Kutlama telefonunda Suriye uzlaşması: Esad mutabakatı

ABD Başkanı Donald Trump’ın referandumdaki başarısını kutlamak için Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı aradığı önce Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi’nden yapılan yazılı açıklamayla duyuruldu. Birkaç saat sonra da Washington’dan tebrik görüşmesiyle ilgili açıklama geldi. Washington’dan yapılan açıklamanın, Ankara’dan yapılan açıklamanın birebir İngilizcesi olması, görüşmenin hangi boyutlarının kamuoyuna açıklanacağı noktasında tarafların önceden mutabakata vardığının teyidi niteliğindeydi. Beyaz Saray’ın Trump ile Erdoğan görüşmesine dair açıklamasında usulsüzlük iddialarıyla ilgili bir ifade yer almazken, görüşme öncesinde Beyaz Saray Sözcüsü Sean Spicer ve ABD Dışişleri’nin yaptığı açıklamada ise AGİT heyetinin hazırlayacağı referandum raporuna vurgu söz konusuydu.

RAKKA OPERASYONUNU GÖRÜŞTÜLER

Referandum tebriği için yapılan yaklaşık 45 dakikalık telefon görüşmesine Suriye konusu damga vurdu. Trump, Esad rejiminin kimyasal silah saldırısı karşılığında ABD tarafından cezalandırılmasına verdiği destek için Erdoğan’a teşekkür etti. Trump ve Erdoğan, Esad’ın yaptığı eylemlerden sorumlu tutulması gerektiği konusunda mutabık kaldı. Rakka operasyonu telefon görüşmesinin Ankara açısından öncelikli gündem maddesiydi. Erdoğan, referandumdan 3 gün önce Savunma Bakanı Fikri Işık’ı Washington’a göndererek masaya koyduğu ‘YPG’siz Rakka operasyonu’ planını ve Ankara’nın hassasiyetlerini hatırlattı.

BEYAZ SARAY’DA AGİT SORUSU

Erdoğan görüşmesi öncesinde Türkiye’deki referandum Beyaz Saray’ın günlük basın brifinginde de gündeme geldi. Amerikalı bir gazetecinin ‘Uluslararası gözlemcilerin, bu referandum sayesinde Erdoğan’ın süper yetkilerle donatılacağına dair endişelerinin Trump’ın Beyaz Saray’ı tarafından paylaşılıp paylaşılmadığı’ yönündeki sorusu üzerine Sean Spicer, AGİT raporuna işaret etmekle yetindi ve “Uluslararası bir komisyon değerlendirmesini yapıyor ve 10-12 gün içinde bir rapor açıklayacak. Bunu bekleyeceğiz, bırakalım şu anda onlar işini yapsın’ dedi. İlerleyen saatlerde Beyaz Saray’ın Erdoğan’a tebrik telefonunu teyit etmesi Amerikan medyasında negatif yorumlara neden oldu.

DIŞİŞLERİ’NDEN İNCE AYAR

ABD Dışişleri Sözcüsü Mark Toner ise nihai AGİT raporunun kritik önem taşıyacağına işaret etti. Toner’ın açıklaması özetle şöyle: “Ön çalışmada seçim şartları ve kampanyaya ilişkin olarak detaylandırılan kaygıları not ettik. Anladığımız kadarıyla nihai raporun hazırlanması birkaç hafta alacak. Bu raporu dört gözle bekliyoruz. Türk hükümetinin Türkiye anayasasının garanti altına aldığı ve Helsinki Nihai Senedi gibi uluslararası yükümlülüklerinin öngördüğü şekilde, 16 Nisan referandumunda kullandıkları oydan bağımsız olarak bütün vatandaşlarının temel hak ve özgürlüklerini korumasını bekliyoruz. ABD, ikili ilişkilerin güçlendirilmesi hedefine bağlıdır. ABD, Türkiye’nin demokratik gelişimini desteklemeye devam ediyor.”