Kuzey Irak’ta başkanlık krizi

Terör örgütü Irak Şam İslam Devleti’ne karşı savaş yürüten, ciddi ekonomik problemlerle boğuşan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY), başkanlık krizi yaşıyor. Kürdistan Demokrat Partisi’nin(KDP)kurucusu Molla Mustafa Barzani’nin oğlu Mesut Barzani’nin 10 yıllık başkanlık görevi süresi dün itibariyle sona erdi. Barzani, 2005 yılında parlamento tarafından, 2009’da ise halk oyuyla IKBY Başkanı seçilmişti. Barzani’nin 2013 yılında görev süresi dolmuş ancak IKBY Parlamentosu, Barzani’nin görev süresini 20 Ağustos 2015’e kadar uzatmıştı. Dün bu süre de doldu ve yasalara göre, Barzani iki dönemden fazla başkan olarak görev yapamıyor. Parlamento şimdi ikinci kez Barzani’nin görev süresini uzatmaya hazırlanıyor. Ancak bu konudaki partiler arasındaki anlaşmazlık, günlerdir yapılan görüşmelere rağmen de dün çözülemedi.

Türkmenlerden Barzani’ye destek

Önceki gün IKBY Parlamentosu’nda Celal Talabi'nin lideri olduğu Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB), Goran Hareketi (Değişim Bloku) ve İslami Toplum Partisi(Komel) çağrısıyla “başkanlık krizini” görüşmek üzere olağanüstü oturum gerçekleşecekti. Muhalefet partileri oturum için gerekli 56 sayısına ulaşarak, ortak hazırladıkları “başkanlık yasa tasarısını” meclisten geçirmeyi planlıyordu. Böylece Barzani’nin yetkilerinin kısıtlanması ve başkanlık seçiminin parlamento tarafından yapılması öngörülüyordu. Barzani’nin liderliğini yaptığı KDP partisi, Barzani’nin görev süresinin ikinci kez uzatılmasında ısrar edip yasa tasarısına karşı çıkarak parlamento oturumunda yer almadı. Türkmen partiler ile Hristiyan azınlık parti ve gruplarının yanı sıra Yekgirtu’dan 5 milletvekili de Barzani’ye destek için oturuma katılmadı. Goran’dan 24, KYB’den 18, Komel İslam’dan 6 ve Yekgirtu’dan 5 milletvekilinin katıldığı oturum, gerekli olan 56 sayısına ulaşılamadığı için ertelendi. Dün de 5 büyük parti KDP, KYB, Goran Hareketi, İslami Birlik Partisi ve İslami Toplum Partisi (Komel) “başkanlık krizi”ni görüşmek üzere yeniden toplandı. Görüşmede Mesut Barzani’nin durumu ve başkanlık seçimlerinin nasıl yapılacağı ele alındı ancak sonuç çıkmadı. KDP’nin başkanlık konusunda ikili anlaşmalar yapmayacağı, KDP’nin “milli mutabakat” önerdiği haberleri geldi. Parlamento Pazar günü yeniden toplanacak.

‘Meclis başkanı görevi devralmalı’

Bölgenin en büyük partilerinden Goran Hareketi, Barzani’nin görev süresinin dün itibariyle sona erdiğini ve Başkanlığa Parlamento Başkanı Yusuf Muhammet’in vekalet etmesi gerektiğini savunuyor. Goran Hareketi’nden Barzo Majid, “Bölge yasal bir boşluk yaşıyor. Eğer siyasi partiler bir çözüm üzerinde anlaşamazlarsa meclis başkanı, seçimler yapılana kadar iki ay boyunca IKYB başkanlığı görevini devralmalı” diye konuştu. Kürdistan Yurtseverler Birliği’nden Saadi Ahmed Bira ise “Bugün(dün) Kürt partileri arasında bir görüşme var. Şuan için anlaşmaya varıp varmayacağımızı bilmiyoruz” dedi. KDP ise, Adalet Bakanlığı Komisyonu’nun geçtiğimiz günlerde aldığı karara dayanarak yeni başkan seçilene kadar Barzani’nin görevinde kalacağını ifade ediyor.

ABD Barzani’yle devam diyor

Başkanlık süresi dün sona eren Barzani’nin görevine devam etmesi bekleniyor. Erbil merkezli Rudaw sitesi, tarafların önümüzdeki günlerde anlaşmaya varmalarının beklendiğini yazdı. Siteye göre "ABD anlaşmazlığın uzlaşmaya doğru gittiği garantisi aldı". Erbil’de gerçekleştirilen ve tüm siyasi partilerden temsilcilerin hazır bulunduğu iki gün önceki toplantıya ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Brett McGurk, İngiltere’nin Bağdat Büyükelçisi Frank Baker ve Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri de katılmıştı. McGurk, Baker ve BM yetkililerinin başkanlık krizini çözmek için “ara bulucu” oldukları iddia edildi. IŞİD ile mücadelede önemli bir rol üstlenen Barzani ile çalışmak istediklerini söyleyen McGurk, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, siyasi partilerin daveti üzerine toplantılara katıldığını belirterek “Savaşta şehit olan bin 200 Peşmerge için DAEŞ tehdidine karşı Kürdistan’ın acil birlik olması lazım. Teröristler parçalanmadan besleniyor” demişti. İngiltere’nin Bağdat Büyükelçisi Frank Baker de Twitter hesabından Barzani’yi destekleyici mesajlar verdi. Irak Türkmen Cephesi Milletvekili Aydın Maruf ise “Toplantıda yabancı temsilciler, bölgenin hassas bir süreçten geçtiğini söyleyerek, ‘Biz Barzani’nin iki yıl daha görevde kalmasını destekliyoruz’ dediler. ABD, bu meselede ara bulucu rolünü üstlendi” açıklamasında bulundu. Siyasi uzmanlar, liderlik çekişmesinin, Kürt bölgesinin çok kritik iki ayrı gerilimle aynı anda karşılaştığı bir dönemde yaşandığına dikkat çekiyor. Birincisi IŞİD’in bölgedeki ilerleyişi. İkincisiyse, Türk savaş uçaklarının Kuzey Irak’ta PKK’nın kontrolündeki bölgelere düzenlediği hava saldırıları.