Kohl'e güle güle

Almanya'da 16 yıllık Helmut Kohl iktidarı dün sona erdi. 60.5 milyon seçmenin sandığa gittiği seçimlerde, Kohl'ün başında bulunduğu CDU/CSU, ilk sonuçlara göre oylarını bir önceki seçime göre 41.4'ten, 34.8'e düşürdü. SPD ise 36.4'ten 41.2'ye çıktı. Yeşiller 6.5, FDP 6.1 oranında oy aldı. PDS ise barajı yüzde 5.3'le aştı. Bu sonuçlarla SPD-Yeşil koalisyonu gündeme geldi.

Almanya'yı 2000'li yıllara taşıyacak iktidarı belirleyen ve Almanya tarihinde sonucu önceden tahmin edilmesi en heyecanlı genel seçim ile dün 16 yıllık Helmut Kohl dönemi kapandı. Kohl'ün iktidarını yitirmesiyle Türkiye'nin AB'ye girmesinde önemli bir engel daha ortadan kalkmış oldu.

AMACINA ULAŞIYOR

Tam 16 yıldır Bonn'da anamuhalefet yapmak zorunda kalan Sosyal Demokrat Parti (SPD), Birlik 90/Yeşiller'in desteği ile iktidar değişikliğini gerçekleştirdi. 1970'li yıllarda Bonn'da milletvekilliği yaptığı sırada sarhoş bir vaziyette evine dönerken Başbakanlık binasının etrafındaki demir parmaklıklara tırmanarak ‘‘Buraya girmek istiyorum’’ diye bağıran Gerhard Schröder'in hayalleri gerçekleşti.

KIRMIZI-YEŞİL ÇOĞUNLUK

Schröder liderliğindeki sosyal demokratlar, dünkü genel seçimde oy oranını yüzde 4.8 arttırıp yüzde 41.2 oranında oy aldı. SPD'nin daha önceden ortaklık yapacağını ilan ettiği Birlik 90/Yeşiller de oy oranı ise 7.3'ten 6.5'e indi. İlk sonuçlara göre, 656 sandalyeli mecliste SPD 288, Yeşiller 45, CDU/CSU 243, FDP 43, PDS ise 37 milletvekilliğini kazandı. Böylece, 656 sandalyeli mecliste kesin olmayan sonuçlara göre 333 milletvekilliği kazanan SPD ile Yeşiller'in az bir farkla da olsa hükümeti kurabileceği belirlendi. Bilindiği gibi, Almanya'da hükümet kurabilmek için en az 329 sandalye gerekiyor.

FDP, BARAJI RAHAT GEÇTİ

Almanya'da aralıksız olarak 1 Ekim 1982 tarihinden beri başbakanlık koltuğunda oturan ve bir dönem daha başbakanlığı arzulayan Helmut Kohl ise bu seçimlerde aradığını bulamadı. CDU/CSU ancak toplam oyların yüzde 34.8'ini aldı. Küçük ortak Hür Demokrat Parti (FDP) ise yüzde 5 barajını fazla zorlanmadan aştı.

PDS, HERKESİ ŞAŞIRTTI

FDP'nin yüzde 6.1 oranındaki oy oranı CDU/CSU ile Bonn'da iktidarın devam etmesine yetmedi. Eski doğu Almanya'daki Sosyalist Birlik Partisi'nin (SED) uzantısı konumundaki Demokratik Sosyalizm Partisi (PDS) ise parlamentoya girmeyi başardı. PDS'nin oy oranı yine ilk sonuçlara göre yüzde yüzde 5.3'ü buldu. Bu sonuçla, anketlerin şans tanımadığı PDS, 37 milletvekili ile meclise girdi.

Kohl'ün, Schröder kehaneti

Başbakan Helmut Kohl'ün, 1992 yılında Hannover kentinde yapılan otomobil fuarı kapsamında verilen yemekte, anamuhalefet Sosyal Demokrat Partili (SPD) Aşağı Saksonya eyaleti Başbakanı Gerhard Schröder için, ‘‘Başbakanlık için 1998'e kadar bekler’’ şeklinde kehanette bulunduğu öğrenildi. Almanya'nın yüksek tirajlı Bild am Sonntag gazetesi'nde çıkan bir habere göre, Başbakan Kohl, Schröder'e ilişkin bu kehanetini, ‘‘menü kartının’’ üzerine yazdı. Söz konusu kartın Başbakanlık Dairesi'ne iletildiği, ancak burada kaybolduğu bildirildi.

KOHL

82'den beri başbakan

Federal Almanya'nın altıncı, Birleşik Almanya'nın ise ilk başbakanı olan Helmut Kohl 3 Nisan 1930'da Ludwigshafen'de doğdu. Politik bilimler ile tarih eğitimi alan Kohl, öğrencilik yıllarında CDU'da politikaya atıldı. 1959'da milletvekili olarak Rheinland-Pfalz Eyalet Parlamentosu'na girdi. 1971 yılında genel başkanlığa adaylığını koydu, ancak kaybetti. Barzel'in 1973 yılında istifa etmesi üzerine Kohl genel başkanlığa seçildi. 1982 yılında başbakan olan Kohl, aralıksız olarak 16 yıldır başbakanlık koltuğunda oturuyordu.

SCHRÖDER

SPD'yi iktidara taşıdı

Gerhardt Schröder 7 Nisan 1944 tarihinde Kuzey Ren Vestfalya'daki Detmold'ta dünyaya geldi. Hukuk öğrenimi yapan Schröder, 1963 yılında SPD'ye üye oldu. Schröder, 1980-86 yılları arasında Federal Meclis'te milletvekilliği yaptı. 21 Haziran 1990'da Aşağı Saksonya Eyalet Parlamentosu'nda başbakanlık koltuğuna oturdu. 1990'da Aşağı Saksonya'da Birlik 90/Yeşiller'le koalisyon oluşturan Schröder, 1 Mart 1998'de yapılan Eyalet Parlamentosu seçimlerinde SPD'yi tek başına iktidara taşırken, SPD'nin başbakan adayı olmayı da garantiledi. Schröder'in genel seçimlerde SPD'nin başbakan adayı olacağı partinin genel başkanı Oskar Lafontaine tarafından resmen ilan edildi.

Bu günü 16 yıl bekledik

Sosyal Demokrat Parti'nin Başbakan adayı Gerhard Schröder, ilk sonuçların alınmasından sonra SPD Genel Merkezi'ne parti lideri Oskar Lafontaine ile geldi. Büyük coşku ile karşılanan Schröder, uzun süre alkışlandı. İkilinin arkasında ise Schröder'in eşi Doris Köpf yerini aldı. Dün yapılan seçim ile seçmenlerin gelecekte bu ülkeyi kimin yöneteceğini belirlediğini söyleyen Schröder, şöyle konuştu; ‘‘16 yılllık iktidardan sonra Kohl dönemi kapandı. SPD tarafından tekrar kazanılan yeni orta sınıf buna karar vermiştir. Helmut Kohl'e saygı duyuyorum. Çok efendice bir seçim kampanyası sürdürdü. Ülkeye yaptığı hizmetler unutulamaz. O'nun yaptıklarının başka ülkelere örnek olması gerekir. Şimdi Almanya'yı daha ileri götürmek ve reformlardaki tıkanıklığın önünü açmak zamanıdır. Bu seçim ile bugün yeni nesil değişimi de başlamıştır. Son haftalarda bana tecrübesi ile yardımda bulunan Helmut Schmidt'e özellikle teşekkürlerimi bildiririm. Ben de Brandt ve Schmidt gibi yenilik için çalışacağım.’’

Bu bir yenilgidir partiden ayrılıyorum

Helmut Kohl, seçimde kaybettiğinin kesinleşmesi üzerine saat 19.00'da CDU genel merkezinde kürsüye çıktı. Eşi Hannelore Kohl ile kürsünün başına gelen Kohl, seçim sonuçlarını ‘‘Bu bir yenilgidir. Üzerinde tartışılacak hiçbir yönü yoktur. Parti Merkez Yürütme Kurulu'nun yarın (bugün) yapılacak toplantısında ve kısa bir süre sonra gerçekleşecek CDU kurultayında genel başkanlığa aday olmayacağımı ileteceğim. Zaten doğru olanı da böyle bir davranış olur’’ dedi.

Helmut Kohl, CDU/CSU hükümeti olarak uzun yıllar boyunca başarılı hizmet verdiklerini, FDP ile birlikte şimdiye kadar dört kez seçim kazanıp ülkenin kaderine önemli katkılarda bulunduklarını söyledi. Almanya Birliği'ni gerçekleştirip Avrupa Birliği'nde olumlu adımlar attıklarını söyleyen Kohl, ‘‘Biz ülkeyi 21. yüzyıla taşımak istedik. Ancak seçmenler bunu istemedi’’ dedi.

Anahtarları kapıcıya bırak

Sosyal Demokrat Parti taraftarları, seçim zaferini kutlarken Başbakan Kohl'ün alay konusu yaptılar. Bir SPD taraftarının Bonn'daki genel merkezde düzenlenen kutlama partisi sırasında salladığı, Helmut Kohl'ün sırtını gösteren posterin üzerinde şu slogan yazılıydı: ‘‘Bay Kohl, giderken anahtarları kapıcıya bırakmayı unutmayın!’’

Leyla Onur yine Meclis'te

SPD'den Braunschweig bölgesinde direkt aday olan Leyla Onur, birinci oyların yüzde 56,3'ünü alarak seçildi. Onur, 1994 yılında yüzde 42 oy almıştı. Onur, böylece oylarını da yüzde 14,3 artırmış oldu. Tekrar milletvekili seçildikten sonra ilk demecini seçim lokalinde sonuçları izlemekte olan Hürriyet muhabirlerine veren veren Leyla Onur ‘‘Çok mutluyum. Yeni dönemde yapacağım çalışmalarda en büyük ağırlığı çifte vatandaşlık ve işsizlik konusuna vereceğim’’ dedi.

EKİN DE SEVİNDİ

Öte yandan Yeşiller Partisi'nin Baden-Würtemberg eyalet listesinden seçimlere giren Cem Özdemir, Bavyera Eyalet listesinden aday olan Ekin Deligöz de partilerinin aldıkları oy oranlarına göre seçildiklerini söylediler. Seçim bölgelerinde sonuçları izleyip kazandıklarını ifade eden Özdemir, daha sonra Ludwigsburg'da partisinin düzenlediği kutlamaya katılmak için, Deligöz de bir lokaldeki kutlama partisi için arkadaşlarıyla ayrıldılar.

Yeni eyalet de SPD'ye oy verdi

Almanya'nın doğudaki yeni eyaletlerinden Mecklenburg-Vorpommern'deki eyalet seçimlerinden SPD birinci parti olarak çıktı. Bir milyon 440 bin seçmenin bulunduğu eyalette kesin olmayan sonuçlara göre SPD, yüzde 35 oranında oy topladı. Büyük koalisyonun bir numaralı partisi durumundaki CDU ise kesin olmayan sonuçlara göre yüzde 8.2 oranında oy kaybederek ağır bir yenilgi aldı. CDU'nun oyları yüzde 29.5'da kaldı.

Eski komünistlerin uzantısı durumundaki PDS ise ilk belirlemelere göre geçen seçimlere oylarını yüzde 2.5 artırarak, yüzde 25'le parlamentonun gene üçüncü büyük partisi oldu. Yeşiller, yüzde 3'te kalarak parlamentoya giremedi. Mecklenburg-Vorpommern'de SPD-PDS koalisyonu gündeme geldi.

AŞIRI SAĞ GİREMEDİ

109 bin yeni seçmenle Almanya genelindeki yüzde 5'lik genç seçmen oranının çok üzerinde bulunan Mecklenburg-Vorpommern'da aşırı sağcı partiler bekledikleri oyu toplayamadılar.

DVU yüzde 3, NPD yüzde 2 oy alabildi. Nisan ayındaki Sachsen-Anhalt eyalet seçiminde genç seçmenlerin oylarıyla parlamentoya girmeyi başaran DVU, Mecklenburg-Vorpommern'da beklediğini bulamayıp parlamentoya giremedi.