James Jeffrey CNN TÜRK'te: Emri Putin'in verdiği neredeyse kesin

Sayın Jeffrey, öncelikle size Yevgeni Prigojin’in ölümü hakkında bir soru sorarak başlamak istiyorum. Yakın zamanda şüpheli bir uçak kazasında öldüğü duyuruldu. Bunun bir suikast olduğu hatta bazı kişiler tarafından da Prigojin’in kendi sahte ölümünü düzenlediği iddia edildi. Sizin bu konudaki görüşünüz nedir?

Prigojin’in Rusya’da dahil olduğu uçağın düşürüldüğü açık. Emri Putin’in verdiği de neredeyse kesin. Başka bir olasılığı düşünmek çok zor. ABD hükümeti hala detayları inceliyor. Bir sonuç elde edilmedi ancak herkesin de tahmin edebileceği gibi bu Putin’in Rusya’da hala popülerliğini devam ettiren Wagner hareketini durdurmak üzere aldığı bir karar diyebiliriz.

"WAGNER'İ LİBYA'DA TÜRKİYE DURDURDU"

Wagner grubu hem Ukrayna’nın işgalinde hem de Rusya’nın Afrika’daki varlığını arttırmada önemli bir rol oynadı. Prigojin’in ölümünün ardından Ukrayna ve Afrika’da durum değişecek mi? Bu bölgelerde nelerin olacağını düşünüyorsunuz?

Putin’in Afrika’daki etkinliğini sürdürmek için Wagner grubunu Prigojin olmadan da kullanmaya devam edeceği aşikar. Çünkü Wagner tüm Afrika’da büyük bir başarı yakaladı. Sadece aralarında Türkiye’nin de olduğu ülkeler sayesinde Libya’da bu başarıyı yakalayamadı. Ancak Nijer, Mali ve diğer ülkelerin olduğu Sahel bölgesinde de bir başarı yakaladı. Bu da büyük bir problem. Wagner'in kullanışlılığı hakkında şunu diyebilirim. Putin, Wagner’i askeri ve diplomatik gücünü desteklemek için kullandığı ve istediği zaman reddedebileceği “küçük yeşil adamlar” olarak görüyor. Şu ana kadar ABD, Fransa ve diğer batı ülkeleri Wagner’in güç, askeri destek, suikast, yolsuzluk ve suç kullanarak bu önemli bölgede istediğini almasına bir yanıt verebilmiş değil.

F-16'LAR UKRAYNA'DA ETKİLİ OLACAK MI?

Devlet Başkanı Zelenski’nin ısrarlı taleplerinin ardından ABD sonunda Hollanda ve Danimarka’ya Ukrayna’ya F-16 savaş uçaklarını vermesi için onay verdi. Bu sahada büyük bir değişikliğe yol açar mı? Bir diğer yanda da ABD’nin savaşı bilerek uzatmaya çalıştığı iddiaları var. Biden yönetimi şubat ayında Ukrayna’nın F-16’lara ihtiyacı olmadığını söylemişti. Ancak son gelişmelerle bu konuda bir değişim olduğunu görüyoruz. Bunun arkasındaki sebep nedir? ABD’nin kademeli yardımları savaşı uzatacak mı?

ABD, Ukrayna hakkında Rusya’nın savaşı kazanamayacağını düşünüyor. Ukrayna karşı taarruzunu da özellikle Kırım’da Rus ikmalini keserek desteklemeye devam ediyor. Yine de bunun nasıl devam edeceğini kimse öngöremez. ABD’nin yaptığı bir büyük hata var. Bunu daha önceden ABRAMS tanklarında görmüştük. Şimdi de F-16 ve ATACM uzun menzilli füzelerinde görüyoruz. ABD Ukrayna’ya ihtiyacı olan tüm silahları vermekte tereddüt ediyor. F-16’lar hakkındaki karar verildi ancak Ukraynalıların bu uçakları kullanmasını öğrenmesi zaman alacak. Aynı zamanda da çeşitli NATO üye ülkeleri tek seferde en fazla 20-30-40 uçak verebilecek. Bu yüzden sayı olarak da sınırlılar. Büyük bir değişiklik için yeterli değiller. Washington'ın tam olarak anlamadığını düşündüğüm önemli şey şu; Ukrayna’ya modern silahların verilmesinin sembolik ve siyasi bir anlamı var. Putin’e NATO ve Batı olarak Ukrayna’ya verdiğimiz desteği kesmeyeceğiz. Rusya’nın kazanmasına izin vermeyeceğiz mesajı veriyor. Ancak Washington'ın düzenli olarak belirli silah sistemlerinin Ukrayna’ya verilmesinin ertelenmesi kafa karışıklığı yaratıyor. Putin halihazırda olabilecek en saldırgan durumda. Bu yüzden yeni silahlar göndermek Putin’i provoke etmeyecek. Bu da Moskova’ya ABD’nin ve Avrupalı müttefiklerin net olmadığı, emin olmadığı mesajını gösteriyor. Belirli silah sistemleriyle ilgili sorun da işte bu, sahada nasıl kullanılacakları değil.