Venezuela’ya postmodern bir koloni valisi atama gayreti içinde olanlar bilmelidir ki, bir ülkenin nasıl yönetileceği ancak demokratik seçimlerle belirlenebilir. Demokrasilerde sandık esastır. Darbelerle mücadele etmiş, darbelerin yarattığı olumsuz sonuçları yaşamış bir ülke olarak, Venezuela’daki darbe girişimini kınıyoruz. Tüm dünya Venezuela’da halkın demokratik tercihlerine saygı duymak zorundadır” ifadelerini kullandı.
‘ENDİŞELİYİZ’
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise mesakında, gelişmelerden endişe duyduklarını belirterek “Demokratik olmayan yöntemlerle meşru hükümetleri değiştirme girişimlerine karşıyız. Ülkedeki sorunların diyalog ile çözümünden yanayız. Venezuela halkının daima yanındayız” dedi.
‘EN BÜYÜK İHANET’
AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de şöyle konuştu: “Demokrasinin beşiği olduğunu iddia eden ABD’nin, bir başka ülkeye devlet başkanı ataması şeklindeki büyük bir yanlışla karşı karşıyayız. Hiçbir devlet, başka bir devlete atama yoluyla devlet başkanı seçemez. Bir askeri unsurun milletine yapacağı en büyük ihanet, darbe girişiminde bulunmasıdır. Biz, ülkelerin seçilmiş idarecilerinden yanayız ve her türlü darbeye karşıyız.”
VATANDAŞLARIMIZLA İRTİBAT HALİNDEYİZ
Türkiye’nin Caracas Büyükelçisi Şevki Mütevellioğlu Hürriyet’e şu açıklamayı yaptı: “Şimdilik küçük bir grup olduğu söyleniyor. Ordu içinde ve emniyette darbecilere destek var mı tam bilmiyoruz ama ordunun her şeye hakim olduğu söylenebilir. Vatandaşlarımızla irtibat halindeyiz. Tüm vatandaşlarımıza ulaşmaya çalışıyoruz ki, çoğuna da ulaştık. Vatandaşlardan şimdiye kadar bize gelmiş olumsuz bir haber yok.” Venezuela’nın Ankara Büyükelçiliği’nden ise “Venezuela’da ordu az sayıdaki darbeci askeri grubu etkisiz hale getirmek için müdahalede bulundu” açıklaması yapıldı. (Uğur ERGAN/ ANKARA)
TRUMP YÖNETİMİNDEN DESTEK MESAJLARI
ABD’den Venezuela’daki darbe girişimine tam destek geldi.ABD’den Venezuela’daki darbe girişimine tam destek geldi.m Başkan Donald Trump, Twitter’dan “Venezuela’daki durumu takip ediyorum ABD, Venezuela halkı ve onların özgürlüklerinden yana” yazdı.m Başkan Yardımcısı Mike Pence, “Özgürlük ve demokrasi yeniden inşa edilene kadar Amerika yanınızda” dedi.m Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, “Venezuela halkının özgürlük ve demokrasi arayışında yanlarında duruyoruz. Demokrasi mağlup edilemez” mesajı paylaştı.m Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton kanıt sunmadan, Maduro yanlısı Savunma Bakanı Vladimir Padrino, Yüksek Mahkeme Baş Yargıcı Maikel Moreno ile Başkanlık Muhafız Birliği Komutanı Ivan Rafael Dala’nın “Maduro’nun gitmesi gerekliliği” konusunda hemfikir olduklarını savundu. Bolton, “Umudumuz en yakın zamanda Caracas’ta bir rejim değişikliğidir” dedi. m Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Venezuela’daki durumla ilgili acil olarak Güvenlik Konseyi’ni topladı. Rus Dışişleri muhaliflere “şiddetten vazgeçme” çağrısıyla, “diyalog yoluyla istikrar” vurgusu yaptı.m Kolombiya Devlet Başkanı Ivan Duque, “Venezuela halkı ve askerlere kendilerini, Maduro diktatörlüğünü reddederek, tarihin doğru tarafında konumlandırmaları” çağrısında bulundu.m AB Komisyonu Sözcüsü, AB’nin ‘siyasi ve barışçı çözüm’ ile adil ve özgür seçim çağrısına bağlı kaldığını vurguladı. m Küba Devlet Başkanı Miguel Diaz-Canel, “Ülkeyi şiddet sarmalına sokmayı amaçlayan bu darbe hareketini şiddetle reddediyoruz” dedi. m Bolivya Devlet Başkanı Eva Morales “Yabancı çıkarlara hizmet eden darbe girişimini kınıyoruz” dedi.m Brezilya lideri Jair Bolsonaro, darbe teşebbüsünü ‘demokratik geçiş süreci’ olarak nitelendirerdi.m Meksika Devlet Başkanı Andres Obrador, tarafsız durarak “barışçıl çözüm” çağrısında bulundu.m BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, taraflara itidal ve şiddetten kaçınma çağrısı yaptı.
BİLGİ NOTU: 2015’te yapılan seçimlerde Ulusal Meclis’te muhalefet çoğunluğu sağlamıştı. Devlet Başkanı Maduro’ya yakın Yüksek Mahkeme Ulusal Meclis’in yetkilerini elinden almıştı. Muhalefet ise 2017’de Maduro’nun yeni bir anayasa hazırlanması için Kurucu Meclis seçimlerini boykot etmişti. Muhalefet Maduro’nun 2018’de yeniden altı yıllığına seçildiği seçimleri de boykot etti. Guaido, seçimlere katılımın düşük olduğunu, meşruiyeti olmadığını savunarak 23 Ocak’ta kendini ‘geçici başkan’ ilan etmişti. 60’tan fazla ülke Guaido’yu meşru lider kabul ediyor.