Kalan 4 cilt de TÜBA tarafından yayımlanacak

TÜBA Başkanı Prof. Dr. Ahmet Cevat Acar, Türk diline özel ilgi gösteren Avusturyalı Türkolog Tietze’nin ‘Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Sözlüğü’ne ilişkin çalışmalar hakkında bilgi verdi. Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Sözlüğü’nün, TÜBA Şeref Üyesi Tietze’nin 65 yıllık çalışmasının ürünü olduğunu anlatan Acar, eserin Türkiye Türkçesinin yaklaşık 700 yıllık geçmişini kapsadığını bildirdi. Tietze’nin sözlüğü sağlığında 7 cilt olarak planladığını ancak TÜBA’nın eseri sekiz cilt olarak yeniden düzenlediğini dile getiren Acar, şöyle devam etti:
“Tietze, Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Sözlüğü için emekli olduktan sonra yoğun şekilde çalıştı ve ölümünden kısa bir süre önce sözlüğün birinci cildi yayımlandı. 2003 yılında Tietze’nin vefat etmesinin ardından öğrencileri ve asistanları Avusturya Bilimler Akademisinin sağladığı destekle kısmen hazır olan ikinci cilt üzerinde çalışmaya başladı. Çalışmalar sonrasında sözlüğün ikinci cildi de 2009’da yayımlandı.”

ÇALIŞMALAR 2014 YILINDA BAŞLADI
Acar, sözlüğün TÜBA tarafından tamamlanıp yayımlanmasına ilişkin çalışmalarının 2014 yılında başladığını, bu doğrultuda Avusturya Bilimler Akademisi ve Simurg Kitabevinden birinci ve ikinci ciltlere ait haklarla yazarın ailesinden tüm ciltlerin telif ve yayın haklarının alındığını kaydetti.
Tietze’nin ailesi ve Avusturya Bilimler Akademisinden sözlükle ilgili taslak, yazı ve belgelerin de TÜBA’ya verildiğini belirten Acar, “Kalkınma Bakanlığı destekleriyle Andreas Tietze ile ilk iki cildin çalışmalarında görev almış bilim insanlarını da kapsayan Prof. Dr. Semih Tezcan yönetimindeki ekiple 2015 yılında sözlük projesine başlandı ve sözlüğün ilk dört cildi TÜBA tarafından yayımlandı” diye konuştu.

İNTERNETTE SATIŞA ÇIKARILDI
Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Sözlüğü ciltlerinin TÜBA tarafından yayımlanmasının Akademi için onur verici olduğunu dile getiren Acar, eseri Tietze’den kalan özgün taslak ve malzemelere dayalı olarak 2018 yılı sonuna kadar tamamlamayı hedeflediklerini bildirdi. Acar, sözlüğün https://satis.tuba.gov.tr/ adresinden temin edilebileceğini belirterek şunları kaydetti:
“Türkoloji ve bilim dünyasında büyük yankı uyandıran Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Sözlüğü, 60 bin civarında maddeyi içeriyor. Çalışma, 14’üncü yüzyıldan başlayarak Eski Anadolu ve Rumeli Türkçesi ve 20’nci yüzyıl sonuna kadar standart Türkiye Türkçesini kapsıyor. Ayrıca 19’uncu yüzyılda Yunan ve Ermeni harfleriyle yayımlanmış bazı kitapların ve 20’nci yüzyılda Anadolu’da ve Rumeli’de derlenmiş diyalekt metinlerdeki kelimelerle argo kelimeleri de içeriyor. Andreas Tietze, sözlükte eski-yeni ve köken ayrımı yapmaksızın bulduğu Türkiye Türkçesinde kullanılan tüm kelime ve örneklere yer vermiştir.”

TÜRK TARİH KURUMU ŞEREF ÜYESİYDİ
Andreas Tietze, 1914’te Viyana’da doğdu. Üniversite öğrenimi sırasında Türkiye’ye ilgi duymaya başlayan Tietze, 1937’de doktorasını yaptıktan sonra etütlerine Türkiye’de sürdürmeye karar verdi. İstanbul Üniversitesi’nde hocalığının yanı sıra, Türkoloji çalışmalarında derinleşmeye ve tarihi kaynakları incelemeye başlayan Tietze, eski yazmalardan başlayarak çağdaş edebiyata kadar Türk dil ve kültür tarihine ait eserlerde önemli bir bilgi düzeyine erişti.
Türkiye’de geçirdiği yıllarda önemli sözlük projelerine katkı sağlayan Tietze, 1958 yılında California Üniversitesi’nden Türkoloji alanında çalışma daveti aldı ve 15 yılda ABD’deki Türkoloji çalışmalarının temelini attı. Tietze, 1973’te Viyana Üniversitesi’nin daveti üzerine ülkesine dönerken, 1976’da Türk Tarih Kurumu Şeref Üyeliğine seçildi. Avusturyalı Türkolog, 2003’te ülkesinde vefat etti.