Kuzey Kore'ye yaptırımlar kapıda
Güncelleme Tarihi:
BM Güvenlik Konseyi'nin beş daimi üyesi ve Japonya bugün toplanarak, nükleer deneme yapması dolayısıyla Kuzey Kore'ye uygulanacak olası yaptırımları görüşecek. New York'ta Kuzey Kore'yi nükleer çalışmalardan vazgeçmeye zorlayacağı düşünülen 3 başlık gündeme gelecek...
KUZEY KORE'DEN NE İSTENİYOR?
- Sivil ve askeri nükleer programlarından vazgeçmesi
- Derhal ve şartsız 6'lı görüşmelere dönmesi
- Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Anlaşması ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu kontrolüne uyması
- Bu isteklerin 30 gün içinde yerine getirilmesi
AMBARGO KAPIDA
- Silah ve buna bağlı malzeme ile nükleer teknolojiye veya füzelere ait malzeme ambargosu
- Kuzey Kore gemilerinin ve uçaklarının diğer ülkelerin limanlarına ve havaalanlarına girişine izin verilmemesi. Ayrıca ülkeye kargo giriş çıkışlarının kontrolü ve tüm para transferlerinin dondurulması
- Kuzey Kore'den ithalatın ve ülke yöneticilerinin dışarıya seyahatinin yasaklanması
NE OLABİLİR?
- K. Kore zaten Dünya'dan izole bir yaşam sürüyor ve ekonomik sıkıntı içinde. Bu yüzden 2 milyona yakın insanın açlık sınırının altında hayatını sürdüğü ülkeye yönelik yaptırımların işe yaraması uzun sürebilir.
- Kuzey Kore'ye petrol ve gıda sağlayan Çin, gerçekten bir çaba harcamadığı sürece Kuzey Kore'nin umursamaz tavrı devam edecek. Bu nedenle anahtar Çin'in elinde.
BM KARARI KESİN DEĞİL
- BM'ye sunulan ABD önerisini Japonya, İngiltere ve Fransa destekliyor
- Ancak Çin ve Rusya kararsız. İki ülkenin de Güvenlik Konseyi'nde veto hakkı var.
ÇİN DE KIZGIN
- Nükleer deneme Kuzey Kore'ye daha ılımlı yaklaşılması çağrıları yapan Çin için de bir başarısızlık. Deneme yapılmasına karşı uyarılarda bulunmuştu, şimdi denemenin yapılmış olmasını küstahlık olarak niteliyor.
- Çin'in harekete geçip geçmeyeceğini bekleyip görmek gerekecek. Pekin nükleer silaha sahip bir Kuzey Kore istemiyor ama Kore yarımadasında istikrarsızlığa neden olabilecek bir adım atılmasına da karşı.
- Kuzey Kore'nin, yaptırımların neden olabileceği bir çöküş yaşaması ve doğacak mülteci akını istikrasızlığın en önemli nedeni olacak.
K. KORE NEDEN BÖYLE BİR ŞEY YAPTI?
- Kuzey Kore'nin lider kadrosu ise nükleer silaha sahip olarak hem içerde hem de dışarda büyük kazanımlar elde edebilir.
- İç kamuoyu nezdinde düşmanlarından gelen tehdide ilişkin bir propaganda ve sonrasında da destek kazanabilir.
- Uluslarararası düzeyde ise, diğerlerini ''söylediklerini dikkate almaya' zorlayabilir.
- Hedef olacağı tecrit bakımından ödeyeceği bir bedel var, ancak zaten tecrit ve yaptırımlara hedef olduğu için bunu pek de umursamıyor. BM Güvenlik Konseyi, Kuzey Kore'nin temmuz ayında yaptığı füze denemeleri ardından kabul ettiği 1695 sayılı kararla Kuzey'le füze teknolojisi ticaretini yasaklamıştı. Ama karar füze programını durdurmaya yetmedi.
- Hindistan, Pakistan ve İsrail'in pek de ciddi bir cezalandırmayla karşılaşmadığını gören Kuzey Kore, kaybedecek bir şey olmadığını hesaplamış olabilir.
- Irak'ın başına gelenler dikkate alındığında Kuzey Kore, muhtemel bir saldırıyı caydırmanın en iyi yolunun nükleer savunma olarak görebilir.
Ban Ki-moon
- BM Güvenlik Konseyi'nin pazartesi günü Kuzey Kore'ye ilişkin kararını alması bekleniyor.
Aynı gün Güney Kore dışişleri bakanı Ban Ki-moon'un da genel kurula yeni genel sekreter adayı olarak önerilmesi bekleniyor.
- Bazıları nükleer denemeyle genel sekreter seçiminin aynı güne denk gelmiş olmasını tesadüften öte bir gelişme olarak görüyor. Pyongyang, pek de zarif olmayan bir üslupla Güney'in önemli gününde Kuzey Kore'nin ''gözardı edilemeyeceği''ni hatırlatıyor.