Kök hücre mucizesi

Kök hücreler, Parkinson'dan kalp hastalıklarına kadar yeni tedavi metotlarının geliştirilmesi için umut veriyor. Bilim adamları şimdiye kadar kök hücrelerle farelerde kriz sonrası kalpteki hasarı onardılar, Parkinson'un tedavisinde önemli adım attılar. Son olarak ise beyine kök hücre naklederek, felç tedavisinde umut verici sonuç elde ettiler.

Felci tedavi ettiler

Londra'daki Psikiyatri Enstitüsü ve merkezi Guilford kentinde olan ReNeuron Şirketi, felç sonrasında beyinde ve dolayısıyla vücut fonksiyonlarında yaşanan hasarı, kök hücrelerle tedavi etmeyi denediler. Araştırma felçli fareler üzerinde yapıldı. Bilimadamları kök hücre alıp, felçli farelerin beyinlerine nakletti. Kök hücreler, beynin hasarlı bölümünü bulup onarıma katkıda bulundular. Kök hücre nakledilen farelerin bir süre sonra hareket ve algılama kabiliyeti gelişti. Kök hücre nakliyle beyinde anahtar rol oynayan ApoE adındaki proteinin üretimi de arttı. Bu protein beynin kendi kendini tamir etmesine katkıda bulunduğu için protein seviyesinin yükselmesi olumlu bir gelişme olarak algılanıyor. Araştırmayı yürüten Dr Helen Hodges, ‘Hücrelerin hasarlı bölgeye yakın ya da uzak bölgelere nakledildiğinde hareket, duyu ve algılama yeteneklerinin geliştiğini gördük. Kök hücrelerin, embriyolardan alınan beyin hücreleriyle yapılan tedaviden daha güvenli bir sonuç vermesini bekliyoruz’ dedi.

Parkinson için umut

Harvard Tıp Fakültesi'nden Dr Ole Isacson ve Ulusal Amerikan Sağlık Enstitüsü'nden Dr Ronald McKay ise iki ayrı araştırmada hastalıklı farelere kök hücre naklederek Parkinson hastalığını tedavi etmeyi denediler. Araştırmacılar, dopamin üretmesi için kök hücreleri beyne naklettiler. Parkinson hastalarında beyinde yeterli miktarda dopamin kimyasalından bulunmadığı için hastada titreme, hareket edememe gibi semptonlar ortaya çıkıyor.

Hasarlı kalbi onardılar

ABD'de ise uzmanlar, kalp krizi geçiren farelerin kalplerine kök hücreyle yeniden hayat verdiler. Genome Ulusal Araştırma Enstitüsü'nden Prof Francis Collin'in liderliğindeki ekip, kriz sırasında pompalama işlevinin % 40'ından fazlasını yitirmiş olan kalbe, kemik iliğinden alınan kök hücre naklettiler. Kan hücrelerini yenilemeye yarayan bu kök hücreler kalbin hasarlı kısımlarına sızarak, kan damarı ürettiler.

Ortalama 9 gün sonra kalbin hasarlı kısmının % 68'i yeni kalp kası hücreleriyle takviye edildi. Yeni metod, 30 fareden 12'sinde yani % 40'ında işe yaradı. Prof Collins, ‘Bir gün krizin mahvettiği insan kalplerine de hayat pompalamayı umut ediyoruz’ diyor. Yeni tekniğin 3 yıl sonra insanlarda da denenmesi bekleniyor.

Kök hücre nedir

Kök hücre, spermin yumurtayı döllemesinden kısa bir süre sonra oluşan hücrelerdir. Bu hücreler ana hücrelerdir. Kök hücrelerden kalp, karaciğer, beyin gibi diğer hücreler oluşur. Şimdi bilimadamları kök hücrelerin bu müthiş potansiyelini kullanarak laboratuvarda yedek organ yetiştirme çalışmaları yapıyor, bir yandan da kök hücrelerle hasarlı organların onarılması deneniyor. Ancak kök hücreler embriyolardan alındığı için etik tartışmalarına yol açıyor. Bu nedenle uzmanlar, bir yandan da yetişkinlerde bulunan kök hücrelerle aynı sonuçları almaya çalışıyor.