Kerkük 1 günde ele geçirildi

IRAK ordusu ve Şii ağırlıklı Haşdi Şabi milisleri, pazartesi sabaha karşı Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) silahlı gücü peşmergenin denetimindeki petrol zengini Kerkük şehrine yönelik geniş kapsamlı operasyon başlattı. Operasyondan hemen önce Bağdat yönetimi, IKBY’yi Kerkük’e terör örgütü PKK unsurlarını sokmakla suçlayıp, bunun ‘savaş ilanı’ olduğunu açıklamıştı. Fransız AFP haber ajansı, önceki gece boyunca çıkan çatışmalarda en az 10 peşmergenin öldüğünü, 27’sinin yaralandığını ve onlarca peşmerge savaşçısından da haber alınamadığını aktardı. Peşmerge, İran destekli Şii milis gücü Haşdi Şabi’ye ait en az 5 ABD yapımı Hummer zırhlı aracı tahrip ettiğini iddia etti. IKBY’ye bağlı Peşmerge Güçleri Genel Komutanlığı da, Kerkük’e yönelik saldırının açık savaş ilanı olduğunu belirterek, Irak Başbakanı İbadi hükümetinin çatışmayı başlattığı gerekçesiyle “ağır bedel ödemesi” gerektiğini kaydetti.  

KYB GÜÇLERİ ÇEKİLDİ
Irak güçleri dün Kerkük’teki K-1 Askeri Hava Üssü, Baba Gürgür Petrol Yatağı ve Kerkük Kuzey Petrol Şirketi ve 70’inci Tugay Üssü’nün tamamında kontrolü sağladı. Irak Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada da, “Federal polis güçleri ve çevik kuvvet, Kerkük Hürriyet Havalimanı’nda da kontrolü sağladı” denildi.

Operasyon başladıktan sonra Kerkük’ün güneyinde konuşlu Kürdistan Yurtseverler Birliği’ne (KYB) bağlı peşmerge güçlerinin ‘4’üncü Cephe’ olarak adlandırılan mevzilerden çekildiği açıklandı. IKBY Peşmerge Bakanlığı Sözcüsü Helgurd Hikmet, bazı peşmergelerin geri çekilmesi üzerine Erbil’den takviye güç gönderildiğini belirtti. Mevzilerinden çekilen KYB Peşmerge Sorumlusu Vesta Resul ise, Irak ordusuna denk bir güçleri olmadığından dolayı çekilmek zorunda kaldıklarını söyledi.

‘YARGILANACAKLAR’
Erbil merkezli Rudaw’ın haberine göre Peşmerge Güçleri Genel Komutanlığı ise yaptığı açıklamada, “Maalesef KYB’nin bazı yetkilileri de Kürdistan halkına yönelik bu planın destekçisi olmuş, KYB bayrağı altında Kürdistan’a ihanet etmişlerdir. Bu birkaç yetkili, bazı hassas bölgeleri çatışmadan Haşdi Şabi ve İran Pasdaran Ordusu’na teslim ederek Kosret Resul’ü yalnız bırakmışlardır” dedi. Rus Sputnik sitesine konuşan Peşmerge Bakanlığı Sözcüsü Helgurd Hikmet de, “Peşmerge Bakanlığı, bulundukları yerlerden çekilen peşmergelerin kendilerini sorumlu tutacak ve askeri mahkeme tarafından yargılanıp cezalandırılacaklar” dedi. 

İngiliz Reuters haber ajansı, akşam saatlerinde Irak merkezi hükümetinin Kerkük’ü ele geçirdiğini duyurdu. Irak hükümetinin açıklamasına göre, Iraklı güçler IKBY’ye ait yönetim binalarını ele geçirdi.

BİR GÜN DOLMADAN
Irak ordusunun açıklaması, Kerkük’ün bir gün içinde ele geçirilmesi anlamına geliyor. Iraklı yetkililer, Kerkük’teki valilik binasının da ele geçirildiğini açıkladı. Kerkük dışında Tazehurmatu ve Tuzhurmatu kentlerinde de çatışmalar oldu. Irak güçleri Kerkük’ün 20 kilometre güneyindeki Tazehurmatu ile 70 kilometre güneydoğusundaki Tuzhurmatu kentlerinin kontrolünü ele geçirdi. Haşdi Şabi ve Iraklı güçler, Erbil-Kerkük ve Süleymaniye-Kerkük karayolunu ele geçirerek Kerkük’ü IKBY’den koparmaya çalışıyor.

SEVİNÇ GÖSTERİSİYLE KARŞILANDILAR
Kerkük’ün iç kesimiyle Erbil ve Süleymaniye’ye giden yolların denetimi halihazırda peşmergede. Ancak kentin batısındaki Mekteb Halid Cephesi’nde ise çatışma çıktığı, sözkonusu bölgeden dumanların yükseldiği belirtildi. Dükkânların kepenk indirdiği kentte tam bir kaos ortamı hâkim. Mesai günü olmasına rağmen işbaşı yapılmazken, okullar da kapalı. Kerkük’ün batısında halk, Irak ordusunu sevinç gösterileriyle karşıladı.

KERKÜK KALESİ’NE TÜRKMEN BAYRAĞI
Irak Türkmen Cephesi (ITC) Türkiye Temsilcisi Hicran Kazancı, Irak Ordusu ve Haşdi Şabi güçlerinin Kerkük’e girmesinden sonra kentin tarihi kalesine Türkmen bayrağı asıldığını söyledi.

Kazancı, “Kerkük Türkmen kenti olduğu için tarihi kaleye kendi bayrağımızı astık. Kentin içinde peşmergenin kurduğu barikatlar da kaldırıldı. Türkmenler de kendi bölgelerinde nöbet tutmayı sürdürecek” dedi. Uğur ERGAN

KERKÜK’E YENİ VALİ
Irak Başbakanı İbadi devlet televizyonunda yayımlanan açıklamasında, “IKBY’dekilerin referandumdan vazgeçmelerini, anayasaya uymalarını söyledik. DEAŞ’la mücadeleye odaklanmalarını sağlamaya, Irak ve halkının karşılaşacağı büyük riski onlara anlatmaya çalıştık. Ancak IKBY’deki dostlar çıkarlarını halkın çıkarlarına yeğlediler” ifadelerini kullandı. IKBY’de kendilerine karşı koyanların ‘anayasaya aykırı davrandığını’ belirten Başbakan İbadi, bu çevrelerin, uluslararası toplumun referanduma karşı çıkmasını da hafife aldığını dile getirdi. Başbakan İbadi, görevden alınan Necmettin Kerim’in yerine Arap siyasetçi Rakan Said Ali Cuburi’nin Kerkük Valisi olarak atandığını da bildirdi.

SAVAŞTAN KAÇIŞ
Kerkük’te KYB’li peşmergelerin ani şekilde çekilmesine öfkelenen bazı kent sakini Kürtlerin ise gönüllü olarak ellerine silah alıp sokak başlarında durduğu, Süleymaniye’ye dönen peşmerge tanklarının ise vatandaşlar tarafından devrildiği görüldü. Yaklaşık 1 milyon kişinin yaşadığı Kerkük’te bazı aileler, oluşan kaos ortamından dolayı evlerini terk etmeye başladı. Eşyasını toplayan aileler Erbil ve Süleymaniye’ye doğru araçlarıyla hareket etti.

IKBY BAYRAĞINI İNDİRDİLER
Kerkük’ün güney bölgesindeki IKBY bayrakları da Irak federal polis güçleri tarafından indirildi.      

Kerkük’teki Türkmen mahalleleri ve parti binalarının olduğu bölgelerde sessizlik hâkim. Bazı Türkmenler ise parti binaları ve sokaklarının başında olası çatışmalara karşı tetikte bekliyor.    

PKK KERKÜK’TE
Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre, peşmergeden ağır silah alan PKK’lı teröristlerin ellerindeki silahlar ve bindikleri Hummerlarla Kerkük merkezinde tur attıkları görülüyor. PKK’lıların peşmergenin çekildiği kent merkezindeki bazı sokak başlarını tuttuğu, ellerine silah alan gönüllü Kürt sakinleri yönlendirdiği iddia ediliyor. PKK’lı teröristler ve peşmergeler, kent merkezindeki bazı cadde ve sokak başlarında Irak güçlerine karşı ateş açtı.

DIŞ TEPKİLER

TRUMP: KERKÜK’TE TARAF DEĞİLİZ
25 Eylül’de yapılan bağımsızlık referandumunu tanımadığını ilan eden Washington, Bağdat’ın Kerkük’ü ele geçirmek için başlattığı operasyona ise açık destek vermekten kaçındı. ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin Irak ordusu ve Kürt peşmerge güçleri arasındaki çatışmalarda taraf olmadığını söyledi. Trump ABD’nin Erbil ve Bağdat arasındaki çatışmadan hoşnut olmadığını da ekledi.

ABD Savunma Bakanlığı Pentagon Sözcüsü Robert Manning, taraf olmadıklarını ve çatışan tarafların hiçbirini desteklemediklerini vurgulayarak Amerikan özel kuvvetlerinin Kerkük çevresinde görev yapmayı sürdürdüğünü söyledi. Amerikalı komutanların çatışmaların son bulması için devrede olduğunu belirten Manning, iki tarafa da IŞİD ile mücadele kapsamında askeri destek sağlayan ABD’nin şu an için işbirliğini askıya almak gibi yeni bir değerlendirme içinde olmadığını kaydetti. Cansu ÇAMLIBEL/ WASHINGTON

ENDİŞE DUYUYORUZ
Avrupa Birliği Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Mogherini, Irak Başbakanı Haydar el İbadi’yle telefonda görüştü. Çatışmalardan endişe duyduğu belirtilen Mogherini’nin, Irak anayasasına uygun şekilde ülkenin birliği ve uzun vadeli istikrarı için güç kullanımından uzak durulması gerektiğini aktardı. Mogherini taraflara diyalog çağrısı da yaptı.

ÇATIŞMAYA KARŞIYIZ
RUSYA Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, peşmerge ile Irak ordusu arasında çatışma yaşanmasına karşı olduklarını belirtti. Lavrov, “Bunun Kürtler de dahil olmak üzere Irak halkının çıkarlarına aykırı olduğunu düşünüyoruz. Irak’ta yaşayanların gelecekte tek devlet içinde nasıl yaşayacakları konusunda en kısa sürede anlaşma sağlanmasını istiyoruz” dedi.

TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNÜ DESTEKLİYORUZ
ÇİN Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Lu Kang, düzenlediği olağan basın toplantısında, Irak ordusunun Kerkük’e girmesiyle ilgili “Prensip olarak, Irak hükümetinin toprak bütünlüğünü, ulusal istikrarını, birliğini korumak için verdiği çabaları destekliyoruz” ifadelerini kullandı. Lu, ilgili tarafların da Irak’ın barış, istikrar ve toprak bütünlüğünü desteklemesini umduğunu söyledi.