Komünistler Yeltsin'i dize getirdi

Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, parlamentonun alt kanadı Duma'da çoğunluğu elinde bulunduran Komünistlere sonunda boyun eğdi ve Dışişleri Bakanlığı vekili Yevgeni Primakov'u başbakan adayı ilan etti. Duma'nın üç kez red oyu verdiği Viktor Çernomırdin'den vazgeçen Yeltsin, Primakov'un başbakanlığı konusunda daha oylamaya gidilmeden Komünistlerin desteğini aldı. Komünist Parti Lideri Gennadi Zyuganov, ‘Primakov Duma'dan onay alacaktır’ dedi.

Duma'nın komünist Başkanı Gennadi Selezniyov da ‘Primakov çok akıllıca bir seçim. Kendisini çok iyi tanıyoruz.Kuşkusuz Duma'nın desteğini kazanacaktır’ diye konuştu.

Bugün yapılması beklenen oylamada Primakov'un başbakanlığı reddedildiği takdirde Anayasa gereği parlamento feshedilecek ve üç ay içinde genel seçimlere gidilecek. Ancak Yeltsin üzerinde uzlaşmaya varılacak bir isim olan Primakov'u aday gösterdiği için böyle bir tehlike ufukta görünmüyor. Komünistlerin Başkan Yeltsin'e verdiği, kabul edebilecekleri başbakan adaylarından oluşan beş kişilik listede Primakov'un adı da yer alıyordu.

Sovyetler Birliği döneminde Politbüro üyesi olan Primakov, liberal eğilimli Yabloko hareketinin desteğine de sahip. Yeltsin'in yakın müttefiki olduğu halde milliyetçiler de Primakov'u beğeniyorlar.

Primakov'un ekonomi yönetimi alanında deneyim sahibi olmaması ise müstakbel başbakanın dezavantajı olarak görülüyor. Komünistler, Primakov başkanlığındaki yeni hükümetin sol eğilimli isimlerden oluşmasını ve ülkenin içinde bulunduğu ekonomik krize çare olacak yeni bir reform paketi oluşturulmasını bekliyor. Ancak siyasi gözlemciler, Batı baskısı altındaki Moskova'nın önünde serbest piyasa reformlarından dönüş yolu olmadığını belirtiyorlar,

Nitekim Yeltsin'in dün Almanya Başbakanı Helmut Kohl'le yaptığı telefon görüşmesinde, reformların devam edeceğine ilişkin güvence verdiği belirtildi.

ISRARCI DEĞİLİM

Yeltsin'in yeni adayını açıklamasından önce Çernomırdin başbakanlık adaylığından geri çekildiğini ve Primakov'a destek verdiğini bildirdi. Çernomırdin ‘Bu ortamda başbakan olmak için daha fazla ısrar edemezdim. Komünistler Rusya'yı iç savaşa sürüklemek pahasına da olsa bana karşı savaş ilan etmiş durumdaydı. Yeltsin ısrar etseydi Başbakan olurdum, ama Rusya'da iç savaşın çıkmayacağı güvencesi yoktu. Hepimiz kaybedebilirdik.' Çernomırdin, Primakov'un Yeltsin tarafından güçlükle ikna edilerek Başbakan adayı gösterildiğini de sözlerine ekleyerek 'Primakov akıllı adam. Ekonomiyi bilen iyi yardımcılarla hem krizin üstesinden gelebilir, hem siyasi çalkantıların sona ermesini sağlar' dedi.

Her devrin adamı Primakov

Yeltsin'in yeni başbakan adayı Yevgeni Primakov, önemli diplomatik ve siyasi kariyere sahip. Rusya'nın bir numaralı istihbaratçısı olarak tanınan ve Dışişleri Bakanlığı görevini vekaleten yürütmekte olan 68 yaşındaki Primakov'un en önemli özelliği her dönemde her kesimden taraftar toplayan bir kişilik olması. Dışişleri Bakanı olarak Batı'ya karşı şahince yaklaşımıyla dikkat çeken Primakov Sovyetler Birliği döneminde Politbüro üyeliğine getirilmeden önce Arap ülkelerinde yıllarca gazeteci olarak çalıştı; Sovyet yönetimiyle Arap liderleri arasında kuryelik yaptı. Irak'ta yıllarca diplomatik görevde bulunduğu için Körfez Savaşı sırasında dönemin Sovyet lideri Mihail Gorbaçov tarafından Irak özel temsilciliğine atandı. İngilizce, Arapça ve Gürcüce bilen Primakov, 1991 yılında Yeltsin tarafından, KGB'nin yerine oluşturulan Rusya Dış İstihbarat Servisi'nin başına getirildi. 1996 yılında ise Dışişleri Bakanı oldu. Bundan sonra Rusya ile ABD arasında 91 yılında Andrey Kozirev tarafından başlatılan 'pembe ilişkiler' dönemi sona erdi. Primakov Rus iş çevrelerinden farklı olarak, Azeri petrolünün önünde sonunda Rusya topraklarından geçeceği görüşünü savunuyor.