Oluşturulma Tarihi: Ağustos 21, 2008 00:00
Rusya "Kalk, anlaşma" dedi, hatta tehdit etti; ama Polonya dinlemedi. Varşova, ABD’nin kuracağı "füze kalkanı" için anlaşmayı dün imzaladı.
Beyaz Saray’ın "İran’a karşı kuruyoruz" açıklamasına rağmen asıl hedefin kendisi olduğunda ısrar eden Moskova, Beyaz Rusya’ya füze yerleştirerek misilleme yapabilir.
WASHINGTON ve Varşova, ABD ile Avrupa’yı koruyacak füze savunma kalkanı projesi unsurlarının Polonya topraklarına yerleştirmesi için gereken anlaşmayı dün imzaladı. ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice ile Polonyalı mevkidaşı Radoslav Sikorski, dün Varşova’daki devlet başkanlığı sarayı bahçesinde düzenlenen resmi törende imza attı. Polonya Cumhurbaşkanı Lech Kaczynski ve Başbakan Donald Dusk da törende yer aldı. Anlaşma, Polonya meclisinde onaylandıktan sonra yürürlüğe girecek.
Rice, "Bu çok özel bir gün. Anlaşma ile Polonya’ya bir füze savunma tesisi kurulacak. Bu tesis, 21. yüzyılın yeni tehditlerine karşı mücadelede yardımcı olacak. Bu tehditler arasında, İran ve Kuzey Kore gibi ülkelerden gelebilecek uzun menzilli füzeler de var" dedi. Tusk, "Ülkemiz ve ABD’nin daha güvenli olacağı anlamına gelecek asıl hedeflerimize ulaştık" derken, Kaczynski de anlaşmayı "Polonya için büyük başarı" diye niteledi.
Anlaşma kapsamında ABD, Rusya’nın batı sınırından 180 kilometre uzaklıktaki Polonya topraklarına 10 adet "yolkesen" (interceptor) füze yerleştirecek. Komşu Çek Cumhuriyeti’ne kurulan dev radar istasyonuyla birlikte oluşturulacak yeni füze kalkanı, "haydut" ülkelerden gelecek balistik füzeleri önceden tespit edip havada vuracak.
Patriot ikramı
Polonya, Irak savaşından bu yana ABD’nin Avrupa Birliği içindeki en ateşli destekçilerinden olsa da, Washington’ın Varşova hükümetini füze savunma sistemi konusunda ikna etmesi kolay olmadı. ABD füzelerine onay verilmesinin ülkeyi ezeli düşman Rusya ile bir kez daha karşı karşıya getireceğini bilen Leh liderler, aylar süren pazarlıkta, Beyaz Saray’dan birçok talepte bulundular. ABD, imzalanan anlaşmaya göre, silah satışı ve hibeler yoluyla Polonya ordusunu modernize edecek. Modernizasyonun en önemli kalemi, Varşova’nın en büyük korkusu olan kısa menzilli füze saldırılarına karşı Polonya ordusuna bir adet Patriot füze bataryası verilmesi olacak.
Rusya’dan karşı kalkan
Gürcistan’daki askeri harekatın NATO destekli ABD-Polonya anlaşmasını hızlandırdığını düşünen Rusya, anlaşmanın onaylanmasına sert tepki gösterdi. Tarafların geçen hafta prensipte anlaşması üzerine "Füze savunma sistemi kurulursa, Polonya öncelikli hedefimiz olur" açıklamasını yapan Moskova, geçmişte Avrupa’nın merkezindeki en büyük Sovyet uydusu olan Varşova’ya karşı misillemeye hazırlanıyor. Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev ve Beyaz Rusya Devlet Başkanı Aleksandır Lukaşenko, kendi ortak füze kalkanı sistemlerini kurmak konusunda anlaşmaya vardı.
Alaska’dan Afrika’ya
POLONYA’ya yerleştirilecek füze sistemi, ABD’nin uzun menzilli saldırılara karşı oluşturduğu küresel kalkanı tamamlayacak. Polonya’daki 3 bin km menzilli 10 adet yolkesen füze ve Çek Cumhuriyeti’ndeki çok güçlü "X-Band" hedefleme radarı, Kuzey Kore tehdidine karşı Alaska’da (21 yolkesen) ve California’da (3 yolkesen) kurulan sistemi bütünlüyor. Doğu Avrupa sınırına yerleştirilecek son unsurlar ile, İran ve Rusya da menzile giriyor.
Colorado Spring’deki komuta merkezinden yönetilen sistem dahilinde, karmaşık bir uydu algılayıcı şebekesi, birçok yer ve deniz radarı ile uzun menzilli füze rampaları var. 3.5 milyar dolara malolacak Avrupa tesislerinin yapımına 2009’da başlarsa, sistem 2011-2013 yılları arasında devreye girecek.