Maço kültürüne karşı eğitim kahramanları

Baba eve geliyor. Okula giden oğlu Ahmet bilgisayarın başında. Kızı Ayşe evde yok. Oğluna, “Kız kardeşin nerede?” diye soruyor. Oğlu, “Bilmiyorum” diyor. Baba, “Sen ne biçim erkeksin! Kız kardeşin nerde nasıl bilmezsin... Git hemen bul ve eve getir onu” diye bağırıyor. Öfkeyle evden çıkan Ahmet yolda arkadaşı Murat’a rastlıyor. Murat, “Ne oldu, niye moralin bozuk Ahmet?” diye soruyor. Ahmet, “Babam kız kardeşimi bulmam için bana bozuk attı” diyor. Murat, “Baban haklı. Kız kardeşini biraz önce uygunsuz giyimli kızlarla gördüm” diye Ahmet’i kışkırtıyor. Ahmet bu öfkeyle kız kardeşini sonunda dövüyor. 

ÇAĞ DIŞI ANLAYIŞ

Bu bir kurgu. Berlin’de kurulu Heroes projesi, okullarda gençlerin karşısına bu oyunla çıkıyor. Hedefi, çağın gerisinde kalmış örf, adet ve namus anlayışını, şiddeti, kadına baskıyı sorgulamak. Gençlerle tartışarak, eski gelenekleri süzgeçten geçirmek. Bu konudaki düşüncelerini çağa uygun hale getirmek.

BİR GECEDE TANINDI

Heroes, Berlin’de dokuz yıldır çalışıyor. Hatta başarılı çalışması sonucu Almanya’nın saygın Bambi ödülünü kazanmış. Ama Köln’de yılbaşı gecesi kadınlara yönelik ve bir travmaya dönüşen toplu taciz olayları, Heroes’i bir gecede Almanya çapında ünlendirmiş bulunuyor. 

SADECE ALMANYA MI?

Başka Avrupa ülkeleri de Heroes projesini ithal etmek için görüşüyor. Bazı Avrupa ülkeleri mültecilere daha
kamplarda Batı cinsel ahlakı üzerine kurslar verilmesi gerektiğini tartışıyor. Bu kurslarda kadının gece tek başına sokakta gezmesinin bir erkek aradığı ya da mini etek giymesinin, vedalaşırken öpücük vermesinin erkeği cinsel ilişkiye davet ettiği anlamına gelmediğinin öğretilmesi isteniyor. 

KADIN SUÇLANIYOR

Heroes projesinin çalışanları ağırlıklı olarak Türkiye kökenliler. Grup yöneticisi ve tiyatro pedagogu Yılmaz Atmaca ve Eldem Turan’la konuşuyoruz. Şimdiye kadar binlerce genci eğitmişler ve bu gençler Almanya’nın bir çok kentinde okullarda gençlere seminerler veriyor. Gençleri maço kültüründen kurtarmaya çalışıyorlar. Atmaca ve Turan anlatıyor:“Toplumun bize erkek ve kadın olarak biçtiği roller var. Erkek güçlü olmak ve bu gücünü ispat etmek zorunda. Kadının, iyi aile kızı tiplemesine uyması, sakin, sessiz olması gerekiyor. Bir tecavüz olayında hemen ‘Nerede, saat kaçta, ne işi varmış tek başına orada?’ gibi sorularla ilk başta kadın sorgulanıyor. Biz bu eğitim tarzının yanlış olduğunu anlatmaya çalışıyoruz.”

YALNIZ DOLAŞIYORSA

Bir kızın gece tek başına sokakta gezmesi ne erkek arıyor anlamına geliyor ne de bir kızın mini etek giymesi, onun kötü kız olduğu anlamına geliyor. Kadının giyim tarzı ve özgür davranışı, erkeklere sarkıntılık hakkı da vermiyor. Ataerkil kültürlerde kadın ve erkek hakkında yanlış eğitim, cinselliğin tabulaştırılması, kadına ve erkeğe biçilmiş roller çağdaş toplumda yaşamı zorlaştırıyor. Hem kişinin kendisine hem çevreye zarar veriyor. Hastalık derecesine kadar varan geleneksel düşüncelerden kadın da erkek de büyük acı çekiyor. Biz okullarda bu konuları tartışıyoruz. Gençlere özgürlükleri kısıtlayan baskıcı örf ve adetleri yenmelerinde yardımcı olmaya çalışıyoruz.