İsrail-Arap enerji barışı

DOĞU Akdeniz’deki enerji paylaşım mücadelesinde Türkiye karşıtlığıyla ön plana çıkan İsrail, Kıbrıs Rum yönetimi ve Mısır, aralarına Ürdün, Filistin, Yunanistan ve İtalya’yı da alarak, petrol üreten ülkeler birliği OPEC benzeri gaz işbirliği örgütü kurmanın ilk adımını attı. Mısır’ın başkenti Kahire’de düzenlenen Doğu Akdeniz Doğalgaz Forumu’nda İsrail ilk kez Arap ülkeleriyle ticari ortak olarak aynı masaya oturdu.

Kahire’de geçen hafta birincisi düzenlenen foruma Doğu Akdeniz’de doğalgaz üreticisi konumundaki İsrail, Mısır ve Kıbrıs Rum yönetimi, potansiyel üretici olarak Filistin ve Ürdün, doğalgazın Avrupa’ya ulaştırılacağı 2 bin kilometrelik boru hattına transit geçiş için ev sahipliği yapacak Yunanistan ve İtalya enerji bakanları katıldı. Foruma boru hattının finansörü ve tüketicisi konumuyla Avrupa Birliği (AB) ve Dünya Bankası da temsilci gönderdi.

EKONOMİK İŞBİRLİĞİ

İsrail Enerji Bakanı Yves Steinitz, yaptığı açıklamada, İsrail’in Arap ülkelerinden sadece Mısır ve Ürdün’le barış anlaşması bulunduğuna dikkat çekerek, “Biz Mısır’la 40 yıl önce barıştık, ancak ilk kez Arap temsilcilerle ekonomik işbirliği alanında aynı masaya oturuyoruz. Siyasi barıştan sonra doğalgaz işbirliğiyle ilk kez ekonomik barış da yapıyoruz. Doğu Akdeniz’deki önemli gaz rezervlerinin bulunması bizleri işbirliği için bir araya getirdiğinden siyasi bir değeri de var” dedi.

Kıbrıs Rum yönetimi Enerji Bakanı Yorgos Lakkotripis, foruma katılan ülkelerin üç ay sonra yeniden toplanacağını belirterek, Mısır’ın hazırlayacağı, ekonomik örgüt taslağını ele alacaklarını söyledi. Yunanistan Enerji Bakanı Yorgos Stathakis, transit ülke konumuna gelecek ülkesinin, gazı Balkan ülkelerine de ulaştırma vaadinde bulundu. Foruma katılan Filistin yönetimi eski ekonomi bakanlarından Sameer Abdallah ise İsrail’in Filistin’e gaz sattığına dikkat çekerek, siyasi gelişmelere paralel Filistin’in de gelecekte Gazze Şeridi açıklarında kendi gazını çıkaracağını vurguladı.

‘TÜRKİYE HASIM’ YORUMU

Amerikan AP haber ajansı, foruma katılan Arap ülkeleri, Mısır, Filistin ve Ürdün’ün ilk kez İsrail yerine Türkiye ve İran’ı bölgedeki artan etkinlikleri nedeniyle ‘hasım’ olarak gördüğü yorumunu yaptı. Doğu Akdeniz’in doğalgaz OPEC’i diye nitelendirilen forumda son 10 yılda bölgede deniz altında bulunan enerji kaynaklarının nasıl pazarlanacağı, tüketici ülkelere ulaştırılması amacıyla inşa edilecek alt yapı projelerinin maliyetinin düşürülerek finanse edilmesi konuları ele alındı.

En kısa yol Türkiye olmasına rağmen İsrail, Kıbrıs Rum yönetimi ve Yunanistan’ın AB desteğinde hayata geçirme kararı aldığı, İsrail’den başlayıp İtalya’da sona erecek ve 7 milyar dolara mâl olacak 2 bin kilometrelik East-Med Boru Hattı’na Mısır açıklarında bulunan doğalgaz yataklarının da dahil edilmesi ele alındı.

İSRAİL GAZ ÜRETİCİSİ OLDU

Doğu Akdeniz’de son yıllarda deniz altında keşfettiği yataklarla önemli bir doğalgaz üreticisi haline gelen İsrail, önümüzdeki aylarda Tamar yatağından elde ettiği doğalgazı Mısır’a ihraç etmeye başlayacak. Anlaşmaya göre, İsrail 15 milyar dolara, 10 yıl içinde Mısır’a 64 milyar metreküp doğalgaz satacak. Bu doğalgaz Mısır’ın İskenderiye kentindeki sıvılaştırma terminalinde Mısır gazıyla birlikte gemilerle AB ülkelerine gönderilecek. İsrail aynı zamanda, Filistin ve Ürdün’e de gaz satıyor. 

'TEL AVİV HAVALİMANINI VURURUZ'

SURİYE’de Beşar Esad yönetimi, İsrail’in ülkedeki saldırılarına karşılık ‘misilleme’ tehdidinde bulundu. Suriye’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Beşar Caferi, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) toplantısında İsrail’i hedef alan açıklamalar yaptı. Caferi, “BM’nin artık İsrail’in Suriye topraklarına sürekli saldırılarına karşı gerekli adımları atmasının zamanı gelmedi mi? Ya da bu mecliste bulunan savaş üreten ülkelerin dikkatini çekmek için, İsrail’in, Şam Havalimanı’na düzenlediği saldırılara karşı meşru müdafaa hakkımızı kullanarak Ben Gurion Havalimanı’na (Tel Aviv) mı saldırı düzenleyelim” diye konuştu. Hafta başında İsrail, Şam’da İran Devrim Muhafızları’na bağlı Feylak el-Kudüs’e ait hedeflere hava saldırısı düzenlemişti. Rusya Savunma Bakanlığı, saldırılar sonucunda 4 rejim askerinin öldüğünü, 6 askerin yaralandığını bildirdi. İsrail basını ise saldırıda 12’si İranlı 21 kişinin öldüğünü öne sürüyor.

‘KEYFİ SALDIRILAR YASAKLANMALI’

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova da dün yaptığı basın toplantısında, “Egemen bir devletin topraklarına düzenlenen keyfi saldırılar ki, bu durumda Suriye’den bahsediyoruz, yasaklanmalı” diye konuştu.