İran’dan Suudilere suçlama: Elçiliğimize saldırdılar

İRAN’la Suudi Arabistan arasında Riyad yönetiminin, Şii din adamı Nirm Bakır el-Nimr’i 2 Ocak’ta idam etmesinin ardından başlayan siyasi kriz, İran destekli Husilerle, Suudi liderliğindeki Arap ülkeleri koalisyonu arasında çatışmaların yaşandığı Yemen’de de etkisini gösterdi. İran, Suudi jetlerinin önceki gece başkent Sana’daki Yemen Büyükelçiliği’ni kasten vurduğunu açıkladı. Tahran, elçilik binasının zarar gördüğünü ve bazı çalışanların da yaralandığını bildirdi.

İran Dışişleri Sözcüsü Hüseyin Cabir Ensari, devlet televizyonuna yaptığı açıklamada “Suudi Arabistan’ın bu kasıtlı hareketi, uluslararası hukukun diplomatik misyonları koruyan tüm anlaşmalarının ihlalidir. Suudi hükümeti, elçiliğe verilen zarardan ve elçilik görevlilerin yaralanmasından sorumludur. İran bu konu hakkında çıkarlarını takip etme hakkına sahiptir” ifadelerini kullandı. İran, elçiliklerinin Suudi uçakları tarafından kasıtlı olarak vurulduğu iddiasıyla BM Güvenlik Konseyi’ne gitme kararı aldı.

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan, “Suudi Arabistan’ın Sana’ya karşı hava saldırısı sırasında, bir roket elçiliğimizin yakınına düştü ve ne yazık ki korumalarımızdan biri ciddi şekilde yaralandı” dedi. Abdullahiyan, bu saldırının detayları konusunda Güvenlik Konseyi’ni bilgilendireceklerini söyledi.

Görgü tanıkları: Hasar yok

İran’ın “Elçiliğimiz vuruldu” açıklamasına karşın İngiliz haber ajansı Reuters, görgü tanıklarına dayanarak elçilik binasında hasar olmadığını bildirdi. Buna göre bombardımanda vurulan nokta elçilikten yaklaşık 700 metre uzaktaydı. Reuters’e konuşan bir görgü tanığı ise sadece elçiliğin yakınlarına şarapnel parçalarının düştüğünü söyledi. Amerikan haber ajansı AP’nin muhabiri de Sana’daki İran Büyükelçiliği’nde gözle görülür bir hasarın olmadığı bilgisini verdi.

Sana'daki İran Büyükelçiliği binası

Yemen’de Suudi Arabistan’ın liderliğindeki Arap koalisyonunun sözcüsü Tuğgeneral Ahmed Asseri, iddiayı araştıracaklarını söylerken, Arap koalisyon uçaklarının Suudi Arabistan’ı hedef alan Husilerin roketatarlarına saldırı düzenlediğini söyledi. Asseri, Husilerin terk edilmiş elçilikler dahil sivil binaları kullandığını da savundu. Suudi sözcü, koalisyonun tüm ülkelerden diplomatik temsilciliklerinin koordinatlarını istediğini belirtirken, Husilerden alınan bilgilere göre yapılan suçlamaların temelsiz olduğunu kaydetti.

Sünni-Şii savaşı

Yemen’de eski devlet başkanı Ali Abdullah Salih ve İran destekli Şii müttefiki Husilerin, mevcut yönetime karşı isyan ederek ülkenin başkenti Sana dahil önemli bir bölgeye hakim olması Suudilerin öncülüğündeki Arap ülkelerini harekete geçirmişti. Yemen hükümetini destekleyen Arap koalisyonu, geçen yılın mart ayında hava saldırılarına başlamıştı. Çatışmalar devam ederken, Suudi destekli Yemen Devlet Başkanı Abdu Mansur Hadi’ye bağlı güçler, önceki gün Husilerin silah sevkiyat noktalarından biri olan Midi liman kentini ele geçirerek, savaşta yeni bir cephe açtı. Midi kenti, Husilerin güçlü olduğu ülkenin kuzeyinde olması açısından da kritik.

İran’dan Suudi mallarına yasak

İran, Suudi Arabistan’da üretilen hiçbir malı ithal etmeme kararı aldı. Suudi Arabistan’dan çoğunlukla paketleme malzemeleri ve tekstil ürünleri alan İran’ın Suudilerden yaptığı ithalat yılda 60 milyon doları buluyordu. İran vatandaşlarına da ikinci bir karara kadar umre yasağı getirdi. 

Katar da elçisini çekti

Kuveyt’ten sonra diğer Körfez ülkesi Katar da İran’daki büyükelçisini geri çağırdı. Somali ise İran’ın Afrika Boynuzu’nu istikrarsızlaştırmaya çalıştığı gerekçesiyle Tahran’la diplomatik ilişkisini tamamen kesti. Somali, İran maslahatgüzarını geri çağırırken, ülkesindeki İranlı diplomatların da “72 saat içinde ülkeyi terk etmelerini” istedi. Şeyh Nimr’in idam edilmesinin ardından başlayan krizde Suudi Arabistan’ın Tahran’daki büyükelçiliği ateşe verilmesinin ardından Suudi Arabistan, Bahreyn, Sudan ve Cibuti Tahran’la diplomatik ilişkilerini kesmişti.