Güncelleme Tarihi:
İsrail’in Şam’daki İran Büyükelçiliğine düzenlediği saldırı ile iki ülke arasında yaşanan gerginlik, İran’ın dron ve roketlerle gerçekleştirdiği misilleme ile dünya kamuoyunda geniş yankı uyandırdı. Bu saldırının ardından güvenlik kaynakları bu sabaha karşı İsrail’in füzelerle İran’a saldırı düzenlediğini duyurdu. İran’ın Hava Kuvvetlerine ev sahipliği yapan İsfahan kentindeki havalimanı ve çevresinde patlama seslerinin duyulduğu bilgisi paylaşıldı. Ayrıca Suriye ve Irak’taki İran hedeflerinin de saldırı altında olduğu belirtildi.
Güvenlik kaynakları saldırının ardından İran Ulusal Güvenlik Konseyinin acil toplantı yaptığını kaydetti. Ayrıca İran savunma sisteminin aktif hale getirildiği ve uçan bazı objeleri vurduğu iddia edildi.
İşte İsrail'in İran'a başlattığı misilleme saldırısı ve sonrasında yaşananlar...
İran Devlet Medyası, İsfahan'daki nükleer tesislerin tamamıyla güvende olduğunu hava savunma sistemlerinin aktif hale getirildiğini duyurdu.
İran'ın Fars Haber Ajansı, İsrail'in füzeler ile İran'a misilleme saldırısında bulunduğunu duyurdu, İsfahan Havalimanı bölgesinde patlama sesleri duyulduğu paylaşıldı. İsrail'in saldırıları sonrası tüm uçuşlar durduruldu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde Filistin'in BM'ye tam üyeliği veto edildi. Oylamada 12 kabul, 1 ret (ABD), 2 çekimser oy kullanıldı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde Filistin oylaması ertelendi.
Hizbullah tarafından İsrail'e çok sayıda roket fırlatıldı. Saldırı sonrası İsrail ordusu teyakkuza geçerken, roketler yerleşim yerlerine isabet etmedi.
İran Devrim Muhafızları Ordusu Nükleer Merkezleri Koruma Birlikleri Komutanı Ahmet Haktelep, İsrail’in İran’a yönelik muhtemel karşı saldırısında nükleer tesisleri hedef alacağına ilişkin iddiaları değerlendirdi. Haktelep, İsrail saldırılarına karşı nükleer tesislerde gerekli güvenlik önlemlerinin alındığını belirterek, “İsrail, ülkemizin nükleer tesislerine yönelik saldırı girişiminde bulunursa, İsrail’deki nükleer tesislerin koordinatlarına sahibiz ve bu merkezleri füzeler ile vurmaya hazırız” ifadelerini kullandı.
Haktelep, "İsrail, ülkemizin nükleer tesislerine yönelik askeri tehditlerine devam ederse, İran İslam Cumhuriyeti olarak daha önce duyurduğumuz ve uyguladığımız nükleer program ve doktrinde değişikliğe gidebiliriz” dedi.
İran Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney, 2010 yılında nükleer silah üretiminin dinen yasak olduğunu ilan etmiş ve bu fetva İran nükleer programının doktrini olarak kabul edilmişti. İranlı yetkililerde, ülkelerinin nükleer programına ilişkin yaptıkları açıklamalarda faaliyetlerinin barışçıl olduğunu ve nükleer silah üretmek gibi hedeflerinin olmadıklarını belirtmişlerdi.
İsrail’in Gazze Şeridi’ne saldırıları aralık bir şekilde devam ederken, işgal altındaki Doğu Kudüs’te de tansiyon düşmüyor. Kudüs İslami Vakıflar Dairesinden yapılan açıklamada, 225 sivil Yahudi'nin İsrail polisinin koruması altında Mescid-i Aksa’ya baskın gerçekleştirdiği belirtildi. Meğaribe Kapısı yönünden Mescid-i Aksa'ya baskın yapan Yahudi yerleşimcilerin avlularda provokatif eylemler ve dini ritüeller gerçekleştirdiği aktarıldı. İsrail polisinin Eski Şehir ve Mescid-i Aksa kapılarında tedbirleri sıkılaştırdığı öğrenildi.
ABD ve İngiltere İsrail'e yönelik intikam saldırısına cevaben İran'ın askeri İHA programına karşı geniş çaplı yaptırımlar açıkladı.
Hazine Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, İran'ın insansız hava aracı programına atıfta bulunularak, yaptırımların 13 Nisan saldırısında kullanılan İran'ın Shahed varyant İHA'larına güç veren motor tipleri de dahil olmak üzere İran'ın İHA üretimini sağlayan 16 kişi ve iki kuruluşu hedef aldığı belirtildi.
Yapılan açıklamada, "ABD, ortaklarımızla birlikte İsrail'i savundu. Bugün İran'a yeni yaptırımlar uygulayarak İran'ı bu saldırıdan sorumlu tutuyoruz." ifadeleri yer aldı.
Gazze’deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, İsrail'in Gazze Şeridi'ne son 24 saatte düzenlediği 7 saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği, 106 kişinin ise yaralandığı bildirildi.
Açıklamada, saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısının 33 bin 970'e, yaralı sayısının ise 76 bin 770'e yükseldiği belirtildi. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada, İsrail’in Gazze ve Kuzey Gazze Valiliği'nde sağlık sistemini bilinçli olarak yok etiği ifade edilerek, bölgede 600 binden fazla Filistinlinin sağlık hizmeti alamadığı kaydedildi.
Yarı resmi Tasnim haber ajansına göre İran İslam Devrim Muhafızları'ndan üst düzey bir komutan, İsrail tehditleri karşısında İran'ın “nükleer doktrinini” gözden geçirebileceğini söyledi.
IRGC'nin nükleer güvenlikten sorumlu komutanı Ahmad Haghtalab, "Nükleer doktrinimiz ve politikamızın yanı sıra daha önce aktarılan hususların gözden geçirilmesi tamamen mümkündür" dedi.
Almanya dışişleri bakanı, G7'nin İran'ın İsrail'e yönelik saldırısına yanıt vermesi gerektiğini söyleyerek, tedbirlerin İtalya'daki bir toplantıda mevkidaşlarıyla tartışıldığını da sözlerine ekledi.
Annalena Baerbock, Capri adasında gazetecilere verdiği demeçte, "Burada G7'de ayrıca başka tedbirleri de tartışıyoruz, çünkü bu benzeri görülmemiş olaya elbette bir yanıt verilmesi gerekiyor." dedi.
Alman bakan, "bölgede halk için ölümcül olacak daha fazla gerilimin olmaması gerektiğini" de ekliyor.
İtalyan bir diplomatik kaynağa göre, G7 ülkelerinin (Fransa, Almanya, İtalya, İngiltere, ABD, Kanada ve Japonya) İran'ın füze tedarik zincirinde yer alan kişilere karşı bireysel yaptırımlar talep etmesi bekleniyor.
Avrupa Birliği liderleri Çarşamba günü, hafta sonu saldırısı nedeniyle İran'ın insansız hava aracı ve füze üreticilerine yeni yaptırımlar uygulama kararı aldı.
İsrail'in en büyük müttefiki ABD, yakında İran'ın füze ve insansız hava aracı programına yeni yaptırımlar uygulayacağını ve müttefiklerinin de paralel önlemler almasını beklediğini söyledi.
İsrail dışişleri bakanı geçtiğimiz günlerde pek çok ülkeye mektup yazarak İran'a karşı adımlar atılmasını talep etmişti.
İsrail Sağlık Bakanlığı, 7 Ekim’de müzik festivaline düzenlenen baskından sağ kurtulan 50 kişinin travma nedeniyle intihar ettiğine ilişkin iddianın doğru olmadığını açıkladı.
Google, İsrail hükümetiyle yapılan büyük bir bulut bilişim anlaşmasına karşı bu hafta şirketin New York ve Kaliforniya'daki ofislerinde düzenlenen protestolara katılan 28 çalışanını işten çıkardı. The Wall Street Journal'ın haberine göre No Tech for Apartheid'in düzenlediği protestoda dokuz kişi tutuklandı.
İran Dışişleri Bakanı Hossein Amirabdollahian New York'a indi ve daha sonra BM Güvenlik Konseyi'ne hitap edecek. Hossein BMGK toplantısının “Filistin meselesine odaklanacağını” ve İsrail'in Gazze savaşının kaynama noktasına ulaştığını da sözlerine ekledi.
Gazetecilere verdiği demeçte "Bu durumun yayılması bölgede açıkça görülüyor" dedi . Bölgede kalıcı barış ve güvenliğin tesis edilmesinin gerekliliği doğrultusunda İran'ın görüşlerinin anlatılması için bir fırsattır" dedi.
New York Times'ın haberine göre İsrailli yetkililer, Şam'da çok sayıda İslam Devrim Muhafızları Komutanı'nın öldürüldüğü bir binaya 1 Nisan'da düzenlenen saldırı karşısında İran'ın tepkisinin ciddiyetini yanlış hesapladı.
Haberde, "Saldırıdan sonra üst düzey tartışmalara katılan çok sayıda Amerikalı yetkiliye göre, İsrailliler, İran'ın güçlü bir tepki vermeyeceğini düşünerek fena halde yanlış hesap yapmışlardı, bu görüş üst düzey bir İsrailli yetkili tarafından da paylaşılıyor" denildi.
İsrail'in, İran'ın Suriye'nin başkentindeki bir konsolosluk binası olduğunu söylediği yere düzenlediği iddia edilen saldırıda öldürülenler arasında iki general de vardı.
NYT, ABD'li yetkililerin Şam saldırısına yalnızca birkaç dakika kala bilgilendirilmelerine ve bunun öneminin aktarılmamasına kızdıklarını söylüyor.
ABD'li gazeteye konuşan iki İsrailli yetkili, saldırı planlarının gerçekleştirilmeden iki ay önce başladığını söyledi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'in sözcüsü, işgal altındaki Batı Şeria'da yerleşimciler ve İsrail güçlerinin saldırılarındaki artışın "son derece endişe verici" olduğunu söyledi.
Stephane Dujarric, New York City'deki BM genel merkezinde düzenlediği basın toplantısında, " Sivillerin öldürülmesi kınanmalı ve tam olarak soruşturulmalıdır" dedi.
Mısırlı yetkililer, Katar merkezli bir basın kuruluşuna, ABD'nin, Tahran'ın füze ve insansız hava aracı saldırısına yanıt olarak İran'a büyük bir saldırı düzenlememesi karşılığında İsrail'in güney Gazze kenti Refah'a operasyon planını kabul ettiğini söyledi.
Adı açıklanmayan bir yetkili, Al-Araby Al-Jadeed'e şöyle konuştu: "Amerikan yönetimi, İran'a karşı geniş çaplı bir saldırı düzenlememek karşılığında işgal hükümetinin Refah'a askeri operasyonla ilgili daha önce sunduğu planı kabul etti."
Mısırlı yetkililer, Mısır'ın planlanan operasyonun olası etkileriyle başa çıkabilmesi için hazırlıkların sürdüğünü söyledi.
Dört Hamas taburunun Refah'ta konuşlandığına ve Şeridi'nin diğer bölgelerindeki çatışmalardan kaçan bir milyondan fazla sivilin oraya sığındığına inanılıyor. Dünyanın dört bir yanından pek çok lider ve STK bu nedenle operasyona karşı çıkıyor.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu birçok kez Refah operasyonu planlarını onayladığını iddia etti ve yakın zamanda da operasyon için bir tarih belirlendiğini söyledi.
ABC News'e konuşan ABD'li bir yetkili, zamanlamanın değişebileceğini kabul ederken, İsrail'in Fısıh Bayramı'nın bitiminden önce İran'a saldırı düzenlemesinin pek mümkün görünmediğini söyledi.
Yahudi bayramı Pazartesi akşamı başlıyor ve 30 Nisan'a kadar sürüyor.
Ağ ayrıca İsrailli kaynakların, İslam Cumhuriyeti'nin Pazar günü erken saatlerde düzenlediği füze ve insansız hava aracı saldırısına yanıt olarak İsrail'in geçtiğimiz hafta İran'a saldırı planlarından iki kez hazırlandığını ve ardından vazgeçtiğini söylediğini aktarıyor.
ABD, İran'ın geçen hafta sonu İsrail'e düzenlediği füze ve insansız hava aracı saldırısını kınayan Birleşmiş Milletler'deki 48 ülkeden oluşan gruba liderlik ediyor.
Ülkeler, saldırının “önemli hasara ve can kaybına neden olabileceğine” dikkat çekti. Açıklamada, "İsrail'e fırlatılan silahların birçok bölge devletinin hava sahasını ihlal ederek bu ülkelerdeki masum insanların hayatlarını riske atmasını ve Kudüs'teki kutsal mekanların yakınındaki hava sahasını geçiyor gibi görünmesini de kınıyoruz" denildi.
ABD, veto kullanmamak için Filistin'in devlet olma sürecini engellemek için diğer BMGK üyeleriyle lobi yapıyor
G7 maliye bakanları ve merkez bankası başkanları Çarşamba günkü toplantı sonrasında yayınlanan ortak açıklamada, "İran'ın istikrarsızlaştırıcı bölgesel faaliyetleri desteklemek için silah edinme, üretme veya transfer etme yeteneğini azaltmak için gelecekte alınacak her türlü önlemin yakın koordinasyonunu sağlayacaklarını" söylediler.
BM'nin Filistin topraklarındaki insan hakları özel raportörü Francesca Albanese, Gazze'ye 25.000 ton patlayıcı atıldığını ve bunların "büyük ölçüde yapay zeka (AI) tarafından belirlenen hedefler" söyledi.