Kanada'da 54 isimsiz mezar daha bulundu

Kanada, yerli topluluklara yönelik uyguladığı politikalarla yüzleşmeye devam ediyor. Saskatchewan eyaletine bağlı Keeseekose First Nation bölgesindeki iki eski yatılı kilise okulları olan Fort Pelly ve St Phillip'in yer aldığı alanda yürütülen çalışmalarda 54 isimsiz mezar bulundu.

Keeseekoose araştırmasının proje lideri Ted Quewezance, Keeseekose Fisrt Nation Şefi Lee Kitchemonia ile gerçekleştirdiği basın toplantısında, yere nüfuz eden radar teknolojisiyle Fort Pelly Okulu'nun arazisinde 42, St Phillip's'te ise 12 mezara rastlandığını açıkladı. Quewezance, "Taradığımız yerler, sağ kalanlar ve olayla ilgili bilgi sahibi olanlar tarafından belirlendi. Yer radarı, tarihimizi doğruladı" ifadelerini kullandı. Soğuk havanın arama çalışmalarını olumsuz etkilediğini belirten Kitchemonia ise, "Her gün yürüdüğümüz, her gün araba kullandığımız ortak alanlarımızda isimsiz mezarlarımızın olduğunu bilmek çok zor. Onların yanından geçtik, orada mezar olduğunu hiç anlamadık. Birisi bunun hesabını vermeli" diye konuştu.

Her iki okulun da Katolik Kilisesi tarafından yönetildiği öğrenildi.

KANADA'NIN KARANLIK GEÇMİŞİ

Kanada'nın Britanya Columbia eyaletinde Mayıs 2021'de, 1978 yılında kapatılan Kamloops Kızılderili (Yerli) Yatılı Okulu'nda yer radarı yöntemiyle yürütülen çalışmalarda 215 çocuğun kalıntılarına rastlanmıştı. Kanada Yerli Halklarla İlişkiler Bakanı Carolyn Bennett yatılı okulların "utanç verici" bir sömürge politikasının parçası olduğunu belirtmişti.

24 Haziran 2021'de ise Sakatchewan eyaletindeki Marieval Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde resmi kayıtlarda olmayan 751 çocuğun kalıntılarının yer aldığı mezarlar bulunmuştu. Yine 30 Haziran 2021'de British Columbia eyaletinde yer alan St. Eugene Misyon Okulu yakınında 182 isimsiz mezar tespit edilmişti.

13 Temmuz 2021'de ise Güney Körfez Adaları arasında yer alan ve eskiden "Kuper" olarak bilinen Penelakut Adasındaki Penelakut Yerli Kabilesi, Kuper Adası Yatılı Okulu'na ev sahipliği yapan bölgede 160'tan fazla "belgesiz ve işaretsiz" mezar bulunduğunu duyurmuştu.

Ülkede en son kayıt dışı mezara ise birkaç hafta önce Williams Lake First Nation bölgesinde eski bir yatılı okul olan St Joseph Mission'ın bulunduğu arazide rastlanmış, 93 yeni isimsiz mezar bulunmuştu.

KANADA HÜKÜMETİ, SÖZ KONUSU SİSTEM İÇİN YERLİ HALKTAN ÖZÜR DİLEMİŞTİ

Kanada'da yatılı okullar, 19. ve 20. yüzyıllarda yerli gençleri asimile etmek amacıyla hükümet ve dini yetkililer tarafından işletilen zorunlu okullardı. Kamloops'taki Kamloops Kızılderili (Yerli) Yatılı Okulu ülkedeki yerli yatılı okulu sisteminin en büyüğü olarak biliniyordu. Okul, 1890'da Roma Katolik idaresi yönetiminde açılmıştı.

Ülkedeki çalışmalara göre 1863'ten 1998'e kadar 150 binden fazla yerli çocuk ailelerinden alınarak bu okullara yerleştirildi. Çocukların genellikle kendi dillerini konuşmalarına ya da kültürlerini yaşamalarına izin verilmediği belirtilirken, birçoğunun kötü muamele ve istismara maruz kaldığı tespit edildi.

2008 yılında söz konusu uygulamaların yol açtığı etkileri belgelemek için kurulan Hakikat ve Uzlaşma Komisyonu, yürüttüğü çalışmalar sonucu çok sayıda yerli çocuğun "asla kendi topluluklarına geri dönmediğini" ortaya koydu.

2015'te yayınlanan dönüm noktası niteliğindeki raporda, okullardaki sistemin "kültürel soykırım" anlamına geldiğini ifade edildi. 2008 yılında ise Kanada hükümeti söz konusu sistem için yerli halktan resmi olarak özür dilemişti.