İsrail'de erken seçim beklentisi

Livni, saat 17.30'da Cumhurbaşkanı Peres ile görüşerek, hükümeti kurmakta başarılı olamadığını belirtti ve erken seçime gidilmesi gerektiğini söyledi.

İsrail Cumhurbaşkanı Peres de Livni'nin görevi iadesi sırasında, erken seçimin bir trajedi olmadığını, ancak sistemde zaman ve para kaybına neden olacağını belirtti. Peres, yasalara göre 3 gün süresi bulunduğunu ve bu süreç içerisinde görevi bir başka kişiye verip vermemeyi değerlendireceğini kaydetti.

Livni, görevi iadesi sonrası, basın mensuplarına yaptığı kısa açıklamada da "Aslında bir hükümet oluşturabilirdim. Ama bunun bir bedeli vardı. Çok abartılı taleplerle gelindi" dedi. Livni, böyle bir durumu, ülke çıkarları açısından uygun bulmadığını da ifade etti.

Livni, Peres'le görüşmek için saat 14.00'e randevu almıştı. Ancak, daha sonra bu randevu, Knesset (İsrail parlamentosu) Başkanı Dalia İtzik'in Livni'den talebi üzerine saat 17.30'a ertelendi.

Arada geçen 2,5 saatlik süre içinde Livni ile koalisyon görüşmeleri sırasında uzlaşmazlığa düştüğü Şas partisi lideri Eliyahu Yişai arasında bir toplantı düzenlenmesine çalışıldığı iddiaları ortaya atıldı. Ancak, daha sonra taraflar, böyle bir toplantı iddiasını yalanladı.

Cumhurbaşkanı Şimon Peres'in, Kadima liderlerinden birini veya diğer bir parti liderini yeni koalisyon için görevlendirmemesi halinde, İsrail'in erken genel seçime gitmesi kaçınılmaz hale geliyor.

Livni, geçen pazartesi günü Şimon Peres'ten koalisyon görüşmeleri için 14 günlük ek süre almıştı. Ancak, bu sürenin ilk haftası dolmadan, Knesset'in (İsrail parlamentosu) dinci partilerinden Şas'la, özellikle mali ve idari bazı konularda anlaşmaya varamayan Livni, görevi bırakacağını ve erken seçim çağrısında bulunacağını açıklamıştı.

Livni, siyasi olarak veya bütçe üzerinden şantaja gelme niyetinde olmadığını belirterek, "Şas"ı şantaj yaptığını öne sürmüştü. Livni, bir hükümet kurmak için elinden geleni yaptığını da belirtmişti.

Livni, en son geçen perşembe akşamı, Şas'a çok iyi bir teklifte bulunduğunu, ancak bunun daha ötesine gitme niyetinde olmadığını belirtmişti. "Sorumluluklarım var ve bu konuda bir limit olması gerektiği kanısındayım" diyen Livni, seçimden korkmadığını ve mümkün olduğu kadar çabuk erken seçimlere gitmek istediğini de ifade etmişti.

Şas partisi de Cuma günü, Livni liderliğindeki koalisyonda yer almayacağını açıklamıştı. Şas partisi Başkanı Eliyahu Yişai, Livni'nin kendisine yönelik suçlamalarının ardından bugün, "Eğer beni çok çocuklu aileler için istediğim yardımlardan dolayı şantaj yapmakla suçluyorlarsa, bu şantajcı titrini şerefle taşırım" dedi.

MUHTEMEL SEÇİM 17 ŞUBAT

Livni, kararıyla ilgili olarak, daha önce koalisyon için ön anlaşmaya vardığı İşçi partisi lideri Ehud Barak'ı ve soldaki Meretz partisi Başkanı Haim Oron'u da bilgilendirdi. Livni, kararı ile ilgili Meclis Başkanı Dalia İtzik'e de bilgi verdi.
Livni'nin kararı, Cumhurbaşkanı'nın yeni bir görevlendirme yapmaması durumunda, İsrail'in Şubat ayı ortalarında ya da en geç Mart ayında erken genel seçimlere gitmesi anlamına geliyor. Seçimler için yasaların verdiği süre dahilinde, şimdiden 17 Şubat tarihi telaffuz ediliyor.

Normalde genel seçimlerin 2010 yılında yapılması gerekiyordu.

İsrailli siyasi yorumcular, sürekli taviz isteyen Şas partisine karşı Livni'nin duruşunu memnunlukla karşıladı ve Livni'yi övdüler. Aynı yorumcular, daha önceki koalisyon hükümetlerinde, gerek Ehud Olmert ve gerekse Ariel Şaron tarafından dinci partilere hep tavizler verildiğini ifade ettiler.

DAR KAPSAMLI KOALİSYON BEKLENTİSİ TUTMADI

Geçen cuma gününe kadar Livni, Şas'ı da içine alan bir koalisyon hükümeti kurabileceğine inanıyordu. Şas, 2009 yılı bütçesinde çocuk yardımlarının 1 milyar Şekel artırılmasını istemişti. Kadima temsilcileri, en son aşamada bu talebe de onay vermiş, ancak Şas'tan bunun da üzerine çıkan yeni mali talepler gelmişti.

Livni, bugüne kadar Şas'ın içinde bulunmadığı, dar kapsamlı bir koalisyon kurabileceği ümidini de korudu. Ancak hafta sonu, en az biri koalisyon için zorunlu olan Birleşik Tevrat Yahudiliği ve Emekliler partisi (GIL), Livni tarafından bu konuda yapılan teklifleri reddettiler. Birleşik Tevrat Yahudiliği Başkanı Yaakov Litzman, Filistinlilerle nihai görüşmelerde, Kudüs'ün asla bölünmeyeceği konusunda açık bir taahhüt almadan koalisyonda olmayacaklarını söyledi.

Emekliler partisi de emeklilere ayrılan ödeneklerde artış istedi; Ayrıca dar kapsamlı bir koalisyona girmektense erken seçimleri tercih edeceğini belirtti.

İşçi partisi de Livni başkanlığında dar kapsamlı bir koalisyona sıcak bakmadı. Livni, Şas'ın kararından Barak'ı haberdar ettiğinde, Barak da dar kapsamlı bir koalisyonun problemler doğuracağını dile getirdi.

İsrail'in erken seçimlere gitmesi, Filistinlilerle barış görüşmelerini donduracak. Livni'nin koalisyonu kurması halinde barış görüşmelerinin devam edeceği ve hala yıl sonuna kadar bir barış anlaşması imzalanabileceği umuduna son vermiş olacak.