Türkiye ile İsrail arasında yeni dönem
Güncelleme Tarihi:
Mavi Marmara katliamından beş yıl sonra Türkiye ve İsrail heyetleri ikili ilişkileri onarmak için İsviçre’de bir araya geldi. İsrail basını, görüşmede beş maddelik bir yol haritasının kabul edildiğini öne sürerken, Türk kaynaklar anlaşmanın henüz sonuçlanmadığına dikkat çekti.
İSRAİL komandolarının 2010 yılında Gazze’ye insani yardım taşıyan Mavi Marmara gemisine yaptığı baskında 9’u Türk 10 kişinin öldürülmesinin ardından bozulan ikili ilişkilerin onarılması için iki ülkenin heyetleri İsviçre’nin Zürih kentinde biraraya geldi. İsrail’in Haaretz gazetesi, görüşmede Türkiye’yi Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’nun başkanlığındaki bir heyetin temsil ettiğini, İsrail tarafında da istihbarat teşkilatı Mossad’ın gelecekteki şefi Yossi Cohen ve Başbakan Binyamin Netanyahu’nun Türkiye ile ilişkilerden sorumlu danışmanı Joseph Ciechanover’ın bulunduğunu yazdı.
İsrail basınına yansıyan iddialara göre taraflar ikili ilişkilerin yeniden başlatılması için imzalanacak nihai anlaşma öncesinde beş maddelik bir yol haritasında mutabakata vardı.
BEŞ MADDE İDDİASI
Haaretz’e konuşan İsrailli bir yetkili, henüz nihai anlaşmanın imzalanmadığını belirterek, “Hala bazı detaylar üzerinde çalışmak durumundayız. Ancak kriz çözülme yoluna girdi” diye konuştu. İddia edilen beş madde şöyle:
1- İsrail, Mavi Marmara saldırısındaki mağdur ve kurbanlar için 20 milyon dolarlık bir tazminat fonu oluşturacak.
2- Türkiye ve İsrail, karşılıklı olarak büyükelçiler atayacak.
3- Mavi Marmara baskını için İsrail askerlerine yönelik suçlamalar düşürülecek.
4- Türkiye, Hamas liderlerinden Salih el-Aruri’yi sınır dışı edecek. Örgütün Türkiye’deki faaliyetleri kısıtlanacak.
5- Türkiye ve İsrail doğalgaz sahalarında işbirliğine gidecek. Türkiye’nin İsrail’den doğalgaz satın alacak. İsrail, Türkiye’de inşa edilecek boru hattıyla Avrupa’ya doğalgaz satacak.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bir süre önce yaptığı açıklamada İsrail’in Türkiye’ye doğalgaz satışı konusunda Ankara ile görüşme halinde olduğunu söylemişti. Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da iki ülke arasındaki ilişkilerin normalleşmesinin bölge için hayati önem taşıdığını kaydetmişti.
TÜRKİYE: GÖRÜŞME OLUMLU İLERLİYOR
Başbakanlık’tan yapılan açıklamada İsrail ile ‘normalleşme görüşmelerinin bir süredir yapıldığı ve olumlu yönde ilerlediği’ kaydedildi.
Hürriyet’e bilgi veren Türk diplomatik kaynaklar “Henüz imza aşamasına gelmiş bir sonuca varmış değiliz” derken bir hükümet yetkilisi anlaşmanın yakında sonuçlanabileceğini söyledi.
Görüşmeleri Dışişleri Müsteşarı Feridun Sinirlioğlu’nun yapmasının Ankara’nın iyi niyet göstergesi olduğunu, böylelikle iki ülke arasındaki diplomatik ilişkileri ‘ikinci kâtiplik’ düzeyinden müsteşar seviyesine çıkarıldığını belirttiler.
GAZZE SORUSUNA YANIT YOK
Türkmenistan ziyaretinin ardından uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da normalleşme için öncelikle İsrail’in Mavi Marmara kurbanlarının ailelerine tazminat ödenmesi ve Gazze şeridindeki ablukaya son vermesi şartlarını sıralamıştı. Metinde “Neden Gazze’ye yönelik ablukanın kaldırılması şartının bulunmadığı” sorusuna Türk kaynaklar net bir yanıt vermezken, Gazze’ye giriş ve çıkışların daha kolay hale getirilmesinin söz konusu olacağını söylemekle yetindiler. Haaretz’e konuşan İsrailli bir yetkiliyse Gazze’ye yönelik ablukanın kaldırılması önerisinin müzakere masasında olduğunu doğrulayarak “Fikirler var ancak konuya henüz çözüm bulunmuş değil. Kolay değil” yorumunu yaptı.