Beyaz Saray ile Netanyahu arasındaki "Gazze'de ateşkes anlaşması" polemiği sürüyor

İsrail'in Kanal 13 televizyonunun haberine göre Netanyahu, 6 İsrailli esirin öldürülmesine verilecek tepkiyi ele almak üzere Güvenlik Kabinesi üyeleriyle bir araya geldi.

Toplantıda esirlerin öldürülmesine nasıl tepki verileceğine odaklanılırken, silah kaçakçılığının önlenmesi için Gazze- Mısır sınır hattındaki Philadelphi Koridoru'nun kontrol altına alınmasının önemi vurgulandı.

Savunma Bakanı Yoav Gallant ve Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer dışındaki kabine üyelerinin toplantıya çağrılmaması ise eleştirilere neden oldu.

İsrail ordusu, 1 Eylül'de Gazze Şeridi'nin Refah kentinde bir tünelde 6 İsrailli esirin cesedine ulaşıldığını açıklamıştı. Hamas, 6 İsrailli esirin "Amerikan silahlarıyla Filistin halkını katleden İsrail bombardımanında" öldüğünü belirtmişti.

Gazze'de tutulan İsrailli esirlerin ailelerinin oluşturduğu platform, son olarak "Gazze-Mısır sınır hattındaki Philadelphi Koridoru'nda işgali sürdürmekte ısrar eden ve esir takası anlaşmalarını baltalayan" Başbakan Binyamin Netanyahu'yu 6 İsrailli esirin ölümünden sorumlu tutmuştu.

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen es-Safedi, resmi temaslarda bulunmak üzere Amman'a gelen Alman mevkidaşı Annalena Baerbock ile ortak basın toplantısı düzenledi.

Ürdün'ün, İsrail'in, Kudüs'teki kutsal mekanlara yönelik baskınlarıyla ilgili dava açmak için gerekli hukuki dosyaları hazırladığını ifade eden Safedi, bu dosyaların sunulacağı makama ilişkin bilgi vermedi.

Safedi, İsrail'in işgal altındaki Batı Şeria'daki Filistinlileri Ürdün'e tehcir etmeye yönelik her türlü girişiminin "savaş ilanı" olarak kabul edileceğini vurguladı.

Uluslararası toplumu Batı Şeria ve tüm bölge bir savaş alanına dönmeden önce harekete geçmeye çağıran Safedi, bölgedeki durumun daha kötüye gitmemesi atılacak ilk adımın Filistin topraklarındaki saldırıların durdurulması olduğunu belirtti.

Ürdün Dışişleri Bakanı, Hamas ile İsrail arasındaki dolaylı müzakerelere ilişkin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, tavır değiştirip yeni şartlar ortaya atarak müzakereleri sekteye uğrattığını dile getirdi.

Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock da konuşmasında İsrail hükümetindeki bakanların Kudüs'teki kutsal mekanlara yönelik söylem ve fillilerini kınadı ve bunların mevcut gerilimi tırmandırdığını dile getirdi.

Almanya'nın, İsrail'e silah satışını neden durdurmadığına ilişkin bir soruya Baerbock, "Silah ihracatına yönelik sıkı bir politika izliyoruz ve bu konuda kararlıyız. İsrail'e ihraç ettiğimiz silahlar savaş silahları değildir." şeklinde yanıt verdi.

Gazze ve Batı Şeria'daki durumun, Lübnan ve İran'a yansımalarından söz eden Baerbock, "Orta ve Yakın Doğu'nun gerçek bir felaketin eşiğinde olduğunu, bu bağlamda bölgede kalıcı barış ve iki devletli çözümün hayata geçirilmesinin elzem olduğunu" vurguladı.

Hamas Siyasi Büro Üyesi Halil el-Hayye, yaptığı görüntülü açıklamada, “Başkan Biden'ın mayıs ayı sonunda yaptığı açıklama sonrasında üzerinde mutabakata varılan hususlara ve Hareketin 2 Temmuz'da onayladığı 2735 sayılı BMGK kararına bağlılığımızı teyit ediyoruz.” dedi.

Hayye, yapılacak herhangi bir anlaşmanın Gazze Şeridi’ne saldırıların tamamen durdurulması, Philadelphi Koridoru da dahil Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmeyi, yerinden edilen halkın geri dönüşünü sağlamayı, insani yardımın ulaştırılması ve yeniden imarı kapsaması gerektiğini vurguladı.

Hangi taraftan olursa olsun yeni öneri ve tekliflere, sıfır noktasına dönüşe ve İsrail’in kısır döngüsüne girmeye gerek olmadığının altını çizen Hayye, yapılması gerekenin İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’ya anlaşmayı kabul etme konusunda baskı uygulanması olduğunu ifade etti.

Hayye, Netanyahu ve hükümetinin esir değişimi anlaşmasına varılmasının önündeki engel olduğunu belirterek, İsrailli esirlerin askeri güç kullanılarak kurtarılması politikasının başarısızlığa uğradığını ve daha fazla esirin ölümüne yol açacağını kaydetti.

ABD yönetiminin İsrail’e "kör tarafgirlikten" vazgeçerek İsrail hükümetine baskı uygulaması gerektiğini kaydeden Hayye, şunları söyledi:

"Yapılması gereken yeni formüller, belgeler ortaya koymak, kısır döngüye girmek, sıfır noktasına dönmek değil, yapılan onca emeğin üzerine inşa etmek, üzerinde anlaşılanları, Biden'ın konuşmasında ve hareketin 2 Temmuz'da kabul ettiği BMGK kararında belirtilenleri hayata geçirmektir ve uygulamaktır."

İsrail Başbakanı Netanyahu, dün akşam, "İsrailli esirlerin Gazze Şeridi'nin dışına kaçırılmasını engelleme" bahanesiyle Gazze-Mısır sınırındaki Philadelphi Koridoru'ndan çekilmeyeceklerini yinelemişti.

Netanyahu ve hükümeti, Hamas ile Gazze'de ateşkes ve esir takası müzakerelerinde mevcut tekliflere yeni maddeler ekleyerek anlaşmaya yanaşmamakla itham ediliyor.

Gazze'ye saldırıların durması halinde aşırı sağcı koalisyon ortaklarının hükümeti devirme tehditleri karşısında Netanyahu, İsrail'de ve uluslararası arenada ateşkes anlaşmasını sabote etmekle suçlanıyor.

Netanyahu'nun anlaşma taslağına eklediği maddelerin ve özellikle Mısır-Gazze sınır hattı Philadelphi Koridoru'nda kontrolünü sürdürme ısrarının, müzakereleri zora soktuğu vurgulanıyor.

İsrail, bu süreçte Gazze Şeridi'ndeki şiddetini de sürdürüyor. İsrail'in ABD’nin desteğiyle Gazze'ye düzenlediği saldırılarda 10 ayı aşkın sürede çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere, can kaybı 41 bine yaklaşırken bölgedeki insanlık felaketi gün geçtikçe daha da derinleşiyor.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik İletişim Danışmanı John Kirby, telekonferans yoluyla düzenlediği basın brifinginde Gazze'deki son duruma ilişkin gündemi değerlendirdi.

Kirby, Doha ve Kahire'deki ateşkes müzakerelerinden henüz net sonuç çıkmamasına rağmen birçok başlıkta ilerleme sağlandığını ancak özellikle esir takası konusunda halen anlaşmazlıklar olduğunu söyledi.

ABD olarak Gazze'de bir an önce ateşkesin sağlanmasını çok istediklerini ve bunun için çok çalıştıklarını vurgulayan Kirby, bölgeden gelen haberlerin aksine halen ümitli olduklarını ifade etti.

Netanyahu'nun, "ABD'nin anlaşmanın yüzde 90'ında mutabık kalındığı söylemi doğru değil" ve "Gazze'de ateşkese yakın değiliz" şeklindeki son açıklamaları hatırlatılan Kirby, İsrail Başbakanı'nın sözlerine doğrudan cevap vermekten kaçındı.

NETANYAHU'YA ÜSTÜ KAPALI YANIT

Kirby, "Başbakan kendi adına ve nerede duruyorsa ona göre konuşur ancak bizim İsrailli muhataplarımızla görüşmelerimiz devam edecek. Fazlasıyla zor olmasına rağmen, bazı tavizler verilirse ve liderlik gösterilirse hala bu ateşkes anlaşmasına ulaşabiliriz, buna inanıyoruz." şeklinde konuştu.

ABD'li bir yetkilinin, "anlaşmanın yüzde 90'ı tamam" şeklindeki açıklamasını da değerlendiren Kirby, "Siz buna optimizm dersiniz, ben doğru derim. Bu, (anlaşmaya) ne kadar yakın olduğumuzu gösteriyor, bu geldiğimiz yeri gösteriyor. Anlaşmanın ana çerçevesinde mutabık kalındı, şu anda biz özellikle esir takasıyla ilgili uygulama konusunda görüşüyoruz." dedi.

ABD olarak halen ateşkes anlaşmasına varılamamasından "rahatsız" olduklarını kaydeden Kirby, isim vermeden Netanyahu'nun kamuoyuna açık şekilde "anlaşmanın yakın olmadığı" yönündeki açıklamalarının sürece yardımcı olmadığını kaydetti.

ABD yönetiminden üst düzey bir yetkili, dün düzenlediği telekonferansta, Gazze'de ateşkes anlaşmasının yüzde 90'ının esas olarak tamamlandığını, "tutuklularla esirlerin takası" ve "Philadelphi Koridoru" ile ilgili müzakerelerin ise taraflar arasında sürdüğünü belirtmişti.

NETANYAHU BİR ATEŞKES ANLAŞMASININ YAKIN OLMADIĞINI SÖYLEMİŞTİ

İsrail Başbakanı Netanyahu da Amerikan Fox News kanalında katıldığı bir programda, ABD yönetiminin, "Gazze'de ateşkes anlaşmasının yüzde 90'ının tamam olduğu" yönündeki söylemini reddederek, bir ateşkes anlaşmasının yakın olmadığını söylemişti.