Son dakika...İsrail-Hamas savaşında son durum: İsrail UAD kararının üzerinden 24 saat geçmeden Refah'ı bombaladı
Güncelleme Tarihi:
İsrail güçlerinin Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılar 232 gündür aralıksız devam ediyor. 7 Ekim'den bu yana hayatını kaybedenlerin sayısı 36 bine yaklaştı. Uluslararası Adalet Divanı dün aldığı kararla Refah saldırılarının derhal durdurulmasını istedi, karar İsrail'de tepkiyle karşılandı. AFP haber ajansının geçtiği bilgilere göre İsrail güçleri bugün Refah ve Gazze merkezdeki Deir al-Balah şehirlerine saldırılar düzenledi.
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) tarafından yapılan açıklamada, ABD’nin Gazze Şeridi’ne kurduğu iskeleye insani yardım taşıyan 4 ABD gemisinin şiddetli rüzgar nedeniyle bu sabah sürüklendiği belirtildi. Açıklamada, gemilerin şamandıradan kurtularak sürüklendiği aktarılırken, “2 gemi şu anda iskelenin yakınındaki sahile demirlemiş durumda, diğer gemiler ise İsrail’in Aşkelon şehri yakınlarında karaya oturdu” ifadeleri kullanıldı.
Açıklamada, gemileri kurtarma çalışmalarının İsrail Donanması’nın desteğiyle devam ettiği belirtilirken, herhangi bir yaralanmanın bildirilmediği, iskelenin ise tamamen çalışır durumda olduğu vurgulandı.
İsrail ordusunun Gazze Şeridi'ne yönelik saldırıları aralıksız devam ediyor. İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nin güneyinde bulunan Refah kentine yönelik saldırılarından kaçarak Deir el-Balah kentine gelen Filistinliler, güvenlik arayışıyla hayata tutunmaya çalışıyor. Yerinden edilenler İsrail’in yoğun bombardımanında altyapının işlevsiz kalması sonucu kanalizasyon sularıyla dolan sokaklar, hayat pahalılığı, çoğu fırının kapanması ve içme suyu eksikliği nedeniyle günlük hayatını sürdürmekte zorlanıyor.
Deir al-Balah şehrine göç edenlerden Muhammed Eşref, "Dünya ülkelerini Gazze Şeridi'nin sorunlarına çözüm bulmaya çağırıyoruz. Bugün 20 şekel (5,47 dolar) verip ekmek aldım. Bu çok pahalı, bunun nedeni de sınır kapılarının kapatılması ve yakıt girişinin engellenmesidir. Burada insanlar ölüyor. İnsanların temel malzemeleri alacak paraları yok. Tüm dünyaya seslenerek savaşı durdurun diyoruz” şeklinde konuştu.
AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi ve AB Komisyonu Başkan Yardımcısı Borrell bugünkü açıklamasında UAD’ın kararını ‘not ettikleri’ ifade ederek İsrail’in yükümlülüklerini sıraladı;
“Refah vilayetindeki askeri saldırılarını derhal durdurmalıdır. Refah sınır kapısını insani yardım için açık tutulmalı. Soykırım iddialarını soruşturmak üzere BM tarafından yetkilendirilmiş herhangi bir soruşturma organına erişim sağlanmalı. Bu kararın yerine getirilmesi için alınan tüm tedbirler hakkında Mahkeme'ye bir rapor sunmalıdır.
UAD kararları Taraflar için bağlayıcıdır ve tam ve etkin bir şekilde uygulanmaları gerekmektedir.”
Filistin Sağlık Bakanlığından yapılan açıklamada, İsrail ordusunun son 24 saatte sivillere 5 saldırı gerçekleştirdiği, 46 kişinin hayatını kaybettiği, 130 kişinin ise yaralandığı bildirildi. Saldırıların başladığı 7 Ekim'den bu yana toplam can kaybının 35 bin 903'e, yaralananların sayısının 80 bin 420'ye yükseldiği aktarıldı. Hala enkaz altında ve yol kenarlarında cansız bedenlerin bulunduğu, ambulansların ve sivil savunma görevlilerinin İsrail'in engellemesi nedeniyle cenazelere ulaşamadığı vurgulandı.
Filistin Başbakanı Mustafa, İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani ile görüştü. Bakan Tajani açıklamasında “Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa'nın Avrupa ziyareti İtalya'da başlıyor. Kendisine Gazze'de ateşkes sağlanmasına yönelik çabalarımızı iki katına çıkaracağımıza dair güvence verdim. G7 Başkanlığı olarak barış ve iki devletli çözüm için çalışmaya devam ediyoruz" dedi.
Bir İsrail askeri Gazze'deki saldırılar sırasında Kur'an-ı Kerim'i alevlerin arasına attı ve o anları yayınladı. Filistin medyası söz konusu olayın Refah'ta geçtiğini yazarken, IDF büyük skandal sonrası soruşturma başlatıldığını açıkladı.
Uluslararası Adalet Divanının 'Refah'taki saldırılar derhal durdurulmalı' kararının üzerinden 24 saat geçmeden, İsrail güçleri Refah'ı bombaladı.AFP haber ajansının geçtiği bilgilere göre, IDF güçleri Refah ve Gazze merkezdeki Deir al-Balah şehirlerine saldırılar düzenledi.
Wafa haber ajansına göre, Wadi Gazze bölgesindeki saldırılarda en az 6 Filistinli hayatını kaybetti.
AFP İsrail'in Refah'ta rotayı değiştirmeye hazırlandığına dair herhangi bir belirti göstermediğini vurgularken, Wafa haber ajansı UAD kararına rağmen saldırıların yoğunlaştığını vurguladı
Gazze’de ölenlerin sayısı yükselirken yaklaşık 13 bin kişinin kayıp olduğu düşünülüyor. Çok sayıda kişinin enkaz altında kaldığı tahmin ediliyor. Ancak insan hakları örgütlerine göre “zorla kaybedilen” kişiler de söz konusu.
Hamas yönetimindeki sağlık bakanlığı Gazze’de 35 bin kişinin öldüğünü belirtiyor.Ancak bu sadece hastanelerde hayatını kaybedenlere dair bir rakam.Cenevre merkezli Euro-Med İnsan Hakları Gözlemevi, 13 bin kişinin hiçbir iz olmadan ortadan kaybolduğunu belirtiyor.Bu, siviller ile Hamas savaşçıları arasında ayrım yapmaksızın hesaplanan bir istatistik.
Birleşmiş Milletler’e göre Gazze’de 37 bin ton moloz var. Bu molozların altında cesetlerin olduğu gibi patlamamış savaş malzemelerinin de olduğu düşünülüyor; bu da arama ve kurtarma ekipleri için fazladan tehlike yaratıyor. Gazze’nin sivil savunma birimi, gönüllüleriyle kurtarma çalışmalarını yürütüyor; ancak ellerinde çok basit araç gereçler var ve cesetlere ulaşması kimi zaman çok güç.
Yaz mevsimi yaklaşırken bulunamamış cesetlerin sağlık sorununa yol açmasından da endişe ediliyor. Gazze’nin sivil savunma birimi 10 bin kişinin yıkılan binaların altında kalmış olabileceğini tahmin ediyor.
Japonya Dışişleri Bakanı Yoko Kamikawa, başkent Tokyo'da düzenlediği basın toplantısında Filistin meselesi hakkında açıklamalarda bulundu. Bölgede tansiyonu düşürmeye ve insani durumu iyileştirmeye yönelik diplomatik çabalarını sürdüreceklerini vurgulayan Kamikawa, Japonya'nın taraflar arasında güven tesis etmeye yönelik çalışmalara da devam edeceğini ifade etti. Filistinlilerin bağımsız bir devlete sahip olma isteğini anladıklarını belirten Kamikawa "Taraflar arasındaki müzakereleri ve iki devletli çözümü destekliyoruz. Filistinlilerin bağımsız devlet kurma hedefini anlıyor, bu konudaki çabalarını destekliyoruz" şeklinde konuştu.
Kamikawa, "Filistin devletinin tanınması konusunu, barış sürecinin nasıl ilerletilebileceğini de göz önünde bulundurarak kapsamlı bir şekilde ele almaya devam edeceğiz" ifadelerini kullandı. Kamikawa, Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) Başsavcısı Kerim Han'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında "yakalama kararı" çıkarılması yönündeki talebi ile ilgili süreci takip edeceklerini de sözlerine ekledi.
Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Refah'taki askeri operasyonlarını durdurmasını emretti. ABD'li Washington Post gazetesine göre bu karar Biden yönetimi için sorun yaratabilir.
ABD, UAD'nin çalışmalarının önemli bir destekçisi olmuştur, fakat aynı zamanda İsrail'in en önemli siyasi ve askeri müttefikidir ve İsrail kuvvetlerinin Gazze harekâtında kullandığı silahların çoğunu sağlamaktadır.
Washington Post'un ulaştığı uzmanlara göre, UAD'ın kararı hem İSrail'e hem de İsrail'in müttefiklerine önemli bir mesaj veriyor.
Uluslararası Adalet Divanı’nın (UAD) dün açıkladığı “Refah saldırılarının derhal durdurulması” kararı İsrail'i adeta çileden çıkardı.
İsrail Savaş Kabinesi tarafından yapılan açıklamada, Kabine Üyesi Benny Gantz’ın ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile telefon görüşmesi gerçekleştirdiği belirtildi. Açıklamaya göre, Gantz ABD’nin İsrail’e ve İsrail’in kendini savunma misyonuna verdiği destekten dolayı memnuniyetini dile getirdi.
Refah’ta İsrail’in “adil ve gerekli bir harekata giriştiğini” vurgulayan Gantz, "İsrail’in uluslararası hukuka uygun hareket edeceğini" ifade etti. Gantz, “Sivil halka zarar vermemek için çaba göstermeye devam edeceğiz. Lahey mahkemesi yüzünden değil, her şeyden önce kim olduğumuz için” ifadelerini kullandı. Gantz, “İsrail, esirleri geri almak ve İsraillilerin güvenliğini sağlamak için Refah da dahil olmak üzere her zaman ve her yerde savaşacak” dedi.
İsrail başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi soykırım iddialarını reddetti ve bunları "yanlış ve çirkin" olarak nitelendirdi, Başbakanlık ofisi Refah'taki kampanyanın "Filistinli sivil nüfusun yok olmasına yol açmadığını ve açmayacağını" öne sürdü.
Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir, Refah'taki operasyonların devam etmesi gerektiğini öne sürdü ve "Lahey'deki Yahudi karşıtı mahkemenin alakasız kararına tek bir cevap olmalı: Refah'ın işgali, askeri baskının arttırılması ve Hamas'ın tamamen yenilgiye uğratılması" dedi.
Maliye Bakanı Bezalel Smotrich, İsrail'in Hamas'a karşı savaşı durdurmasını talep etmenin, İsrail'in varlığını sona erdirmeye karar vermesini talep etmekle eşdeğer olduğunu iddia etti ve "Yahudi halkı bağımsızlığa ve canlarını koruma gücüne sahip. Eğer silahlarımızı bırakırsak, düşman çocuklarımızın ve kadınlarımızın yataklarına kadar gelir" dedi.
İsrailli muhalefet lideri Yair Lapid, UAD'ı çatışmaların sona ermesi talebi ile Gazze'de tutulan İsrailli rehinelerin iade edilmesi talebi arasında bağlantı kuramadığı için kınadı.Normalde İsrail başbakanı Binyamin Netanyahu'yu sert bir şekilde eleştiren Lapid, mahkemenin iki konuyu birbirine bağlamadaki başarısızlığının "ahlaki bir çöküş ve ahlaki bir felaket" olduğunu söyledi.
İsrail'in eski BM elçisi Danny Danon, " Lahey'deki UAD yargıçları rahat bir şekilde müzakere edip ailelerinin yanına dönerken, 125 rehine tünellerde çürüyor. İsrail, rehinelerimiz eve getirilinceye ve Hamas tamamen yenilgiye uğratılıncaya kadar savaşı durdurmayacak.” dedi.
İsrail medyası 'Uluslararası Adalet Divanı'nda İsrail için adalet yok' yorumunda bulunurken, Bazı gazeteler mahkemenin yetkilerin sorguladı.
Antonio Guterres'in sözcüsü Stephane Dujarric, BM genel sekreterinin İsrail'in Uluslararası Adalet Divanı'nın emirlerine uyacağına ve Refah'a yönelik saldırısını sonlandıracağına, insani yardım girişine izin vermek için Gazze sınır geçişlerini açacağına "güvendiğini" söyledi.
Hukukçulara göre, Uluslararası Adalet Divanı'nın kararı İsrail’in delilleri yok etmesini önlemek için alınmış çok önemli bir tedbir kararı.
Mahkeme Başkanı Nawaf Salam, Refah'ta insani durumun Divan'ın 28 Mart'taki son ara kararı sonrası "daha da kötüleştiğini” söyledi.Salam, İsrail'in 7 Mayıs'ta Refah'da askeri harekata başladığını hatırlattı, 18 Mayıs itibarıyla bölgede yaklaşık 800 bin Filistinlinin evlerini terk etmek zorunda kaldığını söyledi.
Uluslararası Adalet Divanı, Güney Afrika'nın soykırım suçlamasıyla İsrail aleyhine açtığı davada, 5 ay içinde üç kez ara karar verdi.Uluslararası mahkeme, Güney Afrika’nın talebi üzerine Ocak ve Mart aylarında verdiği ara kararlarda, İsrail'in Gazze'deki sivil nüfusu korumak ve insani yardımların bölgeye ulaşmasına izin vermek için elinden gelen her şeyi yapması gerektiğine hükmetmişti.
Uluslararası Adalet Divanı, son kararında, bu kararların altını bir kez daha çizerek, İsrail’in bölgedeki askeri faaliyetlerini derhal sona erdirmesini istedi.Kararın okunması sırasında, Gazze’deki duruma ilişkin "felaket", "olağanüstü derecede vahim" gibi tanımlamalar dile getirildi.
KARARIN UYGULANMASI MÜMKÜN MÜ?
Uluslararası mahkemenin kararı bağlayıcı. Temyiz hakkı bulunmuyor.Ancak İsrail, daha önce mahkemenin vereceği kararı tanımayacağını duyurdu.Uluslarası Adalet Divanı’nın kararı her ne kadar bağlayıcı olsa da, mahkemenin kendisine bağlı kolluk gücü olmadığı için, bunun uygulanması zor.Ancak hukuk çevrelerine göre, İsrail bu kararı tanımasa bile, uluslararası hukuk açısından oldukça büyük öneme sahip.
Buna göre, Uluslararası Adalet Divanı’nın, İsrail'in askeri faaliyetlerinin Filistin halkı için "acil risk" teşkil ettiği yönündeki kararı, dünya kamuoyunda İsrail üzerindeki baskının daha da artmasına yol açacak.
Hukukçular, mahkemenin kararından sonra özellikle batı ülkelerinin, Binyamin Netanyahu başkanlığındaki İsrail hükümetine koşulsuz destek konusunda eskisi kadar rahat hareket edemeyeceğini savunuyor.
Lahey’deki kaynaklara göre, Uluslararası Adalet Divanı’nın bu kararı, Başsavcı Karim AA Khan’ın, bu hafta başında Netanyahu hakkında tutuklama talebinde bulunduğu Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) açısından da yol gösterici olabilir.
