İsveç'te sokak kadınıyla birlikte olana 6 ay hapis

İsveç'in hayat kadınlarıyla birlikte olan müşterilere 6 ay hapis cezası getiren kanun tartışma yarattı. Pek çok uzman ‘biraz da müşteriler ödesin’ derken kimileri de ‘insanı parayla satın alan zihniyete karşı tek çare eğitim’ diyor.

Yıllardır ‘seks cenneti’ damgasını taşıyar İsveç fuhuşla mücadele etmek için dünyada eşi benzeri görülmemiş bir metoda başvurdu: fuhuş yaparak vücudunu satan kadınlara (ve erkeklere) herhangi bir ceza getirmeyen yeni mevzuat, fahişelerle yatan erkeklere 6 ay hapis öngörüyor.

Mayıs 1998'de İsveç Parlementosu'nun 181'e karşı 92 oyla benimsediği ‘Kvinnofrid’ yani ‘kadınlara huzur’ kanunu kadınları şiddetten korumayı amaçlıyor. Kadınların sünnet edilmesine 4 yıl hapis getiren, tecavüz cezalarını ağırlaştıran İsveç, cinsellik konusunda orijinalliğini ve öncülüğünü sürdürüyor : dünyada ilk kez fuhuşla mücadelede ‘satıcı’ değil ‘müşteri’ cezalandırılmış oluyor. İsveç hükümeti daha önce de müşterilerinin ‘normal dışı taleplerine karşı’ sokak kadınlarını korumak için bedava bir ‘alo fuhuş’ hattı kurmuştu.

Kanun, ‘fuhuş müşterisini’ her yerde, sokakta, otelde, özel gece kulüplerinde ve ‘masaj salonu’ adı altında çalışan fuhuş yuvalarında kovalayıp yakalamayı öngörüyor.

Kanun yapıcıya göre, fahişeliğe herhangi bir ceza getirmeyen bu yeni kanun yine de fuhuşa son verecek : sokak kadınları artık, 6 ay hapsi göze alacak kadar ‘kahraman’ müşteri bulamayacak. Ve İsveçli politikacılara göre ‘açlıktan ölmemek için fahişeler, kadınlık haysiyetine uygun yeni bir iş bulmak zorunda kalacaklar!’

Batılı uzmanların çoğu da İsveç'in bu kararını alkışlarla karşılıyor. Sokak kadınlarını korumayı görev edinen bir Fransız derneğinin yöneticisi ‘Şimdiye kadar polis ve mevzuat hem müşterileri koruyup, hayat kadınlarına sağlık kontrolü gerekçesiyle işkence çektirdi’ diyor. ‘Biraz da bu kadınlardan faydalananlar ceza çeksin.’

Ancak bir başka uzman İsveç'teki uygulamanın da yararlı olmayacağı görüşünde : ‘Eğer fuhuş bir çeşit kölelikse, müşteriyi cezalandırarak mücadele edemezsiniz. Olsa olsa seks ticaretini biraz daha gizli ve riskli hale getirirsiniz.’ Ve ekliyor : ‘Uzun vadede tek çare, çocuklarımızı bu konuda eğitmek. Bir insanın diğer insanı ‘parasıyla satın almasını' tabii olmaktan çıkarmak!'

Trafiği engellemek

İsveç'te yürürlüğe giren yeni kanun ‘dünyanın en eski mesleği' fuhuş ortaya çıktığından beri süregiden bir kavgayı yeniden canlandırdı: yine ‘fuhuş yasaklansın' diyenlerle ‘fuhuş düzenlensin' diyenler birbirine girdi. Dünyada da fuhuşla mücadelede çok farklı uygulamalar söz konusu. Mesela İsviçre geçtiğimiz Şubat ayında ‘Küçük çiçek' adlı bir randevuevinin açılışına resmen izin verirken, İtalya'nın Milano kentinde yol kenarında durup fahişeler veya travestilerle fiyat pazarlığı yapan şoförlere ‘trafiği engelledikleri için' para cezası kesiyor.

Türkiye'de tecavüze uğrayan kadının fahişe olmasını cezada 3'te 2 indirim sağlayan bir ‘hafifletici sebep' olarak gören TCK'nun (1926 yılından kalma) 438'nci maddesi, kamuoyunun ve basının kopardığı kıyamet sonucu, ancak 1990'da kalkabilmişti.