Kaşıkçı’nın gölgesinde

SUUDİ Arabistan’ın uzun süredir hazırlığını yaptığı ‘Çölün Davos’u’ diye nitelendirilen ‘Gelecek Yatırım Girişimi’ (FII) konferansı dün Riyad’da başladı. Ancak Kaşıkçı cinayeti yüzünden birçok üst düzey isim son anda katılmaktan vazgeçerken yatırım zirvesine büyük önem veren Veliaht Prens Muhammed bin Selman etkinliğin ilk günündeki konuşmasını son anda iptal etti.

PRENS’İN YORUMU

Kaşıkçı cinayetinin emrini vermekle suçlanan Prens Muhammed zirveye kısa bir süre için katıldı ve basına açıklama yapmadan ayrıldı. Prensi Muhammed’in konferans salonunda yaptığı kısa turda, “Harika, daha fazla insan daha fazla para” yorumunda bulunduğu ifade edildi. Konferansın ilk oturumunu yöneten Suudi iş kadını Lubna el Ulyan, yaptığı açılış konuşmasında, “Suudi Arabistan, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın öldürülmesiyle ilgili meselede yasaları uygulamaya koyacaktır” dedi.

“KRİZDEN GEÇİYORUZ”

Zirve açılışında Suudi Enerji Bakanı Khalid el-Falih, Kaşıkçı cinayetini ‘korkunç’ diye tanımlayarak “Herkesin bildiği gibi, Suudi Arabistan Krallığı için zor günler. Krallıkta kimse bunu haklı bulmuyor ya da izah edemiyor. Çok üzgünüz” diye konuştu. Falih, Suudi Arabistan’ın bir krizden geçtiğini de söyledi. Suudi Bakan, konferansın ilk gününde imzalanan 50 milyar dolar değerindeki anlaşmalara atıfta bulunarak, Suudi Arabistan ile yolculuğa devam eden ortakların ileride Riyad’ın taahhütlerine ne kadar bağlı olduğunu göreceklerini de kaydetti. ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, Riyad’daki yatırım konferansına katılmasa da İran’a karşı politikaları görüşmek için Suudi Arabistan’da bulunuyor.
Kaşıkçı cinayetinin ardından artan uluslararası baskılar nedeniyle başta ABD, İngiltere, Fransa ve Hollanda olmak üzere birçok ülke bakanlarının yanı sıra dünyaca ünlü şirket yöneticileri de konferansı boykot edeceklerini duyurmuştu. Riyad yönetimi, katılımın geniş çaplı olacağını öne sürse de boykotlar nedeniyle FII Konferansı’nın katılımcıların yer aldığı listeyi internet sitesinden kaldırmak zorunda kaldı. Forum 25 Ekim’e kadar devam edecek.

ÇİN VE RUSYA’YA FIRSAT

Birçok uluslararası şirket yöneticisi tarafından boykot edilen konferansa, Çinli ve Rus şirketleri ilgi gösteriyor. Uluslararası basında çıkan haberlerde, bu ülkelere ait bazı şirketlerin Batılı rakiplerinin konferansı boykot etmesi dolayısıyla oluşan boşluktan yararlanarak Suudi Arabistan’daki pastadan pay kapmayı hedeflediği yorumları yapılıyor. Rus delegasyonun başındaki Kirill Dmitrev, “Suudi Arabistan’ın reformları çok önemli ve desteklenmeyi hak ediyor” ifadeleriyle konferansa yönelik desteğini yineledi. Konferansa katılması beklenenler arasındaki en dikkat çekici isim ise Fransız petrol şirketi TOTAL’in CEO’su Patrick Pouyanne oldu.

Kimler gitmedi

JPMorgan Chase’in Üst Yöneticisi (CEO) Jamie Dimon, Blackrock’un CEO’su Larry Fink, Blackstone’un CEO’su Stephen Schwarzman, Google Cloud’ın CEO’su Diane Greene ve Londra Borsası CEO’su David Schwimmer, Uluslararası Para Fonu (IMF) Başkanı Christine Lagarde, Dünya Bankası Grubu Başkanı Jim Yong Kim, Uber’in CEO’su Dara Khosrowshahi, Ford’un Yönetim Kurulu Başkanı Bill Ford, AOL’nin kurucusu Steve Case, Viacom’un CEO’su Bob Bakish, Google’ın eski yöneticilerinden Kai-Fu Lee, Deutsche Bank CEO’su Christian Sewing ve Siemens CEO’su Joe Kaeser. ABD, Fransa ve İngiltere’den bakanlar da konferansa katılmama kararı aldı.

‘Durum kötü ama para lazım’

Konferansa katılan Pakistan Başbakanı İmran Han, İngiliz The Independent gazetesine verdiği röportajda, “ülkesinin maddi ihtiyaçları için” bu konferansa katılacağını belirterek “Türkiye’deki olay (Kaşıkçı’nın öldürülmesi) şok edici. Konferansa katılımımı ise şöyle açıklayayım. Biz 210 milyon nüfusa sahip bir ülkeyiz ve tarihimiz boyunca yaşanan en kötü borç kriziyle karşı karşıya bulunuyoruz. Acil olarak paraya, krediye ve yatırıma ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı. Dün imzalanan mutabakat zaptına göre Suudi yönetimi, Pakistan’a 3 milyar dolar borç verecek.