Keşmir’de yeni gerilim

HİNDİSTAN ile Pakistan arasında geçen şubatta patlak veren sınır çatışmalarının ardından hafta sonu bölgede gerginliği artıracak yeni bir gelişme yaşandı. Hindistan’da hükümet, Cammu Keşmir bölgesinin özel statüsünü kaldırmak için parlamentoya teklif götürdü. Buna göre hükümet, Cammu Keşmir’e diğer eyaletlerden daha fazla özerklik tanıyan anayasanın 370. maddesinde değişiklik yapılması amacıyla parlamentoya teklif sundu. Teklif, Hindistan İçişleri Bakanı Amit Şah tarafından duyuruldu.

BÖLGEDE SIKIYÖNETİM

Bu arada Cammu Keşmir’e günlerdir paramilis güçlerin yığılmasının ardından önceki gece bölgedeki siyasetçiler ev hapsine alındı. Güvenlik güçlerinin bölgenin merkezi Srinagar’da yollara ve kavşaklara çelik bariyerler ve dikenli teller döşediği görüldü. Bölgede ayrıca kamuya açık toplantılar yasaklandı, okullar kapatıldı, mobil ağlara ve internete kısıtlama getirildi.

ANAYASAYA GÖRE ÖZERK

Hindistan Anayasası’nın 370. maddesi, 12 milyon nüfuslu Cammu Keşmir’e, kendi anayasasına sahip olma, savunma, iletişim ve dış işleri meseleleri dışında tüm konularda karar verme hakkı tanıyor. Madde ayrıca Hindistan’ın diğer eyaletlerinden Hintlerin Cammu Keşmir’de kalıcı oturumunu, toprak satın almasını, yerel hükümet işlerinde çalışmasını ve eğitim bursları almasını yasaklıyor. Milliyetçilerin liderliğindeki Hindistan hükümetini eleştirenler, 370. maddenin iptaliyle Müslüman çoğunluğun bulunduğu bölgenin demografisinin bozulmasının amaçlandığını savunuyor.

‘KARANLIK BİR GÜN’

Cammu Keşmir’in eski Başbakanı Mehbuba Mufti, Twitter hesabında hükümetin kararının “yasa dışı ve anayasaya aykırı olduğunu” belirterek “Bugün, Hindistan demokrasisinde en karanlık gün” paylaşımında bulundu.

İHTİLAF 72 YILDIR SÜRÜYOR

Birleşik Krallık 1947’de Hindistan’dan çekilirken, prenslik şeklinde yönetilen Keşmir’i Hindistan ya da Pakistan ile birleşme konusunda serbest bıraktı. Nüfusunun yüzde 90’ı Müslüman olan Keşmir halkı, 1947’de Pakistan’a katılmaktan yana tavır alsa da dönemin prensi, Hindistan ile birleşmeye karar verdi.
Pakistan ve Hindistan’ın bölgeye asker göndermesiyle taraflar, 1947 yılında ilk kez savaştı. İki ülke arasında yine aynı nedenle 1965 ve 1999 yıllarında savaş çıktı.

Keşmir’in yüzde 45’i Hindistan’ın, yüzde 35’i Pakistan’ın kontrolünde ve bölgenin yüzde 20’sine ise Çin hakim bulunuyor. Hindistan ele geçirdiği bölgeleri “Cammu Keşmir” eyaleti adında kendine bağladı. Cammu Keşmir, şu anda Hindistan’da Müslüman nüfusun çoğunlukta bulunduğu tek eyalet durumunda.
Pakistan ise kendi kontrolündeki Keşmir’e “Azad Keşmir (Bağımsız Keşmir)” ve “Gilgit Baltistan” olarak iki özerk bölge statüsü verdi. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), 1948 yılından itibaren aldığı kararlarla Keşmir’in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halkoyuyla belirlenmesini öngördü. Hindistan halk oylamasına sıcak bakmazken, Pakistan BMGK kararlarının uygulanmasını istiyor.

PAKİSTAN’DAN SERT YANIT

Pakistan Dışişleri Bakanlığı, Keşmir’in uluslararası alanda ihtilaflı bir bölge olarak tanındığını belirterek “Bu uluslararası anlaşmazlığın tarafı olan Pakistan, burada atılacak tüm yasa dışı adımlara karşı mümkün olan her türlü karşılığı verecektir” açıklamasını yaptı. Açıklamada, Hindistan’ın kendi kontrolündeki Keşmir’in özel statüsünü değiştirmeye yönelik adımlarının şiddetle kınandığını vurgulandı. Bunun, uluslararası alanda tartışmalı bir bölge olan Keşmir’le ilgili tek taraflı alınmış bir karar olduğu belirtilen açıklamada, “Hindistan’ın tek taraflı aldığı kararı Keşmir’in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) tarafından da kabul edilen ihtilaflı konumunu değiştirmeyecektir. Ne Cammu Keşmir halkı ne de Pakistan bunu kabul edecektir” ifadelerine yer verildi.