İran'daki tarihi anlaşmaya dünyadan ilk tepkiler

AB KONSEYİ BAŞKANI HERMAN VAN ROMPUY:

Van Rompuy, İran'ın  nükleer enerji programı hakkında AB'nin hala çok büyük endişeleri olduğunu söyledi.

AB dönem başkanlığını yürüten İspanya'nın ev sahipliğinde Madrid'de düzenlenen AB-Latin Amerika ve Karayipler Zirvesinin başlaması dolayısıyla düzenlenen basın toplantısında konuşan Rompuy, Tahran'da bugün Türkiye, İran ve  Brezilya arasında imzalanan uranyum takasına ilişkin ortak formülle ilgili bir soruyu yanıtladı.

İran'ın nükleer programı konusunda uluslararası toplumun endişeleri  karşısında hala sessiz kaldığını söyleyen Rompuy, "AB'nin İran hakkındaki görüşü değişmedi, endişelerimiz devam ediyor. İran, nükleer programıyla ilgili müzakereye gitmeyi reddetti. AB diyalogdan yana olsa da, İran bunu reddetti. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumunun (UAEK) yeni önerilerine olumlu cevap vermedi. İran'dan, UAEK'ye yazılı cevap vermesini bekliyoruz" diye konuştu.

NATO AVRUPA MÜTTEFİK KUVVETLER BAŞKOMUTANI JAMES STAVRIDIS:

NATO Avrupa Müttefik Kuvvetler Başkomutanı Oramiral James Stavridis, İran ile Türkiye ve Brezilya arasında imzalanan uranyum takası anlaşmasına olumlu yaklaştı.

Oramiral Stavridis Washington'da gazetecilere yaptığı açıklamada, İran'ın, Türkiye ile Brezilya'nın arabuluculuğunda uranyumun bir miktarını ülke dışına göndermesini içeren anlaşmanın "potansiyel olarak iyi bir gelişme" olduğunu söyledi.

Stavridis, anlaşmanın, İran rejimini iyi davranışa teşvik eden diplomatik sistemin herkese ümit veren bir örneği olduğunu kaydetti. Stavridis, bununla birlikte "Açıktır ki, gitmemiz gereken milyon kilometre yol var" diye konuştu.

FRANSA DIŞİŞLERİ BAKANI BERNARD KOUCHNER:

Kouchner, Tahran'da bugün Türkiye, İran ve Brezilya arasında imzalanan uranyum takasına  ilişkin anlaşmadan memnuniyet duyduğunu, bu konuda yanıtı Uluslararası Atom  Enerjisi Kurumu'nun (UAEK) vereceğini söyledi.

RFI radyo kanalına konuşan Kouchner, “Bu konuda yanıtı biz değil UAEK verecek” dedi. Fransız bakan, konuyu değerlendireceklerini ifade etti.

BM'de İran'a yönelik yaptırımlarla ilgili görüşmelerde son iki günde önemli ilerleme sağlandığını belirten Kouchner, ayrıntı vermedi.

Kouchner, “İran, Brezilya ve Türkiye arasındaki anlaşmadan memnunum. Bu anlaşmayı memnuniyetle karşıladık. Ayrıca Türkiye ve Brezilyalı dostlarımızın bu konuda kararlılığını takdir ediyoruz. Konuşmak her zaman iyi, dinlemekse daha da iyidir” diye konuştu.

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Bernard Valero ise, anlaşmanın, İran'ın nükleer enerji ve uranyum zenginleştirme programıyla ilgili ortaya çıkan sorunu temelden çözmediğini bildirdi.

Valero, “Hayal görmeyelim. Bu anlaşma, İran'ın nükleer enerji ve uranyum zenginleştirme sorununu çözmeyecek. Öngörülen uranyum takası, sadece bir ilave güven tedbiri. Esas sorun, İran'ın  Natanz'daki uranyumu zenginleştirme programının devam etmesi, Arak'taki reaktörün inşası, Kum kentindeki sitenin gizlenmesi. Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) uzmanlarının bu sorularına şu ana kadar yanıt verilmedi” dedi.

İran'ın ekim ayından bu yana UAEA ve BM Güvenlik Konseyi kararlarını sürekli ihlal ettiğini belirten Valero, İranlı yöneticilerin sürekli çelişkili açıklamalarda bulunduğu görüşünü dile getirdi.

İNGİLTERE DIŞİŞLERİ BAKAN YARDIMCISI ALISTAIR BURT

İngiltere Dışişleri Bakanlığı, İran'a yönelik daha fazla BM yaptırımına ilişkin çalışmaların sürmesini savundu.

İngiltere Dışişleri Bakan Yardımcısı Alistair Burt, Türkiye, İran ve Brezilya arasında imzalanan uranyum takasına ilişkin anlaşmayla ilgili şunları söyledi:

"İran'ın, nükleer programıyla ilgili görüşmeleri ve Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (UAEK) ile işbirliğini reddetme tutumu endişe yaratmaya devam ediyor.

İran'ın uluslararası topluma, barışçıl amaçlarıyla ilgili güvence verme yükümlülüğü var. UAEK, bunun doğrulanmasının mümkün olmadığını bildiriyor. Bu nedenle BM Güvenlik Konseyinde (BMGK) yaptırımlar üzerine çalışıyoruz. İran somut adımlar atarak yükümlülüklerini karşılamadıkça bu çalışma devam edecektir."

ALMAN HÜKÜMETİ SÖZCÜSÜ CHRISTOPH STEEGMANS
Alman hükümeti, İran'ın uranyum takasıyla ilgili olarak İran, Türkiye ve Brezilya'nın ortak formülüyle imzalanan anlaşmaya temkinli yaklaştı.

Hükümet sözcüsu yardımcısı Christoph Steegmans, yaptığı açıklamada,  anlaşmanın ayrıntıları hakkında şu ana kadar bilgi sahibi olamadıklarını belirtti.

Almanya için önemli olanın, İran yönetiminin BM ve Uluslararası Atom Enerji Kurumunun (UAEK) taleplerini yerine getirmesi olduğunu ifade eden Steegmans, İran yönetiminin kendi ülkesinde uranyum zenginleştirmeye son verip vermeyeceğinin de önemli bir nokta olduğunu kaydetti.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Andreas Peschke de İran'ın nükleer programı hakkında saydamlığın her halükarda sürdürülmesi gerektiğini ifade etti.