Güncelleme Tarihi:
Fotoğrafçı ve influencer Tati Bruening, iki hafta kadar önce Instagram'da dolanırken rahatsız edici bir durum fark etti. Reels sekmesinde olmamasına rağmen önüne sürekli Reels paylaşımları düşüyordu. O kadar ki tanımadığı insanların videoları arasından arkadaşlarının paylaştığı fotoğrafları seçemez olmuştu. Bazı paylaşımların altında açıklamalar görünmüyor, onun yerine videolar tıpkı TikTok'ta olduğu gibi ekranın tamamını kaplıyordu.
Bu değişiklikler nedeniyle canı sıkılan Bruening bunu yansıtan bir "meme" hazırladı. Bruening, meme'de yüksek mevkilerdeki birilerine seslenerek, "INSTAGRAM'I YENİDEN INSTAGRAM YAPIN (tiktok gibi olmaya çalışmayı bırakın ben sadece arkadaşlarımın tatlı fotolarını görmek istiyorum.) SAYGILARIMIZLA, HERKES" diyordu. ('Miim' diye okunan 'meme'ler kısaca internet kullanıcıları tarafından üretilip paylaşılan esprili görsel, video, metin gibi içerikler şeklinde tanımlanıyor.)
Bu görseli Instagram'da paylaştı, altına da Instagram'ın değişmesini istemeyenlerin imza verebilmesi için açtığı Change.org kampanyasının linkini iliştirdi. Sonrasında yaşananları ise kendisi bile tahmin edememişti.
Şakayla karışık hazırlayıp paylaştığı o görsel, kısa süre içinde Instagram'ı yıktı. Önce yüzlerce sonra binlerce beğeni aldı. Profilden profile, hikâyeden hikâyeye virüs gibi yayılıyordu.
Ardından geçtiğimiz pazartesi günü meme'i 362 milyon takipçiyle Instagram'ın en popüler kadını ve en popüler üçüncü kullanıcısı olan Kylie Jenner "LÜTFEEEEENNNN" mesajıyla hikayesinde paylaştı. Ardından kız kardeşleri Kim ve Kourtney Kardashian da Jenner'a kendi 'lütfen'leriyle katıldı.
Instagram'da en popüler yedinci kullanıcı olan Kim Kardashian 327 milyon, Kourtney Kardashian ise 192 milyon takipçiye sahip. Buna bir de Jenner'ı ve Kardashian'ları takip etmedikleri halde paylaşımlarını diğer kullanıcılar ya da medya aracılığıyla görenleri eklediğimizde kitlenin büyüklüğü katlanıyor.
Bu gönderiyi Instagram'da gör
Nitekim Kylie Jenner ile ablalarının paylaşımları konuyu bir anda Instagram'dan ana akım medyaya taşıdı. Bruening'in başlattığı imza kampanyasına da imza yağmaya başladı. (Kampanyada 1 Ağustos itibarıyla 282 binden fazla imza var.)
Sözün kısası Bruening sosyal medya kullanıcılarının bam teline basmıştı ve "Instagram'ı Yeniden Instagram Yapın" çağrısı viral olmuştu.
INSTAGRAM VE META ÖNCE DEVAM DEDİ
Meme'in kısa sürede patlama yapmasının ardından 21 yaşındaki Bruening, insanları görseli daha fazla paylaşmaya teşvik eden açıklamalar yaptı.
Kısa süre içinde internette birçok kullanıcı akışlarının tanımadıkları insanlara ait fotoğraf ve Reels paylaşımlarıyla dolu olmasından ve uygulamayla ilgili diğer değişikliklerden şikâyet etmeye başladı.
Ortalık bir anda o kadar karıştı ki Instagram yetkilileri sessiz kalamadı. Jenner ile Kardashian'ların paylaşımlarının ardından salı günü Instagram CEO'su Adam Mosseri kendi Instagram hesabı üzerinden bir açıklama yapmak zorunda kaldı.
Diplomatik bir tonla kullanıcılara seslenen Mosseri, özetle "Şikayetlerinizi duyuyoruz, üzgünüz ama yapacak bir şey yok" dedi.
Instagram'ın videoya kaymakta olduğunu, platformdaki değişikliklerden bağımsız olarak insanların videoları fotoğraflara kıyasla daha fazla beğenip paylaştığını belirten Mosseri, "Dürüst olmam gerek. Zaman içinde videonun Instagram'da kaplayacağı alanın daha da artacağına inanıyorum" diye konuştu.
Mosseri Instagram'ın değişim sürecinin başında olduğunu da hatırlatarak, "Şunu da açıkça belirtmek istiyorum: Güncelleme henüz iyi durumda değil" dedi.
Mosseri'nin ardından Instagram kullanıcılarına bir darbe de Mark Zuckerberg'den geldi.
Instagram'ın şemsiye şirketi Meta'nın gelirlerinde kayıp yaşadığının duyurulmasının ardından CEO Zuckerberg, çarşamba günü yatırımcılarla bir video konferans görüşmesi gerçekleştirdi.
Zuckerberg görüşmede yaptığı açıklamada 2023 itibarıyla, Instagram kullanıcılarının akışlarındaki içeriklerin yüzde 30'dan fazlasının yapay zekâ tarafından önerilen ve kişilerin takip etmedikleri kullanıcılar tarafından paylaşılan içeriklerle dolu olacağını söyledi.
Bu özelliği "algoritmik keşif" olarak adlandıran Zuckerberg, Reels'ın kullanıcı sayısında ve etkileşimde artışın itici gücü olduğunu vurguladı. Reels'da geçirilen sürede yüzde 30 artış yaşandığını ifade eden Zuckerberg, önümüzdeki dönemde şirket olarak bu özelliğe daha fazla yükleneceklerini söyledi.
SONRA GERİ ADIM GELDİ
Ancak bu kararlılık sadece 1 gün sürdü.
Perşembe günü Meta'dan yapılan açıklamada, tepki çeken güncellemelerin geri alındığı duyuruldu. Tam ekran fotoğraf ve video paylaşımlarıyla ilgili testlerin durdurulduğu belirtilen açıklamada, algoritmanın önerdiği içeriklerin kullanıcıların akışlarındaki sayısının da azaltılacağı ifade edildi. Ancak platformda paylaşılan tüm videoların Reels olarak yüklenmesini beraberinde getiren değişiklik kalıcı olacak.
Resmi açıklamadan birkaç saat önce de Mosseri, teknoloji sitesi Platformer'a yaptığı açıklamada, şikayetlere konu olan değişikliklerin geri alınacağını söylemişti. Mosseri, "Risk aldığımız için memnunum. Ara sıra başarısız olmazsak yeterince büyük ya da cesurca düşünmüyoruz demektir" sözleriyle yaşananların büyük bir fiyasko olduğunu ifade etmiş oldu.
Instagram CEO'su şöyle devam etti: "Ama kesinlikle geriye doğru büyük bir adım atmalı ve kendimize çekidüzen vermeliyiz. Çok şey öğrendiğimiz zaman yeni bir fikirle ya da bir yinelemeyle geri geliriz. Şimdi bunun üzerine çalışacağız."
Kullanıcıların memnuniyetsizliklerinin verilere de yansıdığını ifade eden Mosseri, "Yeni akış tasarımı sonrası kullanım verileri çok iyi değil. O yüzden bir adım geri gidip kendimizi toplayıp nasıl ilerleyeceğimize karar vermemiz gerek" diye konuştu. Bir başka deyişle bu özelliklerin önümüzdeki dönemde yeniden gündeme gelmesi söz konusu olabilir.
Algoritmanın tavsiye ettiği içeriklerin azaltılmasına da açıklama getiren Mosseri, "Kendi alanınızda daha önceden takip etmediğiniz bir şey keşfedecekseniz, bunun için çıta yüksek olmalı, göreceğiniz içerik harika olmalı. Bu içeriği gördüğünüzde çok memnun olmalısınız. Bunun şu an yeterli seviyede olduğunu düşünmüyorum. O yüzde akıştaki tavsiyelerin oranı anlamında da geri adım atmamız gerektiğini düşünüyorum" dedi.
KYLIE JENNER'IN PAYLAŞIMI NEDEN BU KADAR GÜÇLÜ?
Bu durumda akla şu soru geliyor: Dünyanın en büyük şirketlerinden biri böyle bir geri adımı neden attı? Jenner ve Kardashian'ların hikayeleri nasıl bu kadar etkili olabildi?
Instagram'ın bu noktada geçmişte edinilen tecrübelere bakarak hareket ettiğini söylemek mümkün.
Sosyal medyadaki gücü çok büyük olan bu tür ünlülerin platformlardaki değişikliklere dair yorumları daha önce de ses getirdi. Örneğin Şubat 2018'de Snapchat ara yüzünde bir güncelleme yaparak kullanıcıların farklı özellikler arasında geçiş yapmak için ekranı kaydırmalarını zorunlu kıldı.
Bu değişikliğin ardından yine Kylie Jenner bir tweet atarak, "Eeee Snapchat'i artık hiç açmayan başkaları da var mı? Yoksa sadece ben miyim... Off bu çok üzücü" diye yazdı.
Ardından sadece bir hafta içinde Snapchat'in şemsiye şirketi Snap'in piyasa değerinde 1,3 milyar dolar kayıp yaşandı.
Diğer yandan bu en güçlü influencer'ların verdikleri tepkinin bir kartopu gibi büyümesi de önemli bir risk. Nitekim son güncellemelere tepki gösteren ünlüler sadece Kardashian'lar ve Jenner'la sınırlı değildi. Onların ardından birçok ünlüden de şikayetler geldi.
Örneğin 39 milyon takipçili Chrissy Teigen, Mosseri'nin videosunu altına, "biz video paylaşmak istemiyoruz Adam haha" diye yazdı. The Daily Show'un sunucusu komedyen Trevor Noah da değişikliklerden şikâyet edenlerden biriydi. Noah, "Her şey reklam ve akışınız takip etmediğiniz insanlarla dolu" dedi.
Makyaj YouTuber'ı James Charles ise 23 milyon takipçisinin göreceği şekilde, "Videoda bu kadar büyüme olmasının nedeni video paylaşmaya ZORLANMAMIZ. Videoya kayış sektör genelinde değil TikTok genelinde" yorumunu yaptı.
KULLANICILAR TIKTOK İSTİYOR MU İSTEMİYOR MU?
Peki Instagram kullanıcıları neden platformun TikTok gibi olmasını istemiyor? Aslında buna en iyi cevap verecek kişi, isyanı başlatan Bruening. Instagram'da 329 bin, TikTok'ta ise 2,5 milyon takipçisi olan Bruening, Gizmodo'ya yaptığı açıklamada, durumu şu sözlerle özetledi:
"TikTok'ın izleyici kitlesi de içerik türü de Instagram'dan çok farklı. Ben bu iki uygulamayı rakip olarak görmüyorum. Bence Instagram gerçek hayattaki insanlarla bağ kurmamıza hizmet ediyor, TikTok ise eğlence amacına..."
Ancak Meta ve Instagram yetkilileri aynı fikirde değil.
Mark Zuckerberg daha 2018 yılında yaptığı bir sunumda, ergenlik çağındaki kullanıcıları diğer platformlara kaptırmayı bir "varoluşsal tehdit" olarak nitelendirmişti. Bu tehditlerin başında da bir başka Çin şirketi Snapchat ve TikTok geliyor. Bu rakip platformların yeni nesil kullanıcıların gözündeki en ilgi çekici özellikleri, Meta platformlarına entegre edilerek gençlerin ilgisi tazelenmeye çalışıyor.
Zuckerberg geçmişte bu stratejiyle önemli başarılar elde etti. Örneğin 2007'de kurulan Facebook'a rakip olabileceği öngörülen sosyal medya platformu Friendfeed'i Zuckerberg, 2009 yılında 15 milyon dolar ve 32,5 milyon dolar değerindeki Facebook hissesi karşılığında satın aldı. Ardından Friendfeed'in sevilen özellikleri Facebook'ta karşımıza çıktı.
2013 yılında Facebook'un genç kullanıcılar nezdindeki çekiciliğini kaybettiğini fark eden Zuckerberg, bu kez Snapchat'i satın almak için teklifte bulundu. Ancak teklif reddedildi. Bunun üzerine elinde olan uygulamalarla gençleri çekme yoluna giden şirket 2016 yılında Snapchat'ten kopyaladığı ve 24 saatte silinen paylaşımlardan oluşan Hikayeler özelliğini Instagram'a getirdi.