İran tepkilere rağmen Reyhani’yi astı

İRAN’da kendisine tecavüze yeltendiğini söylediği adamı öldürmek suçundan mahkûm olan 26 yaşındaki Reyhani Cebbari Melayeri, dün sabah başkent Tahran’da idam edildi. Uluslararası çağrılara ve kampanyaya rağmen infaz kararını durdurmayan İran’a sosyal medya yoluyla dünyanın birçok kesiminden tepkiler yağdı. İç mimar olan Cebbari, 2007 yılında İstihbarat Bakanlığı’nda eski istihbaratçı, cerrah Murtaza Serbendi’yi (47) kasten öldürmekten tutuklanmış, 2009’da hüküm giymişti. Tahran Devrim Mahkemesi, yedi yıldır hapiste olan Cebbari’nin idam cezasının Recayi Şehr Hapishanesi’nde infaz edildiğini açıkladı. Cebbari’nin, en son cuma günü bir saat görüşmesine izin verilen annesi Şule Paravan da kızının idamını BBC kanalına doğrulayarak, mezarına gideceğini söyledi. Cebbari’nin idam edilmemesi için Facebook’ta açılan kampanya sayfasında da “Huzur içinde uyu” notu düşülerek, idamı duyuruldu.

Aile neden affetmedi

Cebbari’nin infazının yankısı sürerken, gözler öldürdüğü Serbendi’nin ailesine çevrildi. Zira, İran’da idam cezalarının uygulanması, son sözü söyleyen kurbanın ailesinin sanığı affettiğini açıklamasıyla durdurulabiliyor. Fakat, Serbendi ailesinden Cebbari’yi affettiklerine veya kan parasıyla ikna olacaklarına dair hiçbir işaret gelmedi. Aile, Cebbari’yi affetmek için tek bir şart koşmuştu. Bir kez sırtından bıçakladığı Serbendi’nin odadaki bir başkası tarafından öldürüldüğünü söyleyen Cebbari’den o kişinin kimliğini açıklamasını istemişlerdi. Ancak Cebbari, o kişiyi hiçbir zaman açıklamadı. Serbendi’nin oğlu Celal Serbendi, kararın açıklandığı nisan ayında, “İşbirlikçisini söylerse onu affederiz” demişti. Bu unsurun dışında aile, Cebbari’nin olay öncesi e-posta yazışmasında Serbendi’yi kastederek, “Onu öldüreceğim” ifadesi kullanmasını, planlı olarak işlenmiş bir cinayet delili olarak görüyordu. Genç kadın, Serbendi’nin muayene olarak açacağı ofisin iç tasarımını yapmak için tanışıyordu. Cebbari, Serbendi’nin kendisine ofis yerine götürdüğü bir dairede tecavüze kalkıştığını iddia etmişti.

BM verilerine göre, İran bu yıl yaklaşık 250 kişiyi idam etti. İran, geçen yıl en az 369 kişiyi idam etmişti.

BM: Adil yargılanmadı

Uluslararası gözlemciler Cebbari’nin adil yargılanmadığını savunuyor. 2007’de tutuklanmasının ardından iki ay boyunca tek kişilik hücrede hiçbir avukat atanmadan ve kimseyle görüştürülmeden tutulan Cebbari’nin baskı altında ifade verdiği belirtiliyor. Nitekim, BM’nin davayla ilgilenen İnsan Hakları Raportörü Ahmed Şahid, Cebbari’nin bıçağı cinayet öncesi satın aldığını yargılama sürecinde itiraf etmesine dikkat çekerek, baskı görme ihtimaline dikkat çekmişti.