İran sokakta: Gösterilerde 2 kişi öldü

İran’ın batısındaki Dorud kentindeki gösterilerde önceki gece iki kişi hayatını kaybetti. Devlet televizyonuna konuşan İranlı bir yetkili hayatını kaybedenlerin İran polisi tarafından değil ‘yabancı ajanlarca’ öldürüldüğünü iddia etti. İran İçişleri Bakanı Abdülrahman Rahmani Fazli, göstericilerin şehirlere ‘korku, şiddet ve terör’ yaydığını söylerken, sert karşılık verileceğini açıkladı. Devrim Muhafızları Komutanı İsmail Kovsari ise protestoların, siyasi sloganların atıldığı ve mülklerin yakıldığı bir hale dönüştüğünü söyleyerek, “Eğer bu insanlar artan fiyatlar nedeniyle sokaklara çıktıysa o sloganları atmayacaktı, mülkleri ve arabaları yakmayacaktı” dedi. Bu arada ülkede mesajlaşma uygulaması Telegram ile Instagram’a kısıtlama getirdi.

ÜNİVERSİTEDEN DE DESTEK

İran’daki gösteriler geçen perşembe ülkenin en büyük ikinci kenti Meşhed’de başladı. Ardından Nişabur, Şahrud, Kirmanşah, Kum, Reşt, Yezd, Kazvin, Zahidan, Ahvaz ve diğer birçok yere yayıldı. Önceki gün de üniversite öğrencileri, Tahran Üniversitesi kampusunda bir araya gelerek gösterilere destek sloganları attı. Gösteriler, 2009’da dönemin İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad’ın seçimlerde hile yaptığı iddiasıyla aylarca süren eylemlerden sonra ülkedeki en büyük protestolar olarak gösteriliyor.
İran Meclis Başkanı Yardımcısı Ali Mutahhari, İçişleri Bakanlığı’na, halkın gösteri düzenleme talepleri karşısında zorluk çıkarmama çağrısında bulundu. İranlı Öğrenciler Haber Ajansı’nın (ISNA) haberine göre, gösterilere ilişkin açıklamalarda bulunan Mutahhari, “İçişleri Bakanlığı, halkın medeni itirazlarını kabul ederek gösteri izni vermekte zorluk çıkartmamalı” dedi.

‘BATIK FİNANS ŞİRKETLERİ TETİKLEDİ’

Anadolu Ajansı (AA) İran’da patlak veren gösterilerin sebeplerine dair bir analiz yayımladı. Buna göre finans şirketlerinin batması ve milyonlarca kişinin mağdur olması protestoların önemli nedenleri arasında yer alıyor:

Son bir yıl içinde başta Tahran olmak üzere birçok kentte, sayıları 6 bini bulan batık finans şirketlerine yatırımlarını kaptıran mağdurlar, küçük çaplı da olsa gösteriler düzenleyip sloganlar atarak seslerini yükseltiyordu.

İran’da bu şekilde mağdur edilen birkaç milyon kişi olduğu tahmin ediliyor. Devlet ve hükümet kurumları, gösteriler büyümediği sürece bunlara müdahalede bulunmadı.

Tamamına yakını muhafazakâr kesime ait olan söz konusu batık mali kurumlar iflas ilan ettikleri için mağdurların yatırımlarının akıbeti belirsizliğini koruyor. Hükümet, yalnızca İran Merkez Bankası güvencesi altında olan ‘Caspian’ ve ‘Elbürz’ şirketlerine ait borçları ödemeyi kabul etti.