Kim bu Slovenyalı Türk

SLOVENYA’nın yeni cumhurbaşkanı Türk... AB ve NATO’nun yeni üyelerinden Slovenya’da solcu Danilo Türk ile muhafazakar Lojze Peterle, devlet başkanı olmak için dün seçimlerin ikinci turunda karşı karşıya geldi. Sosyal Demokratların yanı sıra, Hıristiyan Demokratların da desteğini alan Danilo Türk seçimi yüzde 68 oyla kazandı. Rakibi eski başbakan Lojze Peterle ise sağ koalisyonun desteğini almasına rağmen yüzde 32 oy alabildi. Eski diplomat Türk seçimleri, "demokrasi şöleni" olarak tanımlayarak, "Açıkça görülüyor ki, Slovenler benim fikirlerimi, tutumumu ve başarılarımı anladılar ve yeni bir şey istediklerini gösterdiler" dedi. Türk, görevi, ikinci kez aday olmayan solcu devlet başkanı Janez Drnovsek’den Ocak ayında devralacak. Peki kim bu Türk?

Ülkesini uzun süre BM nezdinde temsil eden cumhurbaşkanı adayının soyadının Türkiye ile ilgisi olup olmadığını araştırdık. Slovenya Basın Ajansı’ndan (STA) Eva Horvat, "Cumhurbaşkanı adayının geçmişinde bir Türk bağlantısı olabilir. Yaygın bir soyadı olduğu için, bunu açıkçası burada basın dahil kimse sorgulamadı" diye konuştu.

Slovence soyadları konusunda araştırmaları bulunan Dr. Janez Keber, Sloveija Magazine dergisinde yayınlanan makalesinde, Türk ve onun çeşitli varyasyonlarının ülkede Horvat’tan sonra en çok rastlanan soyadı olduğunu bildiriyor. Dr Keber, 1498’den beri rastlanan bu soyadının tarihi kökenini şöyle anlatıyor:

TÜRK FETHİNİN HATIRASI

"Bu soyadı, hiç şüphesiz, Türklerin Sloven topraklarına yüzyıllar önce fetihlerle saldığı korkunun bir hatırası. Bu soyadını taşıyan insanların Türk kökenli olduğu elbette söylenemez, ancak atalarının Türklerin denetiminde bulunan topraklardan geldikleri veya oradan kaçmış oldukları öne sürülebilir."

Dr Keber, sadece Korosec, Kranjc, Dolenc gibi bölgelerden gelen insanların soyadlarının etnik kimliklerine gönderme yaptığını söylediğine göre, Maribor doğumlu yeni cumhurbaşkanının Türk kökenli olabileceğini ileri sürmek zor. İnsan hakları ve azınlıklar konusunda uzman Danilo Türk’ün, Türkiye ile tek "resmi" bağlantısı, 1996 yılında İstanbul’da yapılan Habitat II konferansında raportörlük yapması olmuş. Atalarının Osmanlı ile bir bağlantısı olup olmadığını ise, seçim telaşı bittikten sonra ancak kendisinden öğrenebileceğiz gibi.

Annan’ın yardımcılığını yaptı

19 Şubat 1952’de Slovenya’nın kuzeyindeki Maribor şehrinde doğan Danilo Türk, kariyerinin büyük bölümünü yurtdışında geçirdi. 1992 yılından 2000’e kadar Slovenya’nın Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi olan Türk, BM Genel Sekreteri Kofi Annan’ın yardımcılığına kadar yükselerek uluslararası itibar kazandı. 2005 yılına kadar bu görevi yürüten Profesör Türk, ardından Slovenya’ya döndü ve o günden beri Ljubljana Üniversitesi Hukuk Fakültesi dekanlığı yapıyordu.

Türk’ün zaferi başbakana darbe

ESKİ Yugoslavya’dan 1991 yılında bağımsızlığını kazanan Slovenya’da 21 Ekim’deki ilk tur cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Lojze Peterle yüzde 28, Danilo Türk yüzde 24 almıştı. Ancak Türk’ün, solun diğer adayı Mitja Gaspari’ye kaptırdığı yüzde 24 oyları devralması ve rahat bir zafer kazanması bekleniyor. Sloven gazetesi Finance, "Türk’e verilecek her oy, Başbakan Jansa’ya karşı verilmiş olacak" diye yazdı ve dünkü seçimi "erken parlamento seçimleri" diye niteledi. Türk’ün zaferi, hükümete halk desteğini kaybetmeye başlayan muhafazakar Başbakan Janez Jansa’ya sembolik de olsa bir darbe olacak. Türk’ün cumhurbaşkanlığı koltuğundaki varlığının, gelecek yıl yapılacak seçimler öncesinde sol muhalefeti canlandıracağı yorumu yapılıyor.

Başbakanın tüm ipleri elinde tuttuğu Slovenya’da cumhurbaşkanlığı, sembolik bir makam. Sadece savunma ve dış politika alanlarında cumhurbaşkanının kısıtlı bir yetkisi var. Kayıtlı 1.7 milyon seçmenin bulunduğu Slovenya, 1 Ocak 2008’de AB dönem başkanlığı görevini üstlenecek. 22 Aralık’ta görev süresi sona erecek olan cumhurbaşkanı Janez Drnovsek, beş yıllık ikinci bir dönem için adaylığını koymamıştı.