Kim bu beyaz ırkçılar? ‘Amerikan Talibanı’

ABD’nin Virginia eyaletine bağlı Charlottesville kentinde Amerikan İç Savaşı’nda köleliğin devamından yana olan Konfederasyon Ordusu’nun komutanı General Robert Edward Lee’nin heykelinin kaldırılması planına karşı yaptıkları gösteri büyük ses getiren aşırı sağcı ve ırkçı gruplar, Amerikan medyasının ana konusu haline geldi. Irkçılarla onları protesto eden solcu aktivistlerin birbirine girmesi ve ardından aşırı sağcı bir eylemcinin, otomobiliyle solcu aktivistlerin arasına dalarak 1 kişinin ölümüne 19 kişinin yaralanmasına neden olması ülkede ve dünya genelinde ‘Alt-Right’ denilen gruplarla ilgili tartışmalar başlattı. ABD’de bu kesim için 2008’den beri “Alternatif Sağ” anlamındaki Alt-Right terimi kullanılıyor.

TRUMP’LA BAŞLADI

Geçmişte marjinal gruplar olarak ana akım siyasetin dışında kalan bu gruplar, Donald Trump’ın ABD Başkanı olmasının ardından daha görünür olmaya başladı. Trump’ın, Beyaz Saray Baş Stratejisti olarak görev verdiği Steve Bannon, Alt-Right hareketinin önde gelen sitelerinden Breitbart’ın genel yayın yönetmenliğini yapmıştı. Trump’ın danışmanlarından Sebastian Gorka’nın ise Macaristan’daki Yahudi karşıtı gruplarla bağlantılı olduğu iddia ediliyor. Geçtiğimiz yıl ABD başkanlık seçimi öncesi kampanyalar sürerken, Demokrat Parti’nin adayı Hillary Clinton da Trump’ı Alt-Right hareketini ana akım siyasete taşımakla eleştirmişti. Alt-Right hareketinden olanlar kendilerinin ‘beyaz kimliğinin’ ve ‘geleneksel Batı medeniyetinin korunmasından’ yana olduğunu söylüyor.

NAZİ SEMBOLLLERİ

Alt-Right içinde ırkçılar, neo-naziler, Yahudi ve Müslüman karşıtları, anti-feministler ve eşcinsel düşmanları kendilerine yer buluyor. Siyah karşıtı Ku Klux Klan örgütü de bu akımın parçası içinde değerlendiriliyor. Alt-Right grupların gösterilerinde Nazi sembolleri, İtalyan faşizminin işaretleri sıkça görülüyor. Bu gruplarının ortak noktaları arasında küreselleşmeye, çok kültürlülüğe ve dolayısıyla göçmenlere karşı olmak da bulunuyor.

GENÇ, BEYAZ VE ERKEK

Amerikan dergisi Mother Jones, geçen yıl Alt-Right hareketinin büyük kısmının, ABD’nin Cumhuriyetçi Parti’de temsil edilen muhafazakâr hareketin küreselleşme ve göç konusununda başarısız olduğunu düşünen genç beyaz erkekler olduğunu yazmıştı. Hareket internet üzerinden yayıldığı için sayılarını kestirmek güç. USA Today gazetesinde önceki gün bir makale kaleme alan Amerikalı siyahi televizyoncu Montel Williams ise söz konusu hareket için çok daha sert bir tanım kullandı. Williams, “Alt-Right denen ve aslında Nazilerin, ırkçıların, anti-semitlerin ve bağnazların gevşek bir konfederasyonu olan bir tehditle karşı karşıyayız. Onlara ne olduklarını söylemeliyiz. Amerikan Talibanı” diye yazdı.

HEDEFLERİ BÜYÜDÜ

New York Times’ın haberine göre Charlottesville’deki eylemle enerji kazanan bu gruplar daha büyük hedeflere yöneldi. Alt-Right eylemcileri, hem yeni protestolar düzenlemeye hem de çeşitli siyasi pozisyonlar için adaylar çıkarmaya hazırlanıyor. Teksaslı Preston Wiginton adlı aşırı sağcı bir eylemci, Teksas A&M Üniversitesi’nde 11 Eylül’de “Beyazların Hayatı Önemlidir” adıyla bir yürüyüş organize edecek. Gösterinin ismi polis şiddetine karşı Amerikalı siyahilerin düzenlediği “Siyahların Hayatı Önemlidir” eylemlerine cevap niteliği taşıyor. Virginia’daki aşırı sağcı eyleme katılan Floridalı muhafazakâr avukat Austin Gillespie ise Senato’ya Cumhuriyetçi Parti’den adaylığını koymaya hazırlanıyor.

İÇ SAVAŞTAN KALMA HEYKELi DEVİRDİLER

Irkçılık karşıtları ise aşırı sağcı yükselişe tepki vermeye başladı. ABD’nin Kuzey Carolina eyaletine bağlı Durham bölgesinde kölelik yanlısı ordunun saflarında savaşan askerler adına dikilmiş olan bir heykel, önceki gün onlarca protestocu tarafından bir halat bağlanarak devrildi. Aktivistler daha sonra heykeli tekmeledi. Eylemcilerden Isaiah Wallace, “Bunun ülkeye şok dalgaları göndereceğini düşünüyorum ve umarım diğer ırkçı semboller de devrilir” dedi. Heykel, 1924 yılında dikilmişti. Devrilen heykelin taşında “Gri giyen çocukların anısına” ifadeleri yer alıyor. Amerikan İç Savaşı’nda Birlik askerlerine karşı savaşan kölelik yanlısı Konfederasyon Ordusu’nun askerlerinin üniformalı gri renkteydi.