İsrailli yetkili: Türkiye ile anlaştık

Reuters haber ajansının ismini vermek istemeyen İsrailli bir yetkiliye dayandırdığı haberinde Türkiye ile İsrail'in İsviçre'de anlaşmaya varıldığı belirtildi.

Mutabakata göre İsrail Mavi Marmara baskını için Türkiye'ye tazminat ödeyecek. İki ülkenin büyükelçileri geri dönerek görevine başlayacak.

İsrail gazetesi Haaretz'e konuşan İsrailli yetkiliye göre, Başbakan Netanyahu'nun Türkiye danışmanları, Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu ile İsviçre'de taslak anlaşmaya imza attı.

Anlaşmada 5 ana madde var...

1-MAVİ MARMARA İÇİN TAZMİNAT

Yakınlaşma adımlarının önünü tıkayan en önemli faktör, Mavi Marmara tazminatıyla ilgili...

10 Türk vatandaşının yaşamını yitirdiği 2010 yılındaki baskınla ilgili olarak İsrail, Türkiye'ye 20 milyon dolar ödeyecek.

Bu para hayatını kaybeden ya da yaralananların ailelerine verilmesi için özel bir fona devredilecek.

2-BÜYÜKELÇİLER YENİDEN GÖREVE BAŞLAYACAK

İkinci olarak Türkiye ve İsrail ilişkileri normalleşecek, geri çekilen büyükelçiler yeniden gönderilecek.

3-TÜRKİYE DAVALARDAN VAZGEÇECEK

Üçüncü maddeyle, Türkiye baskını gerçekleştiren İsrail askerlerine açtığı davalardan vazgeçecek. Karar, TBMM'den kanun olarak geçirilecek.

4- HAMAS'IN TÜRKİYE'DEKİ AKTİVİTELERİ SINIRLANDIRILACAK

Dördüncü madde ise Hamas ile ilgili. Hamas'ın askeri kanadının önemli isimlerinden, İsrail'in askerlerinin kaçırılıp öldürülmesiyle ilgili suçladığı Salih El Aruri Türkiye'den sınır dışı edilecek. Hamas'ın Türkiye'deki aktiviteleri sınırlandırılacak.

5-DOĞALGAZ İMKANLARI DEĞERLENDİRİLECEK

Beşinci madde ise en kritiği, anlaşma imzalandığı andan itibaren Türkiye ve İsrail gaz arama çalışmalarında işbirliği yapmayı, Türkiye, İsrail gazı almayı ve Avrupa’ya İsrail gazının taşınması için boru hattı inşasını kabul edecek.

Haaretz'e konuşan İsrail yetkilisi anlaşmayla ilgili detayların kaldığını ancak krizin çözülme yolunda olduğunu söyledi.

ABLUKA ŞARTINDAN VAZGEÇİLDİ Mİ?

İsrailli yetkilinin açıklamasının ardından Türk diplomatik kaynaklar, Türkiye ve İsrail arasında ilişkilerin normalleştirilmesi için görüşmeler yapıldığını ve bunların en kısa zamanda sonuçlanmasına yönelik çalışmaların sürdüğünü bildirdi. Ankara tazminat ve özrün yanı sıra, Gazze Şeridi'ne yönelik ablukayı kaldırmasını da İsrail'e şart koşuyordu.Son olarak, Enerji Bakanı Berat Albayrak bugün şu açıklamayı yapmıştı: "Sayın Cumhurbaşkanımız Türkmenistan seyahati dönüşünde ilişkilerin normalleşmesi için üç şartın gerekli olduğunu söyledi. Bu şartlar gerçekleşmeden Türkiye'nin bu konuyla alakalı ilişkilerini normalleştirmeyi beklemesi düşünülmemeli."

NİHAİ MUTABAKAT YOK, GÖRÜŞMELER OLUMLU BİR ŞEKİLDE SÜRÜYOR

Başbakanlık yetkilileri, "Türkiye ile İsrail arasındaki görüşmelere ilişkin, iki ülke arasında varılmış nihai bir mutabakat olmamakla birlikte, görüşmeler olumlu bir şekilde devam etmektedir" ifadesini kullandı.

Başbakanlık yetkilileri, Türkiye ve İsrail arasında bir süreden beri görüşmelerin yapıldığını belirtti.

Görüşmelerle ilgili bilgi veren yetkililer, "İsrail ile Türkiye arasındaki görüşmelere ilişkin iki ülke arasında varılmış nihai bir mutabakat olmamakla birlikte, görüşmeler olumlu bir şekilde devam etmektedir" değerlendirmesinde bulundu.

DİPLOMATİK KAYNAKLARDAN AÇIKLAMA

Hürriyet'e konuşan Ankara'daki kaynaklar “Henüz bir sonuca varılmış değil. Ancak görüşmeler olumlu bir süreçte devam ediyor” dedi.

Diplomatik kaynaklar, AA muhabirine yaptıkları açıklamada, Türkiye'nin daha önce duyurduğu çerçevede normalleşmesi için taraflar arasındaki görüşmelerin sürdüğünü açıkladı.İsrail basınında yer alan, iki ülke arasında anlaşma sağlandığına yönelik iddiaları değerlendiren kaynaklar, ilişkilerin normalleşmesi amacıyla yapılan görüşmelerin en kısa zamanda sonuçlanması için çalışmaların devam ettiğini ifade etti.   

TÜRKİYE-İSRAİL İLİŞKİLERİ

Türkiye-İsrail ilişkileri abluka altındaki Gazze'ye yardım malzemesi götüren Mavi Marmara gemisinin 31 Mayıs 2010'da uluslararası sularda İsrail askerlerinin saldırısına maruz kalması ve olayda 10 kişinin yaşamını yitirmesinin ardından bozulmuştu.          

Türkiye, ilişkilerin Mavi Marmara olayı öncesine dönebilmesi için saldırı nedeniyle İsrail'in özür dilemesini, hayatını kaybedenlere tazminat ödemesini ve Gazze'ye yönelik ablukayı kaldırmasını şart koşmuştu. Bu şartların ilki yerine gelmişti.              

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, 9 Aralık'ta Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde bir soru üzerine, Türkiye-İsrail arasındaki genel siyasi ilişkilerin normalleşme sürecinin söz konusu olduğunu, İsrail'in Mavi Marmara gemisine yönelik saldırıya ilişkin tazminat ve Gazze'ye uyguladığı ambargoyla ilgili atılması gereken adımlar bulunduğunu söylemişti.

Kalın, "İsrail tarafı bu konuda adımlar atarsa biz de tabii ki o çerçevede gerekli adımları atarız, ama burada özellikle tazminat konusunda daha önce varılan mutabakatın hayata geçirilmesi, yapılan müzakerelerin neticelendirilmesi önem arz ediyor" diye konuşmuştu.             

İsrail Dışişleri Bakanlığı Müsteşarı Dore Gold da 14 Aralık'taki açıklamasında, "İsrail, Türkiye ile her zaman istikrarlı ilişkilere sahip olmayı arzulamaktadır ve bu hedefe ulaşmanın yollarını sürekli araştırmaktadır" ifadelerini kullanmıştı.               

ANLAŞMAYI TÜRK BASININDA İLK DUYURAN İSİM OLAN HÜRRİYET YAZARI VERDA ÖZER, BUGÜNKÜ AÇIKLAMAYI YORUMLADI

Son haftalarda Türkiye ve İsrail'in en tepe isimlerinden normalleşme işaretleri zaten geliyordu. Geçtiğimiz hafta konuştuğum üst düzey bir Türk yetkilinin "çok yakında ilişkilerde toparlanma olabilir" dediğini de yazımda aktarmıştım. O nedenle bu sürprize hazırdık.Şimdi tek eksik, üzerinde uzlaşılan bu anlaşmanın imzalanması. Burada ise ilk iş Başbakan Netanyahu'ya düşüyor.Peki neden bu süreç bir anda hızlandı?

Bunun başlıca sebebi, bölgede değişen dinamikler; yeni güç dengesi.Bölgede hatlar hızla belirginleşiyor.Irak,İran ve Suriye,Rusya güdümünde hareket ediyor.İsrail ise kadim düşmanı İran'ın ağırlığı olan bu "Şii ekseninden" son derece rahatsız.Ankara da özellikle Rusya krizinden sonra bu eksenin tam tersine düşmüş durumda. Dolayısıyla iki ülkenin bölgeye dair stratejik çıkarları tamamen örtüşüyor.Bununla birlikte Ankara son zamanlarda Trans-Atlantik güvenlik ittifakı, yani NATO, ve AB ile ilişkilerini ısındırdı. Batı ile stratejik ortaklığı ve ilişkileri olan İsrail yine bu resimde de önemli.Son olarak enerji...

Rusya ile yaşama olasılığımız olan doğalgaz sorunu ve sekteye uğrayabilecek ortak enerji projeleri, Ankara'yı son günlerde alternatif yollar aramaya itti.Buna bir de DoğuAkdeniz'de son yıllarda ortaya çıkan büyük gaz rezervlerini ekleyin. Ezcümle, kader ağlarını iki ülkenin yakınlaşması için örmüş görünüyor!