İtalya'da muhalefetin ‘darbe’ dediği yasa geçti

İKİ kanatlı meclisin alt kanadını oluşturan Temsilciler Meclisi’nde iki gündür gizli oylanan Rosatellum adlı yasa tasarısı, Paolo Gentiloni başbakanlığındaki koalisyonun şemsiye partisi Demokrat Parti (PD) ve bazı küçük partilerin güvenoyunu aldı.
Adını, tasarının yaratıcısı, PD’nin Temsilciler Meclisi’ndeki grup başkanı Ettore Rosato’nun soyadından alan yasanın yürürlüğe girebilmesi için gelecek hafta gündemine getirileceği meclisin üst kanadı Cumhuriyet Senatosu’nda da onaylanması ve Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella tarafından imzalanması gerekiyor. Silvio Berlusconi liderliğindeki önde gelen muhalefet partisi Haydi İtalya (FI) ile aşırı sağcı Kuzey Ligi’nin (Lega Nord) de yeşil ışık yaktığı yasanın yürürlüğe girmesine kesin gözle bakılıyor.

HÜKÜMETLERİN ÖMRÜ ORTALAMA BİR YIL

İtalya, yıllardır siyasi istikrarsızlıklarla mücadele ediyor ve ömrü ortalama bir süren hükümetler, bu nedenle gereken reformları hayata geçiremediklerinden yakınıyor.
Ülkede neredeyse tamamı koalisyon olmak üzere 71 yılda 64 hükümet değişti. Son 6 yılda ise 4’ü de halk tarafından seçilmemiş olmak üzere 4 başbakan göreve geldi. 25 yılda 5’inci kez seçim yasasında değişiklik yapılmış olması da bu istikrarsızlığın göstergelerinden.
Anayasa Mahkemesi’nin, 2015 yılında mecliste kabul edilen Italicum adlı seçim yasasının birçok maddesini iptal etmesinin ardından hükümet tarafından Rosatellum hazırlanmıştı.

KISA SÜRELİ HÜKÜMETLER DEVRİ KAPANACAK
1993’ten bu yana yüzde 4 olan seçim barajını, yüzde 3’e düşüren Rosatellum yasası, koalisyon yerine tek parti iktidarını destekliyor ve kısa süreli hükümetlerin önünü kapatıyor. Yasa kapsamında, seçimlerden yüzde 40 ve üzeri oy alan partinin, 630 sandalyeli Temsilciler Meclisi’nde 340 sandalyeye sahip olması garanti altına alınıyor. Herhangi bir partinin bu orana ulaşamaması halinde ise en çok oyu alan iki parti, ’balotaj’ denilen ikinci turda karşı karşıya geliyor. Ancak 1958’den bu yana ülkede yüzde 40 alan bir parti çıkmış değil.

HEDEF 5 YILDIZ HAREKETİ Mİ?
Son yapılan anketler de, bir önceki Başbakan Matteo Renzi’nin liderliğini yaptığı, mevcut Başbakan Paolo Gentiloni’nin partisi PD ile ana muhalefetteki düzen karşıtı hareket 5 Yıldız’ın oylarının başa baş; yüzde 27 bandında olduğunu gösteriyor.
Yeni kanun, tek bir oy pusulası ve o pusulada tek bir parti seçme zorunluluğu getiriyor ve o partinin de yüzde 3 barajını aşması gerekiyor. Bu da bazı bölgelerde partiler arasında ittifakı zorunlu kılıyor. Kimi yorumcular bu yasanın, popülist 5 Yıldız Hareketi’nin önünü kesmeye çalışmak anlamına geldiğini öne sürüyor. Nitekim iktidar ve önde gelen muhalefet partileri, küçük partilerle ittifak yaparak seçimlere girmeyi planlarken, 5 Yıldız kati bir şekilde buna yanaşmayarak, seçimlere her bölgede tek başına katılmaktan yana. 5 Yıldız’ın meclisin iki kanadında toplam 123 üyesi bulunuyor.

‘BENZERİNİ MUSSOLİNİ YAPMIŞTI’
5 Yıldız Hareketi, demokrasiyi riske soktuğunu öne sürdüğü yasaya şiddetle karşı çıkıyor. Partinin önde gelen isimlerinden Alessandro Di Battista, “Bu, yıkıcı bir yasadır ve bir hükümet darbesidir. Bunun benzerini sadece Mussolini yapmıştı” dedi. Muhalefet bu nedenle bu yasayı, faşizm kelimesinden türeterek, ‘faşistellum’ olarak anıyor.
5 Yıldız’ın başbakan adayı olması beklenen, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Luigi Di Maio da, “Bu, demokrasiye ölümcül bir darbedir ve vatandaşın iradesi ile partimize karşı düzenbazca hazırlanmış bir yasadır” dedi. Partinin destekçileri de, yasanın oylandığı 2 gün boyunda Temsilciler Meclisi’nin önünde protesto gösterileri düzenledi.

AŞIRI SAĞCI PARTİ DESTEK VERİYOR
Yasaya destek veren aşırı sağcı Kuzey Ligi lideri Matteo Salvini ise 5 Yıldız’ın ‘her şeye hayır’ dediğini söyleyerek, “İtalya, hayır ile yönetilemez. Biz bu yasayı çıkaralım, cumhurbaşkanı da bir tarih belirlesin ve seçime gidelim” dedi.