İran ile Çin arasında Basra Körfezi krizi

İran ile Çin arasında Basra Körfezi krizi çıktı. Çin’in İran ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında hakimiyet tartışmasına neden olan Basra Körfezi’ndeki adalar konusunda taraf olması ve BAE hakimiyetini tanıyan bildiriyi imzalaması İran’ı kızdırdı.

İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Çin'in Tahran Büyükelçisi Cong Peiwu’nun bakanlığa çağrıldığı bildirildi. Açıklamada, “Çin yönetiminin BAE ile düzenlenen toplantı sonrası yayınlanan ortak bildiride bir kez daha adalar konusundaki asılsız iddiaları desteklemesi kabul edilemez. İran olarak Çin ile kurduğumuz ilişkiyi ayrıcalıklı ve özel görüyoruz. Sınırlara karşılıklı saygı ve toprak bütünlüğünün korunması iki ülke ilişkilerinin temelini oluşturmaktadır” ifadeleri kullanıldı.

“PEKİN’DEN BEKLENTİMİZ ADALAR KONUSUNDAKİ POLİTİKALARINI DEĞİŞTİRMESİDİR”

Basra Körfezi’ndeki 3 adanın İran'a ait olduğu vurgulanan açıklamada, “Adalar konusunda İran hakimiyetini yok sayan her türlü iddia ve açıklamaları kabul edilemez görüyoruz. İran ve Çin arasındaki stratejik iş birliği doğrultusunda, Pekin yönetiminden beklentimiz adalar konusundaki politikalarını değiştirmesidir” denildi.

ÇİN, BAE'NİN YÜRÜTTÜĞÜ DİPLOMASİYİ DESTEKLEDİĞİNİ BELİRTMİŞTİ

Çin, Basra Körfezi'nde yer alan adalar konusunda yayınlanan ortak bildiride, BAE'nin 3 ada konusunun çözümü için yürüttüğü diplomasiyi desteklediğini belirterek konunun barışçıl yollarla çözülmesinden yana olduğunu açıklamıştı.

İran en son 2022 yılında adalar konusunda Çin'e bir kez daha tepki göstermiş ve Çin'in adaları BAE hakimiyeti olarak gören açıklamalarını kınamıştı. Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da 2022 yılında düzenlenen Çin-Körfez İş Birliği Konseyi (KİK) Zirvesi sonrasında yayımlanan sonuç bildirisinde de körfezdeki 3 ada BAE hakimiyeti olarak görülmüştü.

İRAN VE BAE ARASINDA TARTIŞMALI ADALAR SORUNU

Basra Körfezi'nde bulunan Ebu Musa ile Büyük Tunb ve Küçük Tunb adaları İran ve BAE arasında sınır tartışmalarına neden oluyor. 1971 tarihine kadar İngiliz işgali altında kalan adalar işgalin sona ermesi ile birlikte İngilizler tarafından BAE'ye devredilmiş ve ardından İran adalarda hakimiyeti ele geçirmişti.

Adalar üzerinde hak iddia eden Tahran yönetimi ise hakimiyetinin çok eskilere dayandığını belirterek, İngiliz işgalinden önce adaların kendisine ait olduğu tezini savunuyor.