Son dakika...Orta Doğu diken üstünde: Şimdi tüm gözler İran'da! Mısır'ın teklifine Netanyahu'dan ret...
Güncelleme Tarihi:
İsrail'in İran'a yönelik saldırısına Tahran'ın vereceği yanıt bugün dünya basınının en önemli gündem maddesi oldu. İran savaş peşinde olmadıklarını ancak saldırıya yanıt vereceklerini duyurdu, uzmanlara göre Tahran zor bir kararla karşı karşıya... Öte yandan Gazze'de kısa süreli ateşkes öneren Mısır'ın teklifine İsrail Başbakanı Netanyahu'dan ret geldi. İsrail basını, hükümetteki çoğu bakanın desteğine rağmen Başbakan Binyamin Netanyahu'nun, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin önerdiği Gazze'de kısa süreli ateşkesi reddettiğini yazdı.
Birleşmiş Milletler (BM) Güvenlik Konseyi, İsrail’in 26 Ekim’de İran’a yönelik misilleme saldırılarının ardından Orta Doğu’daki durumu görüşmek üzere acil bir toplantı gerçekleştirdi.
İran’ın talebi ve Cezayir, Çin ve Rusya’nın desteğiyle gerçekleştirilen toplantıda İran’ın BM Daimi Temsilcisi Emir Said İrevani, Tahran’ın İsrail’in son saldırılarına “uygun gördüğü bir zamanda yanıt verme hakkına sahip olduğunu" söyledi.
İsrail’in İran’a hava saldırısının uluslararası hukukun ihlali olduğunu savunan İranlı Büyükelçi, “İsrail’in uluslararası hukuku sistematik olarak ihlali, İran’a yönelik saldırganlığı, Filistin ve Lübnan’ın yanı sıra Suriye ve Yemen’de devam eden suçları, uluslararası barış ve güvenliğe doğrudan tehdit oluşturmaktadır. Bu durum Güvenlik Konseyi’nin bunu gerektirdiği şekilde kınamasını ve kararlı bir şekilde eyleme geçmesini gerektirmektedir” dedi.
İrevani, “ABD, İsrail’e teknik uzmanlık ve gelişmiş askeri sistemlerle destek olarak İsrail’in İran’a karşı gerçekleştirdiği saldırgan eylemleri daha da kışkırtmış ve bu saldırılarda rol üstlenmiştir. Bu nedenle Amerikan hükümeti, İsrail’in saldırısının suç ortağıdır ve bunun sonuçlarına katlanacaktır” dedi.
ABD: “İran’a mesajımız net”
ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas-Greenfield ise İran ve İsrail arasındaki son doğrudan çatışmanın daha fazla gerginlik yaşanmadan sona ermesi gerektiğini belirtti. ABD’li Büyükelçi, Washington’ın İsrail’in son askeri operasyonuna katılmadığını özellikle vurguladı.
Linda Thomas-Greenfield, “İsrail’e mesajımız nettir. İsrail halkını ve topraklarını, İran ve onun terörist uzantıları ve ortaklarından korumak için her zaman yardımcı olacağız. İran’a olan mesajımız da aynı şekilde nettir. İsrail’e veya bölgede bulunan ABD personeline yönelik saldırı gerçekleştirmeyi seçerse, ciddi sonuçlarla karşılaşacaktır. Kendimizi savunmaktan çekinmeyeceğiz. Hiçbir yanlış anlaşılma olmasın, Amerika Birleşik Devletleri, daha fazla gerginlik görmek istemiyor. İsrail ile İran arasındaki doğrudan çatışmanın burada sona ermesi gerektiğine inanıyoruz. İsrail, dünya kamuoyuna İran’a verdiği yanıtının artık tamamlandığını açıkça belirtti. Bu nedenle İran’ı İsrail’e yönelik saldırılarını durdurmaya bir kez daha çağırıyoruz” şeklinde konuştu.
Rusya, ABD’yi suçladı
Rusya'nın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, 26 Ekim’de İsrail Hava Kuvvetleri tarafından “ABD ile koordinasyon içerisinde gerçekleştirilen saldırının dört İran askerinin ölümüne neden olduğunu ve İran’ın hava savunma sistemleri tarafından yapılan engellemelerin olmaması durumunda başta siviller olmak üzere çok daha büyük kayıp yaşanmış olacağını” söyledi.
Konuşmasında ABD’yi aynı zamanda İsrail’e saldırı için istihbarat desteği sağlamakla suçlayan Nebenzia, “Bununla sadece uluslararası hukuk ihlal edilmiyor. Aynı zamanda, zaten savaşın eşiğinde olan Orta Doğu’daki durum daha da istikrarsız hale getiriliyor. Bu bağlamda, İsrail ve İran arasında giderek tırmanan patlamaya hazır gerginlikten derin endişe duyuyoruz. Bu durum, bölgedeki istikrar ve güvenlik için gerçek bir tehdit oluşturuyor” dedi.
İsrail’in son dönemde Suriye ve Lübnan şehirlerine de hava saldırıları gerçekleştirdiğine dikkat çeken Nebenzia, “İsrail’in saldırgan eylemlerinin bölgede savaşın alevlerini körüklediğini” ifade etti. Rus Büyükelçi, “İsrail’i, Ortadoğu’da provokatif askeri eylemlerden kaçınmaya davet ediyoruz. Bu durum, zaten bir yılı aşkın süredir Gazze Şeridi çevresinde tırmanan şiddet nedeniyle istikrarsızlaşmış olan bölgede ciddi sonuçlar doğurabilir” dedi.
İsrail’in komşularıyla olan tüm sorunlarının çözümü için güç kullanmaya başvurduğunu vurgulayan Nebenzia, “İsrail’in bu şekilde hareket etme kararlılığı, İsrail’e silah sağlayan ve Konsey’in sorumlu üyelerinin İsrail’i durdurma girişimlerini engelleyen Amerikan müttefiklerinden aldığı destekten kaynaklanıyor” dedi.
Çin: “İsrail’in eylemleriyle tetiklenen gerginlikten derin endişe duyuyoruz”
Çin’in Birleşmiş Milletler’deki (BM) Daimi Temsilcisi Fu Cong ise açıklamasında İsrail’e “provokatif eylemlerine derhal son verme” çağrısı yaptı. Çin’in BM Büyükelçisi, “İran-İsrail ilişkileri ve Orta Doğu’nun tamamında durum kritik bir eşikte. İsrail’in eylemleriyle tetiklenen gerginlikten derin endişe duyuyoruz. İsrail’i tüm provokatif eylemlerine son vermeye devam ediyoruz. Aynı zamanda tüm taraflara itidalli davranma, BM Şartı’na ve uluslararası hukuka uyma ve anlaşmazlıkları siyasi ve diplomatik yollarla çözme sürecine geri dönme çağrısında bulunuyoruz” dedi.
Cezayir: “Güvenlik Konseyi, derhal harekete geçmeli”
Cezayir’in BM Daimi Temsilcisi Amar Bendjama, İsrail’in Gazze’ye yönelik saldırılarının bölgesel bir çatışmaya dönüştüğünü söyledi. Bendjama, “Buna rağmen, bazı konsey üyeleri, halen bu durumu uluslararası barış ve güvenliğe bir tehdit olarak nitelendirmekte isteksiz. İsrail’in saldırıları, uluslararası barışın açık bir şekilde ihlalidir. Güvenlik Konseyi, uluslararası barış ve güvenliği yeniden tesis etmek için hareket geçmelidir. Cezayir, İsrail işgal güçlerinin son dönemde İran İslam Cumhuriyeti’ne karşı gerçekleştirdiği askeri saldırıları en güçlü ifadelerle kınamaktadır” dedi.
Orta Doğu’daki olayların birbiriyle bağlantılı olduğunu ve asıl sebebin İsrail’in Arap topraklarını işgali olduğunu ifade eden Bendjama, şiddeti sona erdirmek için Filistin ve Lübnan’da acilen ateşkes sağlanması gerektiğine dikkat çekti.
Lübnan Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, İsrail'in ülkenin doğusundaki Baalbek ve Beka'ya düzenlediği saldırılar sonucu 60 kişi yaşamını yitirdi, 58 kişi yaralandı.
İsrail, Baalbek ve Beka'daki 12 bölgeye art arda saldırılar düzenledi.
Bölgedeki enkaz kaldırma çalışmaları sürüyor.
Baalbek'e düzenlenen saldırılarda daha önce 22 kişinin hayatını kaybettiği, en az 16 kişinin yaralandığı bildirilmişti.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell'in ofisinden AB adına yapılan açıklamada, yasayla ilgili ciddi endişe duyulduğu bildirildi.
Açıklamada "Bu yasalar, UNRWA'nın Gazze'deki hayati operasyonlarını fiilen imkansız hale getirecek, UNRWA'nın işgal altındaki Batı Şeria'da sağlık, eğitim ve sosyal hizmetler sağlamasını ciddi şekilde engelleyecek ve UNRWA'nın İsrail'deki diplomatik dokunulmazlıklarını iptal edecek geniş kapsamlı sonuçlara sahip olacaktır." denildi.
Açıklamada ayrıca "Bu mevzuat, uluslararası hukuka ve temel insani ilke olan insanlığa açıkça aykırıdır. Halihazırda ciddi olan insani krizi daha da kötüleştirecek, bu bölgelerdeki milyonlarca Filistinli mülteci için gıda, barınma, eğitim ve sağlık hizmeti gibi temel hizmetleri potansiyel olarak durduracaktır." ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada İsrail'e UNRWA'nın çalışmalarını sürdürebilmesini sağlama çağrısı yapıldı.
Belçika'dan işgalci güç olan İsrail'e çağrı
Belçika Dışişleri Bakanlığından yapılan yazılı açıklamada da "Uluslararası toplumun güçlü çağrılarının bir kez daha görmezden gelinmesinden dolayı üzüntü duyuyoruz." denildi.
Bu yasaların İsrail'in uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini doğrudan ihlal ettiğinin vurgulandığı açıklamada şunlar kaydedildi:
"İşgalci bir güç olarak İsrail hükümetine uluslararası yükümlülüklerine uyması, UNRWA'nın dokunulmazlıklarını muhafaza etmesi ve sivil nüfusa acilen ihtiyaç duyulan temel hizmetlerin yanı sıra tam, hızlı, güvenli ve engelsiz insani yardım ulaştırılması sorumluluğunu yerine getirmesi çağrımızı yineliyoruz. Dahası, Gazze'de ve Doğu Kudüs de dahil olmak üzere Batı Şeria'da küresel insani müdahalenin ve tüm bölgenin istikrarının etkilenmesinden derinden endişe duyuyoruz. "
Karar daha önce AB üyelerinden Slovenya, İrlanda, Norveç ve İspanya tarafından kınanmıştı.
UNRWA Genel Komiseri Lazzarini, X sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, Knesset'te, UNRWA'nın faaliyetlerinin İsrail'de yasaklanmasını öngören yasa tasarısının oylanmasına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Lazzarini, "İsrail Meclisi'nin bu akşam UNRWA aleyhine yaptığı oylama benzeri görülmemiş bir durum ve tehlikeli bir emsal teşkil ediyor. BM Sözleşmesi'ne aykırı ve İsrail Devleti'nin uluslararası hukuk kapsamındaki yükümlülüklerini ihlal ediyor." ifadesini kullandı.
Ayrıca Lazzarini, "Kabul edilen yasa tasarısı, UNRWA'yı itibarsızlaştırmak ve Filistinli mültecilere insani yardım ve hizmet sağlama yönündeki rolünü gayrimeşru kılmak için devam edegelen kampanyanın sonuncusudur." açıklamasında bulundu.
"Bu yasa tasarısı, Filistinlilerin özellikle de insanların bir yılı aşkın süredir tam bir cehennem yaşadığı Gazze'deki acılarını daha da derinleştirecektir" ifadesini kullanan Lazzarini, söz konusu yasaklamayla 650 binden fazla kız ve erkek çocuğunun eğitimden mahrum bırakılacağını ve tüm bir neslin riske atılacağını vurguladı.
Philippe Lazzarini, Knesset'te kabul edilen yasa tasarısının "Filistinlilerin acılarını arttıracağını" ve bunun "toplu cezalandırmadan" başka bir şey olmadığını belirtti.
UNRWA'yı ve yaptığı hizmetleri yasaklamanın, Filistinlilerin mülteci statülerini ortadan kaldırmayacağını vurgulayan Lazzarini, "Bu statü, Filistinlilerin içinde bulunduğu zor duruma adil ve kalıcı bir çözüm bulunana kadar başka bir BM Genel Kurulu kararıyla korunmaktadır." bilgisini paylaştı.
Lazzarini, yasa tasarısının, 2. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ortak çok taraflı mekanizmayı zayıflatacağını dile getirdi.
İsrail Meclisi (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) İsrail'deki faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını bu akşam kabul etmişti.
Milyonlarca Filistinliye yardım sağlayan UNRWA, İsrail'in hedefinde
İsrail yönetimi, 7 Ekim 2023'te Gazze Şeridi'ne saldırılarının başlamasıyla eş zamanlı şekilde UNRWA'ya karşı karalama kampanyasına başlamış, sadece Gazze'de 12 bin çalışanı bulunan UNRWA'nın 14 çalışanının "7 Ekim saldırılarına katıldığı" iddiasıyla ajansın kapatılması gerektiğini savunmuştu.
Tel Aviv yönetimi, işgal altındaki Batı Şeria, Doğu Kudüs'ün yanı sıra Lübnan ve Ürdün'de Filistinli mültecilere destek olan; sağlık, eğitim, sosyal hizmetler alanlarında çoğu Filistinli 30 bin çalışanı bulunan ajansın kapatılması ve itibarsızlaştırılması için kampanya yürütmeyi sürdürüyor.
İsrail, Birleşmiş Milletler Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı’nın (UNRWA) İsrail topraklarında faaliyet göstermesini yasakladı. İsrail parlamentosunda yapılan oylamada, 10'a karşı 92 oyla UNRWA’nın İsrail topraklarında faaliyet göstermesini yasaklayan karar onaylandı. Yasa ile UNRWA'nın İsrail'de herhangi bir ofis açması, hizmet sunması ya da doğrudan veya dolaylı herhangi bir faaliyette bulunması yasaklanıyor.
Yasayı hazırlayan milletvekilleri, gerekçe olarak bazı UNRWA çalışanlarının 7 Ekim 2023'teki olaylara karışmış olmalarını ve çalışanların Hamas ve diğer silahlı gruplara üye olmalarını gösterdi. İsrailli milletvekili Sharren Haskel, “Eğer Birleşmiş Milletler bu kuruluşu terörizmden, Hamas destekçilerinden temizlemeye istekli değilse, o zaman halkımıza bir daha zarar veremeyeceklerinden emin olmak için önlemler almak zorundayız. Uluslararası toplum sorumluluk alabilir ve Dünya Gıda Programı gibi, UNICEF gibi ve dünyanın dört bir yanında çalışan diğerleri gibi insani yardımı kolaylaştırmak için uygun kuruluşları kullandıklarından emin olabilirdi” dedi.
“İSRAİL'İN BM KURULUŞUNU ORTADAN KALDIRMAYA ÇALIŞMASI ÇOK ÇİRKİN”
Söz konusu yasanın UNRWA’nın Gazze Şeridi’ndeki çalışmalarını etkilemesinden endişe ediliyor. UNRWA sözcüsü Juliette Touma, oylamadan önce yaptığı açıklamada önerilen yasayı “felaket” olarak nitelendirerek, Gazze ve işgal altındaki Batı Şeria'daki insani yardım operasyonları üzerinde ciddi bir etkisi olacağını söyledi. Touma, “UNRWA'nın yerini almayı ve insani yardım sağlamayı amaçlayan önceki girişimlerin başarısızlıkla sonuçlandığını biliyoruz. Birleşmiş Milletler üyesi bir devletin Gazze'deki insani yardım operasyonunun en büyük destekçisi olan bir BM kuruluşunu ortadan kaldırmaya çalışması çok çirkin” dedi.
UNRWA, binlerce çalışanı ile Gazze Şeridi, Batı Şeria, Ürdün, Lübnan ve Suriye'deki milyonlarca Filistinliye eğitim, sağlık ve yardım hizmetleri sunuyor.
İsrail'in, Lübnan'a son 48 saatte 179, 8 Ekim 2023'ten bu yana ise 11 bin 340 hava saldırısı düzenlediği bildirildi.
Lübnan resmi ajansı NNA'nın haberinde, Lübnan Çevre Bakanlığının İsrail saldırıları ve ülkedeki duruma ilişkin raporuna yer verildi.
İsrail ordusunun son 2 günde Lübnan'ın farklı bölgelerine yönelik 179 hava saldırısı gerçekleştirdiği aktarılan raporda, böylece İsrail'in 8 Ekim 2023'ten beri yaptığı hava saldırıların sayısının 11 bin 340'a çıktığı ifade edildi.
İsrail Lübnan'daki saldırıları sebebiyle ölenlerin sayısının 2 bin 710'a ulaştığı vurgulanan raporda, İsrail'in saldırılarında yaralananların sayısının da 12 bin 592'e yükseldiği hatırlatıldı.
İsrail ordusunun saldırıları nedeniyle yerinden edilen vatandaşlar için açılan sığınma merkezleri sayısının da 1114'e ulaştığına işaret edilen raporda, sığınma merkezlerine şu ana kadar 189 bin 298 kişinin yerleştirildiği belirtildi.
İsrail'in bombardımanı nedeniyle göç dalgalarının sürdüğüne dikkat çekilen raporda, Lübnan Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre, 23 Eylül-28 Ekim tarihleri arasında Lübnan'dan Suriye'ye 518 bin 440 kişinin geçiş yaptığı ifade edildi.
Raporda, bunlardan 353 bin 410'unun Suriyeli ve 165 bin 30'unun da Lübnan vatandaşı olduğu belirtildi.
İsrail Meclisi (Knesset), Birleşmiş Milletler (BM) Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansının (UNRWA) İsrail'deki faaliyetlerine son verilmesini öngören yasa tasarısını onayladı.
Knesset'te yapılan oylamada, 120 sandalyeli mecliste bulunan 92 İsrailli milletvekili UNRWA'nın İsrail’deki faaliyetlerini yasaklayan tasarı lehinde oy kullanırken, 10 milletvekili aleyhte oy verdi.
İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda 231 UNRWA çalışanını öldürmüştü.
MİLYONLARCA FİLİSTİNLİYE YARDIM SAĞLAYAN UNRWA, İSRAİL'İN HEDEFİNDE
İsrail yönetimi, 7 Ekim 2023'te Gazze Şeridi'ne saldırılarının başlamasıyla eş zamanlı şekilde UNRWA'ya karşı karalama kampanyasına başlamış, sadece Gazze'de 12 bin çalışanı bulunan UNRWA'nın 14 çalışanının "7 Ekim saldırılarına katıldığı" iddiasıyla ajansın kapatılması gerektiğini savunmuştu.
Tel Aviv yönetimi, işgal altındaki Batı Şeria, Doğu Kudüs'ün yanı sıra Lübnan ve Ürdün'de Filistinli mültecilere destek olan; sağlık, eğitim, sosyal hizmetler alanlarında çoğu Filistinli 30 bin çalışanı bulunan ajansın kapatılması ve itibarsızlaştırması için kampanya yürütmeyi sürdürüyor.
Filistin Eğitim Bakanı Emced Barham, Türkiye'nin Gazze Şeridi'nden 192 öğrenciye burs vermesinden memnuniyet duyduğunu belirterek, Filistin'e desteği için Türkiye'ye teşekkür etti.
Filistin haber ajansı WAFA, Filistin Eğitim Bakanı Barham'ın Türkiye’nin Kudüs Başkonsolosu Büyükelçi İsmail Çobanoğlu ile ofisinde görüşerek, eğitim konusu başta olmak üzere Türkiye'nin Filistin'e desteğini ele aldığını açıkladı.
Görüşmede Gazze'de İsrail'in saldırılarıyla pek çok okulun ve üniversitenin yıkıldığını aktaran Barham, bölgede eğitim anlamında yaşanan sorunları dile getirdi.
Barham, Türkiye'nin lise sınavlarına giren Gazze'den 192 öğrenciye burs sağlamasından duyduğu memnuniyeti ifade etti.
Çobanoğlu ise Türkiye'nin Filistin halkına ve haklı mücadelesine verdiği desteğe dikkati çekerek, Filistinlilerin eğitimine özellikle önem verdiklerini vurguladı.
Türkiye'nin Filistinli öğrencilerin üniversite eğitimlerinde burs desteği vererek katkı sağladığını kaydeden Çobanoğlu, Gazze'ye yönelik saldırılar son bulduğunda Türkiye’nin diğer uluslararası paydaşlarla birlikte Gazze'nin yeniden imarı konusunda gereken sorumlulukları üstlenmeye hazır olduğunu sözlerine ekledi.
Biden, memleketi Delaware eyaletinin Wilmington kentinde, erken oy kullanma işleminin ardından basın mensuplarına gündemi değerlendirdi.
Joe Biden, Gazze'de olası ateşkes süreciyle ilgili çalışmaya devam ettiklerini aktararak, "Gazze'de bir ateşkese ihtiyacımız var. Bu savaş sona ermeli." ifadesini kullandı.
İsrail'e verdiği koşulsuz destek dolayısıyla yoğun şekilde eleştirilen Biden yönetiminin, seçimlerde nasıl bir performans göstereceği ve özellikle Amerikalı Müslümanlar ile Arapların yoğun olarak yaşadığı Michigan eyaletinde nasıl bir tablonun ortaya çıkacağı merak ediliyor.
İsrail'in 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısının 43 bin 20'ye, yaralı sayısının da 101 bin 110'a yükseldiği kaydedildi.
Enkaz altında halen binlerce ölünün olduğu bildirilirken, halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, parlamentoda yaptığı konuşmada daha fazla Arap ülkesiyle barış anlaşması imzalamak istediğini söyledi.
Netanyahu, “Hamas'ın Gazze'yi kontrol etmediği ve Hizbullah'ın kuzey sınırımızda var olmadığı günün ertesinde, bu iki cepheyi istikrara kavuşturacak planlar üzerinde çalışıyoruz. Ancak ertesi gün çok önemli başka bir şey daha var. Birkaç yıl önce tarihi İbrahim Anlaşmaları’nın imzalanmasına öncülük ettiğim süreci devam ettirmeyi ve daha fazla Arap ülkesiyle barış sağlamayı hedefliyorum. Bu ülkeler ve diğer ülkeler, bize saldıranlara, İran'ın şer eksenine indirdiğimiz darbeleri açıkça görüyorlar. Onlar da bizim gibi istikrarlı, güvenli ve müreffeh bir Orta Doğu arzuluyorlar” dedi.
İsrail, 2020’de ABD'nin arabuluculuğunda imzalanan İbrahim Anlaşmaları çerçevesinde Birleşik Arap Emirlikleri (ABE), Bahreyn, Fas ve Sudan ile ilişkilerini normalleştirmişti. İsrail, ABD'nin de desteğiyle başta Suudi Arabistan olmak üzere başka ülkelerle de söz konusu anlaşmayı imzalamaya çalışırken, Suudi Arabistan bir Filistin devleti kurulmadan İsrail'i tanımayacağını açıkladı.
MOSSAD Başkanı David Barnea, Katar’ın başkenti Doha’da CIA Başkanı William Burns ve Katar Başbakanı Muhammed bin Abdulrahman Al Thani ile esir takasını da içeren Gazze Şeridi’nde ateşkes anlaşmasına ilişkin yaptığı görüşmenin ardından İsrail’e döndü. İsrail Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan açıklamada, Doha’daki görüşmede “önceki önerileri birleştiren, aynı zamanda bölgedeki ana konuları ve son gelişmeleri dikkate alan yeni bir birleşik önerinin” ele alındığı aktarılarak, “Önümüzdeki günlerde bir anlaşmaya yönelik çabaları ilerletmek için görüşmeler devam edecek” denildi.
İsrail'in aşırı sağcı Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, işgal altındaki Batı Şeria ve 7 Ekim 2023'ten bu yana saldırıların devam ettiği Gazze Şeridi'ni "ilhak etme" çağrısı yaptı.
İşgal altındaki Kudüs'teki bir konferansta konuşan Smotrich, Gazze'ye yerleşimler kurulması çağrısında bulunarak, "Sivillerin bulunmadığı yerde, uzun süreli askeri varlık da bulunamaz." ifadesini kullandı.
Gazze ve Batı Şeria'nın "etkili bir şekilde ilhak edilmesi" çağrısını yapan Smotrich, Batı Şeria'nın iç bölgelerine yeni yerleşimler kurarak Filistinlilerin bölgeden sürülmesini istedi.
İsrail Ordu Radyosunun haberinde, 460. Tugayın bölgeyi terk ettiği, Givati ile 401. tugayların ise bölgede bulundukları belirtildi.
Bölgede 600 Filistinlinin gözaltına alındığı paylaşılan haberde, Cibaliya Mülteci Kampı'nın neredeyse tamamen boşaltıldığı, 50 bin kişinin bölgeden çıkarıldığı aktarıldı.
Cibaliya kampında İsrail ordusunun hala "yüzlerce silahlı savaşçının olduğu" tahmininde bulunduğu ve bu kişilerin yerinden edilen Filistinlilerle bölgeyi boşaltmadığı kaydedildi.
İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Bekayi, İsrail'in İran'ın askeri üslerine yönelik düzenlediği misilleme saldırısına ilişkin açıklamasında, “İran İslam Cumhuriyeti, İsrail’e cevap hakkından kesinlikle vazgeçmeyecektir. Bu İran’ın meşru müdafaa hakkıdır ve bu mesaj alışverişlerinden bağımsız olarak cevap hakkımızı kullanmada son derece kararlı ve ciddiyiz. İsrail’e vereceğimiz yanıtta elimizdeki tüm imkanları kullanacağız” ifadelerini kullandı.
Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, İsrail güçlerinin son 48 saatte düzenlediği 5 saldırıda 96 Filistinlinin hayatını kaybettiği, 277 Filistinlinin ise yaralandığı aktarıldı. Gazze Şeridi'nde 7 Ekim 2023 tarihinde başlayan saldırıların bilançosunun da yer aldığı açıklamada, can kaybının 43 bin 20'ye, yaralı sayısının da 101 bin 110'a yükseldiği bildirildi.
İsrail ordusu, Lübnan’ın güneyindeki Sur kentinde geniş bir bölgeye saldırı uyarısı yaparak burada yaşayan halktan evlerini terk etmelerini istedi.
Ordu Sözcüsü Avachey Andree, sosyal medya hesabından Sur kentindeki geniş bir bölgenin haritasını yayınlayarak saldırı tehdidinde bulundu.
Andree, Sur kentindeki Dr. Ali El-Halil, Hiram, Muhammed el-Zayid ve Nebih Berri caddelerinde ikamet eden halka, evlerini boşaltarak, Evveli Nehri’nin kuzeyine geçmeleri çağrısı yaptı.
Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, "Büyük bir yangının eşiğinde yaşıyoruz. Gazze ve Lübnan'da savaş devam ettiği sürece daha büyük bir yangına neden olacak bir kıvılcımın eşiğinde yaşayacağız." diye konuştu.
"Birleşmiş Milletlerin de işaret ettiği gibi İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en şiddetli ve en ciddi insanlık krizinin Gazze'de yaşandığını" kaydeden Borrell, "Orta Doğu'da yaşananlar insanlığımızı kaybettiğimizi gösteriyor." ifadesini kullandı.
AB Yüksek Temsilcisi, İsrail'in, İran'ın nükleer veya petrol tesislerine saldırı düzenleyeceğine dair herkesin büyük endişe duyduğunu kaydederek, Orta Doğu'daki çatışmayı durdurmak için "zorlayıcı önlemler uygulanması" çağrısında bulundu.
İsrail'e silah satışının durdurulmasına ilişkin her AB ülkesinin kendi kararını vereceğini, ortak bir karar olmadığını ifade eden Borrell, şu değerlendirmede bulundu.
"Her ülke neyin uygun olduğuna karar verir ve ben onların bir şeyi yapmasını engelleyemem veya başka bir şey yapmalarını tavsiye edemem. İspanya, İtalya veya Fransa silah satışını askıya alma kararı aldı. Ancak diğerleri, Almanya örneğinde olduğu gibi bu askeri yardımı güçlendiriyor. Yani orada ortak bir konum yok."
İsrail Başbakanlık Ofisi, İsrail Savunma Bakanı Gallant'ın mektubuna verdiği yanıtta, "Gallant'ın mektubu kafa karıştırıcı. Sadece bir pusula var; bu da güvenlik kabinesinin belirlediği hedefler. Hedefler sürekli masaya yatırılıyor ve yakın zamanda da genişletildiler." ifadesini kullandı.
Kanal 13'ün haberine göre Gallant, Netanyahu, kabine üyeleri, Mossad ve iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet'e (Şabak), Gazze, Lübnan, işgal altındaki Batı Şeria ve son olarak İran'a ilişkin İsrail'in stratejisini değiştirmesi için bir uyarı mektubu gönderdi.
İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın Başbakan Binyamin Netanyahu ve kabine üyelerine gönderdiği mektupta, "savaşın pusulasız ilerlediği" uyarısı yaptığı ve "savaşın hedeflerinin güncellenmesi gerektiğini" istediği belirtildi.
"Mevcut durumda geçerli bir pusula, güncellenmiş savaş hedefleri olmaksızın, harekatın işleyişine ve hükümetin kararlarına zarar veriyor. Öncelikle İran ve İsrail'in doğrudan karşılıklı çatışması gibi savaştaki büyük gelişmeler, tüm alanların bağlantılarını kurarak tartışmayı, savaşın hedeflerini güncellemeyi gerektiriyor." ifadesini kullanan Gallant, "Gazze'nin askeri bir tehdit olması, silahlanmasının önlenmesi, Gazze Şeridi'ndeki İsrailli esirlerin tamamının geri getirilmesi ve Hamas'a karşı alternatif bir yönetimin teşvik edilmesini" Gazze hedefleri olarak tanımladı.
Gallant, Lübnan cephesindeki amaç olarak "kuzey sakinlerinin bir an önce evlerine döndürecek bir güvenlik durumunun sağlanmasını" talep ederken, İran'a ilişkin "caydırıcılık ve İran'ı savaşın dışında tutulmasının" hedeflenmesini istedi.
İsrailli Bakan, işgal altındaki Batı Şeria'da "terörle mücadele ederek şiddet patlamalarını önlemeye çalışmaları gerektiğini" ileri sürdü.
İsrail basınında yer alan haberde, esir takası müzakerelerine yeniden başlatılması kapsamında Mossad Direktörü David Barnea, ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns ile Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani'nin dün Doha'da bir aya geldiği belirtildi.
Mossad Direktörü Barnea'nın esir takası müzakerelerinin yeniden başlatılması görüşmeleri kapsamında bugün de Doha'da kalacağı ifade edildi.Doha'da Barnea, Al Sani ve Burns arasındaki görüşmelerin bugün de devam edeceği kaydedildi.Hamas lideri Yahya Sinvar'ın 16 Ekim'de İsrail ordusunun Gazze'nin güneyindeki Refah'a düzenlediği saldırıda hayatını kaybetmesi sonrası esir takası konusu ABD ve Tel Aviv yönetimleri tarafından yeniden gündeme getirilmişti.Gazze'de Hamas'ın elinde 101 İsrailli esirin bulunduğu belirtiliyor.
İsrail güçleri, Lübnan'ın güneyindeki saldırılarına yoğun bir şekilde devam ediyor. İsrail savaş uçakları bugün ülkenin güneyinde bulunan ve dünyanın en eski yerleşim yerlerinden biri olarak kabul edilen Tyre (Sur) kentini hedef aldı. Lübnan Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, kentin merkezine düzenlenen saldırıda en az 5 kişi hayatını kaybederken, 10 kişi de yaralandı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, enkaz kaldırma çalışmalarının devam ettiği belirtildi.
İsrail’in İran’a yönelik füze saldırısının ardından, Tahran meydanlarında İsrail ve ABD karşıtı afişler asıldı.
Başkent Tahran’daki Filistin Meydanı'nda asılan dev afişte, Farsça ve İbranice "Yeni bir fırtına yaklaşıyor" ifadeleri yer aldı.
Katar’ın başkenti Doha’da İsrail, ABD, Mısır ve Katar, Gazze Şeridi’nde ateşkese ilişkin müzakereleri yeniden başlatmak üzere dün bir araya gelmiş, toplantı sürerken Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Gazze Şeridi’nde 2 günlük ateşkes önerisinde bulunmuştu.
Dünkü görüşmelere ilişkin bir açıklamada da Hamas yetkilisinden geldi.
Hamas'ın üst düzey bir yetkilisi Husam Badran, Hamas’ın İsrail ile anlaşmaya “açık” olduğunu söyleyerek “Taleplerimiz net ve biliniyor. Netanyahu’nun daha önce üzerinde anlaşmaya varılan hususlara bağlı kalması durumunda bir anlaşmaya varılabilir” dedi.
Suudi Arabistan basını da daha önce yaptığı haberlerde Hamas’ın 2 Temmuz'daki rehine anlaşması taleplerine eklenmesi koşuluyla Mısır’ın önerilerini kabul etmeye hazır olduğunu duyurmuştu.
İsrail basınında yer alan haberde, Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki koalisyon hükümetinin kabine toplantısı yerlerini değiştirdiği belirtildi.
"Güvenlik endişesi" nedeniyle kabinenin Batı Kudüs'teki Başbakanlık Ofisi ve Tel Aviv'deki Savunma Bakanlığı yerleşkesinde toplanmayacağı belirtildi.
Devlet televizyonu KAN, kabinenin toplantılarını Başbakanlık Ofisi ve Savunma Bakanlığı yerleşkesi yerine bir başka yerde yapmaya başladığını belirtti.
Walla haber sitesi, kabine toplantılarının yerinin değiştirilmesi kararının Netanyahu'nun Kayserya'daki evine 19 Ekim'de Hizbullah'ın insansız hava aracıyla düzenlediği saldırı sonrası alındığını yazdı.
Irak Hükümet Sözcüsü Basim Avvadi yaptığı yazılı açıklamada, 26 Ekim'de İran'a saldırısı sırasında Irak hava sahasını ihlal eden İsrail'i, BM Genel Sekreteri ve BMGK'ya şikayet ederek nota yazısı verdiklerini belirtti.
Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'nin de Dışişleri Bakanlığına ikili stratejik çerçeve anlaşmasının şartları ve ABD'nin güvenlik taahhüdü uyarınca bu ihlale ilişkin olarak ABD tarafıyla iletişim kurma talimatı verdiği kaydedildi.
"Irak topraklarının komşu ülkelere saldırmak için kullanılmasına izin verilmeyeceğinin altını çiziyoruz"
Irak Hükümet Sözcüsü Avvadi, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
"Irak hükümeti, Irak'ın egemenliğine, bağımsızlığına ve topraklarının kutsallığına olan sıkı bağlılığını teyit ediyor ve bu ihlallerle mücadele etmek için çeşitli düzeylerde çalışıyor. Irak hava sahasının veya topraklarının diğer ülkelere, özellikle de komşu ülkelere saldırmak için kullanılmasına izin verilmeyeceğinin altını çiziyoruz. Bu da, Irak'ın bölgesel çatışmalarda topraklarının sömürülmesini önleyerek bölgede istikrarı sürdürme politikası izleme konusundaki istekliliğini ve anlaşmazlıkların diyalog ve karşılıklı anlayış yoluyla çözülmesine verdiği desteği yansıtıyor."
İran’ın acil toplantı talebi üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) toplanma kararı aldı.BMGK, İsrail’in İran’a yönelik saldırıları nedeniyle toplanma kararı aldı. İran’ın talebi üzerine yapılacak toplantıda Orta Doğu’daki son durum değerlendirecek.
İran lideri Hamaney'in X sosyal medya platformunda İbranice dilindeki hesabına girmek isteyenler, "Hesap askıya alındı. X, X kurallarını ihlal eden hesapları askıya alır." uyarısıyla karşılaştı. Farsça, Türkçe, İngilizce, Urduca, İspanyolca dahil bir çok dilde hesabı olan Hamaney'in diğer dillerdeki hesapları açık görünüyor. X veya Hamaney'in ofisinden henüz konuyla ilgili herhangi bir açıklama yapılmadı. ABD merkezli sosyal medya platformu X, İran liderinin hesaplarını daha önce de birkaç kez geçici olarak askıya almıştı.
İsrail'in İran'a gerçekleştirdiği saldırı sonrası gözler yeniden Tahran'a çevrildi.İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan, savaş istemediklerini ancak haklarını koruyacaklarını ve İsrail'in saldırganlığına uygun bir karşılık vereceklerini söyledi. Peki bu cevap nasıl bir cevap olacak?
Kent Üniversitesi Ortadoğu Politikaları uzmanı Yaniv Voller, Business Insider'a yaptığı İsrail'in saldırısının İran'a çatışmayı tırmandırmaktan başka seçenek bırakmayacağını ancak İran'ın doğrudan bir saldırıdan kaçınacağını iddia etti.
Atlantik Konseyi Orta Doğu Güvenlik Girişimi Direktörü Jonathan Panikoff ise "İran, İsrail'e karşı caydırıcılığının azalmasından dolayı hayal kırıklığına uğramış olabilir, ancak bunu yeniden tesis etme konusunda cesur davranmayacaktır" diyor.
Ulusal Güvenlik Çalışmaları Enstitüsü'nden Yoel Guzansky, The New York Times'a yaptığı açıklamada İran'ın İsrail'e yapacağı misillemenin küçük çaplı olacağını iddia ederken Avrupa Dış İlişkiler Konseyi Ortadoğu ve Kuzey Afrika Programı Başkan Yardımcısı Ellie Geranmayeh ise "ABD'nin şimdilik Netanyahu'yu dizginlemeyi başarmasıyla İran ve bölge rahat bir nefes alacaktır. Ancak korkulan, bunun ABD seçimlerine kadar geçici bir kısıtlama olduğudur." ifadelerini kullandı.
ABD'li New York Times gazetesine göre ABD'nin Orta Doğu'daki rolü giderek azalıyor ve bundan en çok faydalanan da İsrail. Gazete Biden yönetiminin Netanyahu üzerinde fazla bir etkisi olmadığına dikkat çekerken eleştirmenler de İsrail'in çatışmadan sonra ne olacağına dair hiçbir planı olmadan çatışmayı tırmandırdığını söylüyor.
Financial Times gazetesi ise İran'ın derinleşen bir ikilemle karşı karşıya olduğunu iddia ediyor: Geri çekil ama zayıf görün ya da misilleme yap ve daha fazla saldırıya davetiye çıkar.
İsrail devlet televizyonu KAN ve Kanal 12'nin haberinde Tel Aviv yönetiminin Mısır'ın teklifini kabul etmediği belirtildi.Kanal 12'nin internet sitesindeki haberinde, İsrail hükümetindeki çoğu bakanın, Mısır'ın önerisini desteklemesine rağmen Netanyahu'nun karşı çıktığı bildirildi.
Netanyahu'nun "esir takası görüşmelerinin yalnızca Gazze'ye saldırılar sürerken devam edeceğini" savunduğu belirtilen haberde, Mısır'ın teklifinin de reddedildiği kaydedildi.Haberde, İsrail güvenlik birimlerinin de Mısır'ın teklifini desteklediğine işaret edildi.
Mısır Cumhurbaşkanı Sisi, İsrail'in saldırılarını sürdürdüğü Gazze Şeridi'nde 4 İsrailli esir ile alıkonulan bazı Filistinlilerin takası için iki günlük ateşkes girişimini önerdiklerini söylemişti.Sisi, "Önümüzdeki 10 gün içerisinde geçici ateşkesi kalıcı ateşkese dönüştürmek için müzakereler yapılacak." ifadesini kullanmıştı.
İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail'in İran'ın askeri üslerini hedef aldığı saldırıya ilişkin sosyal medya hesabından İbranice paylaşım yaptı. Hamaney paylaşımında, “Siyonist rejim, İran'a ilişkin hesaplarında hata yaptı. İran milletinin ne tür bir güce, kabiliyete, inisiyatife ve iradeye sahip olduğunu ona göstereceğiz” dedi.
Yerel kaynaklardan edinilen bilgiye göre, 22.30 sularında Deyrizor’da Fırat Nehrin doğusunda Ömer petrol sahasındaki üs, aidiyeti bilinmeyen kamikaze İHA ile hedef alındı.Saldırının ardından üs bölgesinde siren sesleri duyulurken, ABD’ye ait savaş uçakları bölge semalarında uçuş yaptı.
Daha sonra ABD güçleri, Ömer petrol sahasındaki üssünden Fırat Nehri'nin batısında İran destekli grupların varlık gösterdiği Haşşam, Cafra, Havice ile Mreyiyye köyülerini toplarla hede aldı.Diğer yandan Humus ilinde çöl bölgesindeki ABD’nin Tenef üssüne birden fazla kamikaze İHA ile saldırı düzenlendi.İHA’ların bir kısmını üste mevcut hava savunma sistemleri hedefine ulaşmadan düşürürken, sayısı bilinmeyen İHA'lar da üsse isabet etti.Her iki üste zaiyat olup olmadığı bilinmiyor.
İran devlet televizyonunun haberine göre, Pezeşkiyan, başkent Tahran'da düzenlenen kabine toplantısında konuştu. Konuşmasında, İsrail'in ülkesine saldırısına değinen Pezeşkiyan, "Biz savaş peşinde değiliz, milletimizin ve ülkemizin haklarını savunacağız. Siyonist rejimin saldırganlığına uygun cevabı vereceğiz." dedi.ABD'nin İsrail'in bölgedeki saldırganlığını desteklediğine dikkati çeken Pezeşkiyan, İsrail'in bölgedeki saldırganlığının devam etmesi halinde gerginliklerin yayılacağını belirtti. Pezeşkiyan, Batılı liderlerin Gazze'de İsrail'in saldırıların durdurulacağına dair kendilerine söz verdiğini ancak yerine getirmediklerini bir kez daha yineledi.
