Kerkük formülü
Güncelleme Tarihi:
Kasım CİNDEMİR/ WASHINGTON
Oluşturulma Tarihi: Şubat 13, 2007 00:00
Washington Post Gazetesi’nde yayınlanan makalesinde ABD eski dışişleri bakan yardımcısı Richard Holbrooke, Kuzey Irak ve Kerkük sorununun açılması için şu önerileri sundu.
Barzani, PKK’yı frenlesin, Türkiye’nin iç işlerine karışmama sözü versin.
ABD, Türkiye’nin kaygılarını da göze alarak Kerkük’te arabulucu olsun.
İki taraf da ortada fırsatların olduğunu da görmeli.
ABD’nin eski Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Dayton Anlaşması’nın mimarı Richard Holbrooke, Mesut Barzani’nin PKK’yı frenlemesi ve Türkiye’nin içişlerine karışmaması sözünü vermesi gerektiğini belirtti. Holbrooke, Türkiye’nin Kerkük ile ilgili meşru kaygılarını dikkate alan bir uzlaşının gerekliliğine de işaret ederken, Kerkük konusunda krizin önlenmesi için ABD’nin yoğun bir arabuluculuğunu istedi. Holbrooke, Washington Post gazetesinde yayınlanan Erbil çıkışlı köşe yazısında, Türkiye ile Iraklı Kürtler arasındaki sorunların çözümlenmesi için ABD’nin teşviki ile Türkiye ve Iraklı Kürtler arasında bir yakınlaşma sağlanması için fırsat olduğunu savundu.
Türk-Kürt savaşı tehlikesi - Holbrooke yazısında, Ankara’daki Türk liderler ile yaptığı temasların ardından Erbil’e geçtiğini belirtirken, ilk aşamada çözümlenmesi gereken sorununun PKK saldırılarının olduğunu belirtti. Bir şantiye halindeki Erbil’in savaş halindeki Irak’ın parçası olduğuna inanmanın çok zor olduğunu belirten Holbrooke, "Yoksa bu bölge Türkler ve Kürtler arasında bir başka savaşa mı sahne olacak" diye sordu. Holbrooke, Türkiye’nin olası bir sınır ötesi harekatla ilgili olarak da şu görüşleri öne sürdü: "Bu üslere karşı sınırlı bir Türk askeri operasyonu dışlamazdım. Çünkü Başbakan Tayyip Erdoğan, seçim yılında şahin rakiplerinin karşısında güçlü milliyetçi bir tavır takınması için büyük bir siyasi baskı altındadır."
Bush yönetiminin yanlışı - Holbrooke, Bush Yönetiminin yıllarca Türkiye ile ilişkileri yanlış yürüttükten sonra, geçen yıl herkesin saygı duyduğu emekli Orgeneral Joseph Ralston’u özel temsilci olarak görevlendirdiğine dikkat çekerken, "Ralston ataması, geçen yaz Irak’ta bir Türk saldırısının önlenmesine yardımcı oldu ve Erbil’in PKK’yı frenlemesini sağlamaya yönelik çabaları hızlandırdı" diye yazdı.
Kerkük sorunu ile ilgili olarak da Holbrooke, Türkiye’nin referanduma karşı çıktığına dikkat çekerek "Tam bir krizin önlenmesi, ABD’nin yoğun bir arabuluculuğunu gerektirecek. Maalesef, Ralston’a verilen yetki, Kerkük’ü içermiyor" ifadesini kullandı.
Barzani PKK’yı frenlemeli - Holbrooke şöyle devam etti: "Yakınlaşma, her iki taraftan büyük taahhütleri gerektirir. Halen Kürt bölgesel yönetimi başkanı olan efsane Kürt lideri Mesut Barzani, PKK’yı frenlemeli ve Türkiye’nin iç işlerine karışmama sözünü vermeli. Kerkük konusunda Türklerin meşru kaygılarını dikkate alan bir uzlaşı gerekli olur. Bu özellikle Türk askerleri için zor olabilir ama Amerika’nın güçlü cesaretlendirmesi ile denenmesi gerektiğine inanıyorum."
Uzlaşma için vizyon sahibi liderlere gerek bulunduğunu ifade eden Holbrooke, "Yine de Irak’taki kriz, Türkler ve Kürtlerin ortak çıkarlarını düşünmelerini gerektiriyor. Her iki taraftan da liderler ile daha yeni konuştum. Onların da ortada sadece bir kriz değil, aynı zamanda fırsatların da bulunduğunu anladığına inanıyorum" dedi.
Türk-Kürt savaşı tehlikesi - Holbrooke yazısında, Ankara’daki Türk liderler ile yaptığı temasların ardından Erbil’e geçtiğini belirtirken, ilk aşamada çözümlenmesi gereken sorununun PKK saldırılarının olduğunu belirtti. Bir şantiye halindeki Erbil’in savaş halindeki Irak’ın parçası olduğuna inanmanın çok zor olduğunu belirten Holbrooke, "Yoksa bu bölge Türkler ve Kürtler arasında bir başka savaşa mı sahne olacak" diye sordu. Holbrooke, Türkiye’nin olası bir sınır ötesi harekatla ilgili olarak da şu görüşleri öne sürdü: "Bu üslere karşı sınırlı bir Türk askeri operasyonu dışlamazdım. Çünkü Başbakan Tayyip Erdoğan, seçim yılında şahin rakiplerinin karşısında güçlü milliyetçi bir tavır takınması için büyük bir siyasi baskı altındadır."
Bush yönetiminin yanlışı - Holbrooke, Bush Yönetiminin yıllarca Türkiye ile ilişkileri yanlış yürüttükten sonra, geçen yıl herkesin saygı duyduğu emekli Orgeneral Joseph Ralston’u özel temsilci olarak görevlendirdiğine dikkat çekerken, "Ralston ataması, geçen yaz Irak’ta bir Türk saldırısının önlenmesine yardımcı oldu ve Erbil’in PKK’yı frenlemesini sağlamaya yönelik çabaları hızlandırdı" diye yazdı.
Kerkük sorunu ile ilgili olarak da Holbrooke, Türkiye’nin referanduma karşı çıktığına dikkat çekerek "Tam bir krizin önlenmesi, ABD’nin yoğun bir arabuluculuğunu gerektirecek. Maalesef, Ralston’a verilen yetki, Kerkük’ü içermiyor" ifadesini kullandı.
Barzani PKK’yı frenlemeli - Holbrooke şöyle devam etti: "Yakınlaşma, her iki taraftan büyük taahhütleri gerektirir. Halen Kürt bölgesel yönetimi başkanı olan efsane Kürt lideri Mesut Barzani, PKK’yı frenlemeli ve Türkiye’nin iç işlerine karışmama sözünü vermeli. Kerkük konusunda Türklerin meşru kaygılarını dikkate alan bir uzlaşı gerekli olur. Bu özellikle Türk askerleri için zor olabilir ama Amerika’nın güçlü cesaretlendirmesi ile denenmesi gerektiğine inanıyorum."
Uzlaşma için vizyon sahibi liderlere gerek bulunduğunu ifade eden Holbrooke, "Yine de Irak’taki kriz, Türkler ve Kürtlerin ortak çıkarlarını düşünmelerini gerektiriyor. Her iki taraftan da liderler ile daha yeni konuştum. Onların da ortada sadece bir kriz değil, aynı zamanda fırsatların da bulunduğunu anladığına inanıyorum" dedi.