Zeynel LÜLE BRÜKSEL
Oluşturulma Tarihi: Eylül 14, 2007 00:00
Belçika’da üç aydır hükümet kurulamıyor. Kral’ın hükümeti kurma görevi verdiği Flaman lider Yves Leterme, bölünmeyi derinleştiren reformlar öngördüğü gerekçesiyle Fransızca konuşan Valonları ikna edemedi. Bunun üzerine Çek-Slovak benzeri ’kadife boşanma’ gündeme gelmeye başladı.
FEDERATİF yapıya sahip olan Belçika’nın 10 Haziran’dan bu yana "hükümetsiz" olması ve Flaman ile Valonlar arasında görüş birliğinin oluşamaması, ülkenin bölünme senaryolarını artırdı.
Seçimlerden güçlü çıkan ve Kral 2’nci Albert tarafından hükümeti kurmakla görevlendirilen Flaman Hıristiyan Demokrat Parti (CDV) lideri Yves Leterme, koalisyon için Fransızca konuşan Valon partilerini ikna edemedi. Partiler, Yves Leterme’in parti programında yer alan ve bölgelerin yetkisinin "bağımsızlığa yakın" artırılması ile ilgili reform yapılmasına karşı çıktı. Flamanların "bölünmeyi kolaylaştırıcı" olarak nitelendirilen bu tavrına karşı koyan Valon partiler, Leterme’in başbakanlığında bir koalisyona yanaşmadılar. Valonlar, Flamanların reformlarının ülkeyi Çekoslovakya benzeri kadife bir boşanmaya götüreceğinden endişe duyuyor.
MİLLİ MARŞI BİLMİYOR
Bölünmenin bayraktarlığını yapan Leterme, Valonlar arasında pek sevilmiyor. 21 Temmuz’daki milli bayramın hangi nedenle kutlandığını bilememişti. Yves Leterme ayrıca, kendisine "Belçika’nın milli marşı olan ’Barabançonne’u bilip bilmediğinin sorulması üzerine de, "biraz bildiğini" söylemiş ve ardından Fransa’nın milli marşı olan "Marseillaise"i okumaya başlamıştı.
Leterme, geçen yıl bir Fransız gazetesine verdiği demeçte ise "Belçika’nın tarihin bir kazası olduğunu" söylemiş, Flamanların yaşadığı Flander bölgesinin ve Flaman menfaatinin Belçika’dan daha öncelikli olduğunu belirtmişti. Leterme’ye göre Belçika halkını oluşturan etnik gruplar arasında sadece ’Kral, futbol takımı ve bira ortaklığı’ kalmıştı.
Leterme’in gafları bununla bitmedi. Fransızca konuşan Valonları, "Flamanca öğrenecek yeteneği ve zekası olmayan insanlar" olarak nitelendirmişti. Belçika Kralı Albert’in de "iyi Flamanca konuşmayı beceremediğini" söylemiş ve bu sözleri uzun süre tartışılmıştı.
Belçika’nın hediyeleriTenten: Çizer Herge’nin eseri olan gazeteci Tenten’in Maceraları.
Saksofon: 1840’larda Belçika doğumlu enstrüman yapımcısı Adolphe Sax tarafından icat edildi.
Şirinler: 1940’larda karikatürist Peyo tarafından yaratıldılar.
Beden Kütle Endeksi: Obezitenin ölçülmesi için kullanılan endeks matematikçi Lambert Adolpeh Quetelet’in buluşu.
Sporcular: Tenisçi Justine Henin, bisikletçi Eddy Merckx.
Caz ustası Toots Thielemans.
Sorularla BelçikaNasıl kuruldu, etnik dağılımı nedir?
1830 yılında Avrupa’nın güçlü devletleri arasında tampon olarak kuruldu. Zenginliğinin büyük bir kısmı, Kongo sömürgesiyle elde edildi. Ülkenin güneyinde Fransızca konuşan Valonlar, 11 milyon nüfuslu ülke nüfusunun yüzde 32’sini oluşturuyor. Flamanlar yüzde 58’ini, Brüksel ise yüzde 10’unu oluşturuyor.
Yönetim yapısı nasıl?
Belçikalılar, 1980’li yılların başında, "model olmak" iddiasıyla yöneldikleri federal sistemle yerel parlamento ve yönetimlerin yetkilerini genişletti. Valonya, Flander ve Brüksel bölgelerinde farklı hükümetler kurulurken, "ayrılıkçılık" (seperatisme) ülke anayasasının "temel ilkeleri" arasında yer aldı. Bu durum, Valonlar, Flamanlar ve Brükselliler arasındaki kopukluğu artırırken, menfaat çatışmalarını da hızlandırdı.
Etnik grupların bölünmeye yaklaşımı nasıl?
"Ulusal marş" ve "bayrak" gibi kavramların geniş ölçüde anlam yitirdiği ülkede, "Belçikalı" kavramı, giderek yerini "Flaman", "Valon" ve "Brükselli" kavramlarına bıraktı.
Niye boşanmak istiyorlar?
Belçika suni bir oluşum. Belçika’da kişi başına düşen milli gelir 31.500
dolar. Valon bölgesinde bu rakam 25 bin dolar. Flaman kesiminde işsizlik yüzde 8, Valonya’da ise yüzde 20. Flamanlar, Valonların sosyal sigorta ve hastane masraflarını karşılamayı reddetme eğilimine girdi. Aslında zengin Flamanlar, yoksul Valonları sırtlamak istemiyor.
Boşanma nasıl sonuçlanır?
Flamanların yüzde 40’ı boşanmadan yana. Valonların ise sadece yüzde 8’i boşanmadan yana. Boşanma durumunda Valonlar, "Fransa’ya ilhaktan" söz ederken, Brüksel Bölgesi "bağımsızlık" ve "AB’ye sığınma" formüllerini gündeme getiriyor. Flamanlar ise "tam bağımsızlıktan" yana.