İsveç onayında bölgesel riskler etkili oldu

Edinilen bilgilere göre, İsveç ile ilgili geçen hafta içinde ABD ile yapılan istişareler sonucunda son gelişmeler Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a aktarıldı ve konuyla ilgili onay sürecinin bu hafta içinde TBMM Genel Kurulu’nda getirilmesine dair bir planlama yapıldı.

NEDEN ŞİMDİ OYLANDI

İsveç’in NATO’ya üyeliği protokolü, TBMM Dışişleri Komisyonu’nda ilk olarak 16 Kasım’da görüşülmeye başlanmıştı. İlk Komisyon toplantısında görüşmeler yarıda bırakılırken, İsveç hükümetinden taahhütlere ilişkin bilgi istenmişti. Daha sonra ikinci kez toplanan Komisyon, İsveç protokolünü 26 Aralık’ta oy çokluğu ile kabul etmişti. Ancak Genel Kurul süreci, ABD ile ilişkiler ve F-16 süreci nedeniyle zamana yayılmıştı. Önceki gün TBMM Genel Kurulu’ndan geçen İsveç protokolünde en dikkat çeken mesele sürecin zamanlaması oldu. AK Parti’de bölgesel gelişmelerin ve yaşananların etkili olması nedeniyle İsveç protokolünün daha fazla beklememesi gerektiği değerlendiriliyor.

NATO İLE ORTAK HAREKET

AK Parti kulislerinde onay sürecinin zamanlamasıyla ilgili, “Yeni F-16 alımı konusu anlaşma başlıklarından yalnızca birisi. Onun dışında şu an aktif olarak kullandığımız Blok 30, Blok 40 ve Blok 50 uçaklarımızın çip ve diğer özelliklerinin modernizasyonu, başka birtakım silah sistemleri, savunma sistemleri de gündemimizdeydi. Ancak içinden geçtiğimiz süreç bunların ötesinde bir ihtiyacı da ortaya koydu. Bölgesel riskler çok yükseldi. Karadeniz, Akdeniz, Kızıldeniz, Batı Asya, Kafkasya hepsi birer kriz alanına dönüşmek üzere. Tablo böyleyken NATO ile çatışma halinde değil, NATO içinde kendi hukukunu koruyan bir ülke konumunda olmamız gerekiyor. O nedenle bu sürecin uzamaması lazımdı” yorumu dikkati çekiyor.

İSVEÇ VE NATO MEMNUN

TBMM’nin önceki akşam gerçekleşen genel kurul oturumunda İsveç’in NATO üyelik protokolünü onaylaması, İsveç tarafında sevinçle karşılandı.

- İsveç Başbakanı Ulf Kristersson, TBMM’nin onayı sonrası yaptığı ilk açıklamada, “Bugün, NATO’ya tam üyeliğe bir adım daha yakınız” ifadesini kullandı. İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billström ise, “Bundan sonra da terörizme karşı mücadelemiz Türkiye ile yakın işbirliği halinde sürecek. TBMM’ye teşekkür ediyorum. Uzun bir yolculuktu” diye konuştu.

- NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg de oylamayla ilgili “TBMM’nin İsveç’in NATO üyeliğini onaylamasını memnuniyetle karşılıyorum. Macaristan’ın da ulusal onay sürecini mümkün olan en kısa sürede tamamlayacağına inanıyorum” diye açıklama yaptı.

ATİNA DA BEKLİYOR

- TBMM’nin adımından sonra, Macaristan, İsveç’in üyelik başvurusunu onaylamayan tek NATO ülkesi oldu. Macaristan Başbakanı Viktor Orban, İsveç’in NATO’ya üyeliğini görüşmek üzere Başbakan Kristersson’a davet mektubu gönderdiğini duyururken, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg ile yaptığı telefon görüşmesinde, hükümet olarak İsveç’in NATO’ya üyeliğini desteklediklerini belirtti.

- 19 ay önce ABD’ye F-35 savaş uçağı alımı için talep mektubu yollayan Yunanistan ise Türkiye ile eş zamanlı bir karar çıkmasını umut ediyor. Yunanistan, Türkiye’ye F-16 satışı halinde, bu uçakların NATO müttefiki ülkelerine karşı kullanılmayacaklarına dair şart koşulması için uzun süre çabalamıştı.